.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev2 794/2023
05.04.2023. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Jelice Bojanić Kerkez, predsednika veća, Vesne Stanković i Radoslave Mađarov, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Jelena Rajačić, advokat iz ..., protiv tužene Institut za plućne bolesti Vojvodine, Sremska Kamenica, čiji je punomoćnik Vera Grbović, advokat iz ..., radi isplate, odlučujući o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 4388/22 od 22.11.2022. godine, u sednici veća održanoj 05.04.2023. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužilje izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 4388/22 od 22.11.2022. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Novom Sadu P1 2346/21 od 30.06.2022. godine, stavom prvim izreke, usvojen je tužbeni zahtev. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da tužilji na ime naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, za period od 17.11.2019. godine do 31.12.2020. godine, isplati novčane iznose sa zakonskom zateznom kamatom, bliže određene u tom stavu izreke. Stavom trećim izreke, obavezana je tužena da tužilji na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 63.500,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti do isplate. Stavom četvrtim izreke, tužilja je oslobođena od obaveze plaćanja sudskih taksi.
Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 4388/22 od 22.11.2022. godine, stavom prvim izreke, preinačena je prvostepena presuda u delu odluke o tužbenom zahtevu, tako što je odbijen tužbeni zahtev tužilje kojima je tražila da se tužena obaveže da joj na ime naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, za period od 17.11.2019. godine do 31.12.2020. godine, isplati novčane iznose sa zakonskom zateznom kamatom, bliže određene u ovom stavu izreke. Stavom drugim izreke, preinačeno je rešenje o troškovima postupka iz stava trećeg izreke prvostepene presude, tako što je odbijen zahtev tužilje da joj tužena na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 63.500,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti do isplate, te obavezana tužilja da tuženoj na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 43.071,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti do isplate. Stavom trećim izreke, obavezana je tužilja da tuženoj na ime troškova drugostepenog postupka isplati iznos od 28.282,00 dinara.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.
Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...55/14), Vrhovni kasacioni sud je ocenio da je revizija neosnovana.
U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je u spornom periodu kod tužene bila zaposlena na poslovima ... sa koeficijentom za obračun i isplatu plate 6,83. Tužena je u spornom periodu tužilji obračunavala platu množenjem koeficijenta radnog mesta tužilje i propisane osnovice, nakon čega je celokupno obračunatu platu sa uvećanjima i naknadama upoređivala sa minimalnom zaradom i po potrebi dopunjavala do iznosa minimalne zarade. Veštak ekonomsko-finansijske struke izvršio je obračun toplog obroka i regresa u tri varijante i to: prema najpovoljnijim kriterijumima za tuženog u važećim Posebnim kolektivnim ugovorima u RS, prema Opštem kolektivnom ugovoru od 2008. godine i prema kriterijumima iz Posebnog kolektivnog ugovora u zdravstvu iz 1999. godine.
Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužilje smatrajući da joj pripada pravo na naknadu troškova ishrane u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora u visini mesečne naknade, jer kada se uzme način obračuna plate tužilje, koja je niža od minimalne zarade, te da je ista dopunjavana do visine minimalne zarade, jasno proizlazi da u minimalnoj zaradi ne mogu biti sadržani troškovi na ime ishrane u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, sve u skladu sa članom 111. Zakona o radu.
Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu tako što je odbio tužbeni zahtev tužilje za isplatu navedenih naknada, zaključujući da je tužilji isplaćena plata prema koeficijentu utvrđenom u skladu sa odredbama Zakona o platama u državnim organima i javnim službama, a u kojem su sadržane i navedene naknade, te kako je ovaj zakon lex specialis u odnosu na Zakon o radu, to se ne mogu primeniti opšta pravila radnopravnog propisa prema kojima zaposleni koji u skladu sa Zakonom o radu ostvaruju pravo na isplatu minimalne zarade imaju pravo i na uvećanu zaradu i naknadu troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora u smislu člana 108. i 118. Zakonao radu.
Neosnovano se revizijom ukazuje da se navedeni zaključak drugostepenog suda zasniva na pogrešnoj primeni materijalnog prava.
Odredbom člana 2. stav 2. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ br. 24/05 sa kasnijim izmenama i dopunama), propisano je da se njegove odredbe primenjuju i na zaposlene u državnim organima, organima teritorijalne autonomije i lokalne samouprave i javnim službama, ako zakonom nije drukčije određeno.
S obzirom da je tuženi javna služba, to se po oceni Vrhovnog kasacionog suda na zarade i druga primanja zaposlenih kod tuženog primenjuje Zakon o platama u državnim organima i javnim službama.
Članom 1. Zakona o platama u državnim organima i javnim službama („Službeni glasnik RS“ br. 34/01 ... 21/16 i dr.), između ostalog, propisano je da se ovim zakonom uređuje način utvrđivanja plata, dodataka, naknada i ostalih primanja zaposlenih u javnim službama koji se finansiraju iz budžeta Republike, Autonomne pokrajne i jedinice lokalne samouprave, a članom 4. stav 2. navedenog zakona, propisano je da koeficijent za obračun plate sadrži dodatak na ime naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora.
Imajući u vidu utvrđeno činjenično stanje, a u kontekstu navedenih odredbi zakona, Vrhovni kasacioni sud nalazi da je tužlji iznos naknade za ishranu u toku rada i regresa sadržan u koeficijentu prema kome je tužilji isplaćivana plata, u skladu sa članom 4. Zakona o platama u državnim organima i javnim službama, zbog čega nema pravo na naknadu koju potražuje postavljenim tužbenim zahtevom, a kako je to pravilno zaključio i drugostepeni sud.
Iz navedenih razloga, primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.
Predsednik veća - sudija
Jelica Bojanić Kerkez s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
