Protiv navedene pravnosnažne presude donete u drugom stepenu reviziju je blagovremeno izjavio tuženi, zbog pogrešne primene materijalnog prava, pozivajući se na odredbu člana 404. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/2011...10/23, u daljem tekstu: ZPP).

Vrhovni sud je dozvolio odlučivanje o posebnoj reviziji tuženog na osnovu člana 404. ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11 sa izmenama i dopunama), smatrajući da postoji potreba za ujednačavanjem sudske prakse imajući u vidu drugačiju sudsku odluku u istoj pravnoj situaciji izraženu u presudama revizijskog suda, na koje je vanrednim pravnim lekom ukazano.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu primenom člana 408. ZPP i utvrdio da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u radnom odnosu kod tuženog po ugovoru o uređivanju međusobnih prava iz radnog odnosa sa zaposlenim broj .. od 12.05.2015. godine na radnom mestu ... . Pozivajući se na odredbe Posebnog kolektivnog ugovora za javna preduzeća u komunalnoj delatnosti od 18.03.2015. godine tužilac je tržio isplatu razlike od isplaćenih do pripadajućih iznosa na ime naknade troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora za period od 22.05.2016. godine do 22.05.2019. godine, kao i uplatu doprinosa za obavezno socijalno osiguranje. Nalazom veštaka ekonomsko-finansijske struke od 27.12.2019. godine utvrđena je razlika od isplaćenih do pripadajućih iznosa po svim navedenim osnovima traženog novčanog potraživanja u odnosu na kolektivni ugovor, a dopunom nalaza od 01.12.2021. godine utvrđeno je da je do stupanja na snagu Zakona o privremenom uređenju osnovica za obračun i isplatu plata u javnom sektoru tuženi naknadu spornih troškova isplaćivao u visini utvrđenom odlukom broj .. od 21.02.2008. godine i to u vidu fiksnog iznosa od 7.657,00 dinara za pun fond radnih sati na ime toplog obroka i iznosa od 3.190,00 dinara na ime bruto mesečnog iznosa regresa. Nalazom veštaka je utvrđeno da je programima poslovanja za period do 2016. godine zaključno sa 2019. godinom tuženi utvrđivao ukupnu masu novčanih sredstava planiranih za zarade, ali da njima nije iskazivao strukturu rashoda za zarade, te da je projekcija novčanih sredstava vršena prema odredbama opšteg akta poslodavca uz uvažavanje restriktivnog dejstva imperativnih propisa. Ugovorom o uređenju međusobnih odnosa iz radnog odnosa sa zaposlenim određen je koeficijent zaposlenog za obavljeni posao od 1,90, koji se množi sa cenom rada za najjednostavniji posao za mesec u kome se zarada obračunava i isti se primenjuje od 01.05.2015. godine. Na tuženikov Pravilnik o izmenama i dopunama Pravilnika o radu broj .. od 05.04.2019. godine osnivač je dao saglasnost broj .. od 24.04.2019. godine. Ukupan iznos tužiočevog potraživanja po oba osnova utvrđen je veštačenjem.

Prema iznetoj argumentaciji nižestepenih sudova, u spornom periodu bio je na snazi PKU za javna preduzeća u komunalnoj delatnosti na teritoriji Srbije kojim je u članu 65. utvrđeno da zaposleni ima pravo na naknadu troškova za ishranu u toku rada u visini utvrđenoj opštim aktom i ugovorom o radu, a da se visina naknade troškova za ishranu u toku rada sa pripadajućim porezima i doprinosima utvrđuje dnevno najmanje u iznosu od 250,00 dinara, dok je članom 66. stav 1. navedenog PKU, predviđeno da zaposleni ima pravo na regres za korišćenje godišnjeg odmora sa pripadajućim porezima i doprinosima, najmanje u visini 1/12 mesečno od 75% prosečno isplaćene zarade po zaposlenom. Integralni deo zarade su topli obrok i regres u smislu člana 105. stav 3. u vezi sa članom 118. stav 1. tačka 5. i 6. Zakona o radu. Tuženi ima svojstvo javnog preduzeća čiji je osnovač jedinica lokalne samouprave, pa je morao da poštuje odredbe Zakona o utvrđivanju maksimalne zarade u javnom sektoru, Zakona o umanjenju neto prihoda lica u javnom sektoru i Zakona o privremenom uređenju osnovica za obračun i isplatu plata, odnosno zarade i drugih stalnih primanja kod korisnika javnih sredstava. Pravilnikom o zaradi, naknadi zarada i drugih primanja tuženog od 06.04.2015. godine propisano je da zaposleni imaju pravo na isplatu naknada na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora sa pripadajućim porezima i doprinosima, najmanje u visini 1/12 mesečno 75% prosečno isplaćene zarade po zaposlenom u Republici Srbiji, prema poslednjem objavljenom podatku Republičkog organa nadležnog za statistiku za prethodnu godinu, odnosno regres je regulisan na isti način na koji je regulisan i PKU za javno preduzeće u komunalnoj delatnosti na teritoriji Republike Srbije od 05.03.2015. godine, s tim da tužiocu isplata regresa nije vršena u periodu iz tužbenog zahteva zbog lošeg poslovanja tuženog i uvođenja privremenih mera od strane osnivača. Tužilac osnovano potražuje manje isplaćenu naknadu troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora u skladu sa posebnim kolektivnim ugovorima. Stoga su kao osnovane usvojili postavljeni tužbeni zahtev.

Ovakvo pravno stanovište nižestepenih sudova nije pravilno.

Članom 3. st. 1. Zakona o privremenom uređivanju osnovica za obračun i isplatu plata, odnosno zarada i drugih stalnih primanja kod korisnika javnih sredstava („Sl. glasnik RS“, br. 116/2014) propisano da se platom smatra zarada zaposlenog kod korisnika javnih sredstava utvrđena u skladu sa zakonom koji uređuje radne odnose, odnosno plate izabranog, imenovanog i postavljenog lica i zaposlenog kod korisnika javnih sredstava, utvrđena u skladu sa zakonom koji uređuje plate u državnim organima, organima lokalne vlasti, organizacijama obaveznog socijalnog osiguranja i javnim službama, dok je članom 4. propisano da su ništave odredbe opšteg ili pojedinačnog akta (osim pojedinačnog akta kojim se plata povećava po osnovu napredovanja) kojima se povećavaju osnovice, koeficijenti i drugi elementi, odnosno uvode novi elementi na osnovu kojih se povećava iznos plate i drugog stalnog primanja kod subjekta iz člana 2. ovog zakona, donet za vreme primene ovog zakona. Poseban kolektivni ugovor za javna preduzeća u komunalnoj delatnosti na teritoriji Republike Srbije stupio je na snagu 26.03.2015. godine, u vreme kada je bio na snazi Zakon o privremenom uređivanju osnovica za obračun i isplatu plata, odnosno zarada i drugih stalnih primanja kod korisnika javnih sredstava („Sl. glasnik RS“, br. 116/2014), pa su odredbe Posebnog kolektivnog ugovora kojima se zarada zaposlenih povećava po osnovu naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora ništave (PKU ne može biti suprotan zakonu na osnovu člana 103. ZOO u vezi člana 240. Zakona o radu), zbog čega su nižestepene presude preinačene i tužbeni zahtev tužioca u ovom delu odbijen, kao neosnovan.

Primenom člana 165. stav 2. u vezi sa članom 153. stav 1. članom 150. i članom 163. stav 1. i 2. ZPP te odredaba Advokatske i Taksene tarife važeće na dan presuđenja, tuženom je dosuđen iznos od 950,00 dinara na ime sastava odgovora na tužbu od strane advokata, po 10.500,00 dinara za pristup advokata na pet održanih ročišta, po 6.000,00 dinara za pristup advokata na tri neodržana ročišta (prvotepeni postupak), 18.000,00 dinara na ime sastava žalbe, po 1.900,00 dinara na ime sudskih taksi za žalbu i drugostepenu odluku (drugostepeni postupak).

Na ime troškova revizijskog postupka tuženom je dosuđen iznos do 18.000,00 dinara za sastav revizije, 3.800,00 dinara na ime takse za reviziju i 5.700,00 dinara na ime takse za revizijsku odluku.

Predsednik veća - sudija

Jelica Bojanić Kerkez,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić