OBAVEZUJE SE tuženi AD za upravljanje javnom železničkom infrastrukturom „Infrastruktura železnice Srbije“ ... da isplati tužiocu AA iz ... na ime naknade troškova za ishranu u toku rada (topli obrok) i za regres za godišnji odmor za period od septembra 2015. godine do decembra 2017. godine sledeće iznose:

- za septembar 2015. godine iznos od 14.749,88 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.10.2015. godine do isplate; - za oktobar 2015. godine iznos od 14.891,24 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.11.2015. godine do isplate; - za novembar 2015. godine iznos od 14.445,36 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.12.2015. godine do isplate; - za decembar 2015. godine iznos od 13.761,87 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.01.2016. godine do isplate; - za januar 2016. godine iznos od 17.161,67 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.02.2016. godine do isplate; - za februar 2016. godine iznos od 12.518,07 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.03.2016. godine do isplate; - za mart 2016. godine iznos od 13.850,36 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.04.2016. godine do isplate; - za april 2016. godine iznos od 15.016,96 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.05.2016. godine do isplate; - za maj 2016. godine iznos od 15.017,21 dinar sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.06.2016. godine do isplate; - za jun 2016. godine iznos od 3.662,58 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.07.2016. godine do isplate; - za jul 2016. godine iznos od 16.312,80 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.08.2016. godine do isplate; - za avgust 2016. godine iznos od 14.420,58 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.09.2016. godine do isplate; - za septembar 2016. godine iznos od 14.323,41 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.10.2016. godine do isplate; - za oktobar 2016. godine iznos od 15.519,33 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.11.2016. godine do isplate; - za novembar 2016. godine iznos od 14.321,83 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.12.2016. godine do isplate; - za decembar 2016. godine iznos od 14.735,59 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.01.2017. godine do isplate; - za januar 2017. godine iznos od 15.164,33 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.02.2017. godine do isplate; - za februar 2017. godine iznos od 13.382,01 dinar sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.03.2017. godine do isplate; - za mart 2017. godine iznos od 16.174,09 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.04.2017. godine do isplate; - za april 2017. godine iznos od 16.535,68 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.05.2017. godine do isplate; - za maj 2017. godine iznos od 17.084,51 dinar sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.06.2017. godine do isplate; - za jun 2017. godine iznos od 10.355,64 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.07.2017. godine do isplate; - za jul 2017. godine iznos od 10.257,92 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.08.2017. godine do isplate; - za avgust 2017. godine iznos od 16.556,50 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.09.2017. godine do isplate; - za septembar 2017. godine iznos od 16.583,21 dinar sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.10.2017. godine do isplate; - za oktobar 2017. godine iznos od 16.687,01 dinar sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.11.2017. godine do isplate; - za novembar 2017. godine iznos od 15.892,69 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.12.2017. godine do isplate; - za decembar 2017. godine iznos od 15.790,76 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.01.2018. godine do isplate; sve u roku od osam dana od dana prijema presude.

OBAVEZUJU SE tuženi da naknade tužiocu troškove parničnog postupka u ukupnom iznosu od 417.183,68 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti do isplate, u roku od 8 dana od dana prijema presude.

ODBIJA SE zahtev tuženog AD „Železnice Srbije“ ... za naknadu troškova postupka po reviziji.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Požarevcu P1 81/18 od 18.06.2019. godine, stavom prvim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obavežu tuženi da mu solidarno isplate na ime naknade troškova za ishranu u toku rada i za regres za godišnji odmor za period od januara 2015. godine do avgusta 2015. godine pojedinačne mesečne iznose navedene u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom počev od dospelosti svakog pojedinačnog iznosa pa do isplate. Stavom drugim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tuženi AD za upravljanje javnom železničkom infrastrukturom „Infrastruktura železnice Srbije“ ... da mu isplati na ime naknade troškova za ishranu u toku rada i za regres za godišnji odmor za period od septembra 2015. godine do decembra 2017. godine pojedinačne mesečne iznose navedene u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom počev od dospelosti svakog pojedinačnog iznosa do isplate. Stavom trećim izreke, određeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 3120/19 od 17.10.2019. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena presuda Osnovnog suda u Požarevcu P1 81/18 od 18.06.2019. godine. Stavom drugim izreke, odbijen je zahtev tužioca za naknadu troškova žalbenog postupka.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, s`pozivom na član 404. ZPP, a radi razmatranja pravnih pitanja u interesu ravnopravnosti građana i ujednačavanja sudske prakse.

Tuženi AD „Železnice Srbije“ ... je dostavio odgovor na reviziju.

Primenom člana 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, broj 72/11, 49/13-US, 74/13-US, 55/14 i 87/18), posebna revizija se može izjaviti zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja se ne bi mogla pobijati revizijom, ako je po oceni Vrhovnog kasacionog suda potrebno razmotriti pravna pitanja od opšteg interesa ili u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse, kao i kada je potrebno novo tumačenje prava. Prema stavu 2. istog člana, ispunjenost uslova za izuzetnu dozvoljenost revizije ceni Vrhovni kasacioni sud u veću od pet sudija.

Vrhovni kasacioni sud je mišljenja da su u konkretnom slučaju ispunjeni uslovi za odlučivanje o reviziji tužioca primenom člana 404. stav 1. ZPP imajući u vidu različitu praksu apelacionih sudova u istoj činjenično-pravnoj situaciji, što ukazuje na potrebu odlučivanja o reviziji kao izuzetno dozvoljenoj radi ujednačavanja sudske prakse.

Zbog navedenog, odlučeno kao u prvom stavu izreke.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku primenom člana 408. ZPP i našao da je revizija osnovana.

Tužilac podnetom tužbom 13.02.2018. godine, a preinačenom podneskom od 11.01.2019. godine, potražuje naknadu troškova za ishranu u toku rada i za regres za godišnji odmor, i to solidarno od tuženih za period od januara 2015. godine do 31.08.2015. godine, a za period od septembra 2015. godine zaključno sa decembrom 2017. godine od drugotuženog kao poslodavca sledbenika. Tužilac je postavio tužbeni zahtev potražujući mesečno opredeljene novčane iznosima u skladu sa datim nalazom i mišljenjem veštaka finansijske struke, sa zakonskom zateznom kamatom opredeljenom od dospelosti svakog mesečnog iznosa posebno, prema datumima dospeća označenim u nalazu i mišljenju veštaka.

U pravnosnažno okončanom postupku je utvrđeno da tužilac radi na železnici počev od 1985. godine, da je nakon zaključenja ugovora o radu zaključio više aneksa ugovor o radu, a da je poslednji aneks ugovora o radu sa tuženim AD" Železnice Srbije" ... zaključio pre statusnih promena i zaključenog aneksa iz avgusta 2015.godine. Nakon statusnih promena tužilac je zaključio aneks ugovora o radu sa tuženim AD za upravljanje javnom železničkom infrastukturom „Infrastruktura železnice Srbije“ gde je u celom utuženom periodu obavljao poslove manevriste u OC za SP ... .

Zaključeni ugovor o radu i njegovi aneksi predviđaju da zaposleni imaju pravo na zaradu za obavljeni rad i vreme provedeno na radu, zaradu po osnovu doprinosa zaposlenog poslovnom uspehu poslodavca i druga primanja u skladu sa zakonom i kolektivnim ugovorom. Aneksom Kolektivnog ugovora je ugovoreno da zaposleni ima pravo na zaradu koja se sastoji od zarade za obavljeni rad i vreme provedeno na radu, primanja za ishranu u toku rada i primanja za regres za korišćenje godišnjeg odmora, te je izmenjena i odredba 61. Kolektivnog ugovora odredbom člana 5. stav 6. Aneksa i ugovoreno je da je u vrednost jednog radnog časa uključena mesečna vredost za ishranu u toku rada i vrednost 1/12 naknade regresa za korišćenje godišnjeg odmora svedena na jedan radni čas. U obračunu zarade tužioca visina utuženih naknada nije iskazana u nominalnom iznosu.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odbili kao neosnovan tužbeni zahtev za isplatu po traženim osnovama, sa obrazloženjem da bez obzira što visina spornih troškova nije nominalno izražena, to ne znači da je poslodavac ovo pravo uskratio zaposlenima, s obzirom da je, prema navodima nižestepenog suda, slobodnom voljom učesnika kolektivnog pregovaranja baš tako ugovoreno, kao sastavni deo osnovne zarade zaposlenih, pa sporno pravo zaposlenih nije bilo utvrđeno na nepovoljniji način opštim aktima tuženog od načina propisanog odredbom člana 118. Zakona o radu.

Revizijom tužioca se osnovano ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava u postupku pred nižestepenim sudovima.

Zakonom o radu predviđeno je pravo zaposlenog na naknadu troškova u vezi sa radom. Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o radu (“Službeni glasnik RS” br.61/05), koji se primenjuje od 01.01.2006. godine, predviđeno je i pravo na naknadu troškova za ishranu u toku rada i za regres za korišćenje godišnjeg odmora (član 118. tačke 5. i 6.), koji moraju biti iskazani u obračunskoj listi za sve zaposlene. Odredbom člana 2. Aneksa Kolektivnog ugovora tuženog („Sl. Glasnik RS“ 4/06) izmenjen je član 57. Kolektivnog ugovora tako što je predviđeno da zaposleni ima pravo na zaradu koja se sastoji od zarade za obavljeni rad i vreme provedeno na radu, primanja za ishranu u toku rada i primanja za regres za korišćenje godišnjeg odmora. Odredbom člana 5. stav 1. Aneksa izmenjena je i odredba člana 61. tako što je određena vrednost radnog časa za obračun i isplatu zarade za januar-juni 2006. godine u visini 53,50 dinara, a za period juli – decembar 2006. godine 56,00 dinara. Članom 5. stav 6. Aneksa propisano je da je u vrednost jednog radnog časa iz stava 1. i 2. ovog člana uključena i vrednost za ishranu u toku rada i vrednost 1/12 naknade regresa za godišnji odmor svedena na jedan radni čas. Iz ovakvog utvrđenja vrednosti radnog časa ne može se utvrditi koji iznos predstavlja naknadu za troškove ishrane i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, jer isti nisu iskazani u nominalnim iznosima.

Kako je počev od 01.01.2006. godine zaposlenima dato pravo na naknadu troškova za ishranu u toku rada i za regres za korišćenje godišnjeg odmora, poslodavcima je ostavljena mogućnost da svojim opštim aktom utvrde visinu tih naknada koji mogu biti veći ili manji od naknada predviđenih Opštim kolektivnim ugovorom. Pri tom, visina ovih naknada mora biti određena linearno za sve zaposlene, odnosno ovi troškovi moraju biti isplaćeni svim zaposlenima u istom iznosu, bez obzira na stručnu spremu, zvanje i radno mesto. U konkretnom slučaju tuženi u toku postupka nisu dostavili sudu odluku o visini ovih naknada, kao ni sudskom veštaku radi izrade nalaza i mišljenja, iz čega se osnovano može zaključiti da odluku nisu ni doneli. To ne isključuje pravo tužioca na isplatu ovih naknada. Ne može se prihvatiti da su zaposlenima, pa i tužiocu, ovi troškovi isplaćeni kroz visinu cene rada, s obzirom da se tuženi nisu izjasnili o njihovoj visini, niti je iznos naknade za regres i troškova za ishranu u toku rada nominalno iskazao u platnoj listi tužioca, kako je to predviđeno Zakonom o radu. Na osnovu iznetog, moglo bi se zaključiti da su tuženi, u pogledu isplate navedenih naknada, zakonske odredbe primenjivali na štetu tužioca. Obzirom da Aneks kolektivnog ugovora tuženog AD „Železnica Srbije“ ne sadrži konkretnu regulativu koja utvrđuje visinu ovih naknada, tužilac može potraživati naknadu u neto iznosima prema parametrima iz ranijeg Kolektivnog ugovora. Tužilac je tužbeni zahtev postavio u visini iznosa naknada za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora utvrđenih na osnovu nalaza i mišljenja veštaka, primenom navedenih parametara. Stoga je ovako postavljeni tužbeni zahtev usvojen kao osnovan.

Na osnovu izloženog, primenom člana 416. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u drugom stavu izreke.

Vrhovni kasacioni sud je na osnovu odredbe člana 165. stav 2. ZPP odlučio o troškovima celog postupka, pa je obavezao tužene da solidarno isplate tužiocu na ime troškova parničnog postupka ukupan iznos od 417.183,68 dinara. Troškovi postupka se odnose na: sastav tužbe i tri podneska po 6.000,00 dinara, zastupanja na četiri održana i četiri neodržana ročišta u ukupnom iznosu od 48.000,00 dinara, za sastav žalbe i revizije u iznosu od po 18.000,00 dinara, primenom važeće Advokatske tarife, shodno članu 154. stav 2. ZPP. Za taksu na tužbu, žalbu i reviziju, kao i na prvostepenu, drugostepenu i revizijsku odluku, tužiocu je prema opredeljenom zahtevu i važećoj Taksenoj tarifi dosuđeno ukupno 304.183,68 dinara. Tužiocu su priznati i troškovi veštačenja u iznosu od 5.000,00 dinara. Troškovi postupka su odmereni na osnovu člana 153., 154. i 163. ZPP, pa je odlučeno kao u trećem stavu izreke.

Zahtev tuženog AD „Železnice Srbije“ ... za naknadu troškova postupka po reviziji je odbijen kao neosnovan s obzirom da odgovor na reviziju nije obavezan ni nužan u postupku po ovom vanrednom pravnom leku, te je na osnovu člana 154. stav 1. ZPP odlučeno kao u četvrtom stavu izreke.

Predsednik veća - sudija

Branislava Apostolović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić