Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija Branislave Apostolović, predsednika veća, Katarine Manojlović Andrić i Branislava Bosiljkovića, članova veća, u vanparničnom postupku predlagača AA iz ..., BB iz ..., čiji je punomoćnik Miloš Mladenović, advokat iz ..., VV iz ..., čiji je punomoćnik Dušan Mihajlović, advokat iz ..., GG iz ..., DD iz ... i ĐĐ iz ..., protiv protivnika predlagača Opštine Raška, koju zastupa Opštinski pravobranilac Opštine Raška, radi određivanja visine novčane naknade za eksproprisane nepokretnosti, odlučujući o reviziji protivnika predlagača izjavljenoj protiv rešenja Višeg suda u Kraljevu Gž 680/16 od 25.10.2016. godine, u sednici veća održanoj dana 18.05.2017. godine, doneo je

R E Š E NJ E

ODBIJA SE kao neosnovana revizija protivnika predlagača izjavljena protiv rešenja Višeg suda u Kraljevu Gž 680/16 od 25.10.2016. godine.

ODBIJA SE zahtev predlagača BB za naknadu troškova revizijskog postupka.

O b r a z l o ž e nj e

Rešenjem Osnovnog suda u Raškoj R1 9/15 od 26.05.2016. godine, obavezan je protivnik predlagača Opština Raška da, kao korisnik eksproprijacije, predlagačima, kao ranijim sopstvenicima, na ime naknade za eksproprisano zemljište isplati iznose bliže opisane u izreci, sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 26.05.2016. godine, kao dana presuđenja, pa do isplate (stav prvi izreke). Odbijen je kao neosnovan zahtev predlagača kojim su tražili da im protivnik predlagača na iznose dosuđene stavom prvim izreke isplati zakonsku zateznu kamatu počev od 08.01.2016. godine pa do 26.05.2016. godine (stav drugi izreke). Obavezan je protivnik predlagača Opština Raška da predlagačima BB i VV na ime troškova postupka isplati iznos od po 111.750,00 dinara (stav treći izreke).

Rešenjem Višeg suda u Kraljevu Gž 680/16 od 25.10.2016. godine, stavom prvim izreke, odbijene su kao neosnovane žalbe predlagača BB i protivnika predlagača i potvrđeno rešenje Osnovnog suda u Raškoj R1 9/15 od 26.05.2016. godine u stavu prvom i drugom izreke i u delu stava trećeg izreke kojim je obavezan protivnik predlagača da predlagaču VV na ime troškova postupka isplati iznos od 111.750,00 dinara. Stavom drugim izreke, preinačeno je prvostepeno rešenje u preostalom delu stava trećeg izreke tako što je obavezan protivnik predlagača da predlagaču BB na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 205.500,00 dinara.

Protiv pravosnažnog rešenja donetog u drugom stepenu protivnik predlagača je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijano rešenje na osnovu čl. 408. i čl. 420. stav 6. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ broj 72/11, 49/13 – US, 74/13 – US, 55/14– u daljem tekstu ZPP), u vezi sa članom 27. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku, pa je našao da je revizija neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav. 2 tačka 2) ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem Opštinske uprave Opštine Raška, Odsek za urbanizam, stambeno-komunalne poslove i zaštitu životne sredine od 15.06.2015. godine usvojen je predlog Opštinskog pravobranioca Opštine Raška, da se u korist Opštine Raška, radi regulacije desne obale reke Ibar, eksproprišu nepokretnosti bliže označene u izreci prvostepenog rešenja, a koje su predstavljale privatnu svojinu predlagača u merama i granicama bliže opisanim u izreci. Navedenim rešenjem predviđeno je da će se pravična novčana naknada za eksproprisane nepokretnosti odrediti u posebnom postupku po pravosnažnosti rešenja. Stranke nisu zaključile sporazum o naknadi pred nadležnim organom uprave, jer je cena od 1.200,00 dinara po metru kvadratnom, koju je odredila Poreska uprava – Ekspozitura ..., za predlagače bila daleko niža od tržišne i kao takva neprihvatljiva. Veštačenjem preko veštaka građevinske struke utvrđena je tržišna vrednost eksproprisanih nepokretnosti – građevinskog zemljišta u iznosu od 25.510.520,00 dinara, (4.340,00 dinara po m2), te da je eksproprisano građevinsko zemljište u ukupnoj površini od 5.878 m2. U svom nalazu i mišljenju veštak je pošao od činjenice da se eksproprisane katastarske parcele nalaze u ..., potez ..., odnosno u području između reke Ibar, magistralnog puta Raška – Kosovska Mitrovica i magistralnog puta Raška – Novi Pazar, koje predstavlja gradsko građevinsko područje u obuhvatu Generalnog urbanističkog plana Raške i u granicama Plana detaljne regulacije „Dela kompleksa između reke Ibar i Ibarske magistrale“ a prema nameni se nalazi u zoni poslovnih funkcija (poslovanje, usluge, trgovina, predstavništva, saloni, kancelarije i dr.) i delom u zoni regulacije rečnog korita.

Kod takvog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je obavezao protivnika predlagača da kao korisnik eksproprijacije predlagačima kao ranijim sopstvenicima isplati naknadu za eksproprisano zemljište prema tržišnoj ceni navedenoj u nalazu veštaka.

Drugostepeni sud je, odlučujući o žalbama predlagača BB i protivnika predlagača, prihvatio stanovište prvostepenog suda u pogledu primene odredbe člana 42. stav. 1. Zakona o eksproprijaciji.

Po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, pravilno su nižestepeni sudovi primenili odredbe Zakona o eksproprijaciji kada su obavezali protivnika predlagača da predlagačima isplati naknadu za eksproprisane nepokretnosti.

Suprotno navodima revizije, pravilno su nižestepeni sudovi utvrdili naknadu za eksproprisane nepokretnosti prema tržišnoj ceni takvog zamljišta, na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka, u skladu sa odredbom člana 42. stav. 1 Zakona o eksproprijaciji.

Odredbom člana 42. stav. 1. Zakona o eksproprijaciji, propisano je da se naknada za eksproprisano poljoprivredno zemljište i građevinsko zemljište određuje u novcu prema tržišnoj ceni takvog zemljišta ako zakonom nije drugačije propisano. Stavom 2. istog člana propisano je da procenu tržišne cene iz stava 1. vrši organ za utvrđivanje poreza na promet apsolutnih prava na nepokretnostima.

Po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, organ nadležan za utvrđivanje poreza na prenos apsolutnih prava na nepokretnosti (Poreska uprava) vrši procenu tržišne cene za eksproprijaciju konkretne nepokretnosti, što ujedno predstavlja i najniži iznos naknade za ekspropisanu nepokretnost. Međutim, Poreska uprava ne određuje tržišnu cenu eksproprisane nepokretnosti, već vrši njenu procenu, pri čemu je, u slučaju da se ne postigne sporazum o naknadi, jedino sud nadležan da u vanparničnom postupku, odredi naknadu za eksproprisanu nepokretnost. Iz odredbe člana 136. stav. 2. Zakona o vanparničnom postupku proizlazi da sud, pored procene koju je dala Poreska uprava, može da izvede i druge dokaze koje učesnici predlažu i da odredi veštačenje ako smatra da je to od značaja za određivanje visine naknade.

U konkretnom slučaju, tržišna cena koju je navela nadležna Poreska uprava u svom izveštaju predstavlja polaznu osnovu za utvrđivanje naknade za eksproprisanu nepokretnost (1.200,00 dinara po m2). Predlagači nisu prihvatili da im se naknada isplati prema proceni Poreske uprave, te su u cilju utvrđivanja realne tržišne cene eksproprisanih nepokretnosti i visine naknade za iste, predložili veštačenje u vanparničnom postupku u skladu sa odredbom člana 136. stav. 2. Zakona o vanparničnom postupku. Za razliku od Poreske uprave koja procenu tržišne vrednosti zemljišta u svom izveštaju ničim nije obrazložila, veštak je u svom nalazu sagledao mnoge faktore koji određuju tržišnu vrednost zemljišta (infrastrukturu, pogodnost lokacije, udaljenost od centra grada, povezanost sa saobraćajem, namenu, ponudu i tražnju).

Iz navedenih razloga neosnovani su revizijski navodi kojima se ukazuje na pogrešnu primenu člana 42. Zakona o eksproprijaciji.

Revizijskim navodima nije dovedena u sumnju pravilnost i zakonitost pobijanog rešenja. Navodi revizije su već isticani u sprovedenom postupku i, po oceni Vrhovnog kasacionog suda, detaljno i pravilno su ocenjeni u pobijanoj odluci.

Imajući u vidu sve navedeno, Vrhovni kasacioni sud je odbio kao neosnovanu reviziju protivnika predlagača i odlučio kao u stavu prvom izreke, na osnovu člana 414. stav. 1 ZPP.

Vrhovni kasacioni sud je odbio zahtev predlagača BB za naknadu troškova revizijskog postupka, s obzirom na to da odgovor na reviziju nije obavezan odnosno nije nužan u postupku po ovom vanrednom pravnom leku i na osnovu člana 161. stav. 1. ZPP, odlučio kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća - sudija

Branislava Apostolović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić