U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Dobrile Strajina i Marine Milanović, članova veća, u parnici iz radnog odnosa tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Stojan Popović, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije, Ministarstvo pravde, Osnovni sud u Kosovskoj Mitrovici, čiji je zastupnik Državno pravobranilaštvo iz Beograda, radi poništaja rešenja, odlučujući o reviziji tužioca, izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 850/19 od 21.03.2019. godine, na sednici održanoj 21.10.2021. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužioca, izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 850/19 od 21.03.2019. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Prvi osnovni sud u Beogradu, presudom P1 1395/16 od 24.10.2018. godine, odbio je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca, kojim je tražio da se poništi kao nezakonito rešenje Osnovnog suda u Kosovskoj Mitrovici Su br. .. od 01.10.2010. godine i da se utvrdi da je tužilac zasnovao stalni radni odnos i naloži tuženom da ga primi u dalji rad, u roku od 15 dana od dana prijema pisanog otpravka presude. Odlučio je i da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Apelacioni sud u Beogradu, presudom Gž1 850/19 od 21.03.2019. godine, odbio je kao neosnovanu žalbu tužioca i potvrdio presudu Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 1395/16 od 24.10.2018. godine.

Protiv pravnosnažne presude donesene u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 399. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 125/04, 111/09, 36/11 i 53/13 – US), koji se u konkretnoj situaciji primenjuje na osnovu odredbe člana 506. stav 1. važećeg Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11, 49/13 - US, 74/13 – US, 55/14, 87/18 i 18/20) i utvrdio da revizija tužioca nije osnovana.

U postupku pred nižestepenim sudovima nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 9. ZPP, na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti, na osnovu člana 399. ZPP. U reviziji je ukazano da je prvostepeni sud učinio bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 223. stav 2, a u vezi člana 361. stav 1. ZPP (u reviziji je navedeno iz člana 231. stav 2. u vezi člana 374. stav 1. važećeg ZPP). Međutim, zbog navedene bitne povrede odredaba parničnog postupka pred prvostepenim sudom, revizija se ne može izjaviti, već samo zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 1. ZPP koja je učinjena u postupku pred drugostepenim sudom, na osnovu odredbe člana 398. stav 1. tačka 2. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je od 15.12.1998. godine bio u radnom odnosu u Opštinskom sudu u Vitini, na radnom mestu radnik ... . Rešenjem Osnovnog suda u Kosovskoj Mitrovici Su br. ../10 od 09.02.2010. godine, tužilac, koji je tada radio na poslovima ... nameštenika IV vrste u Opštinskom sudu u Vitini, kao privremeno neraspoređenog, preuzeo je Osnovni sud u Kosovskoj Mitrovici do donošenja Pravilnika o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta u Osnovnom sudu u Kosovskoj Mitrovici. Istim rešenjem, tužiocu je utvrđeno pravo na naknadu plate za vreme privremene neraspoređenosti u visini od 65% od osnovne plate za mesec koji je prethodio mesecu u kome je doneto rešenje. Osporenim rešenjem Osnovnog suda u Kosovskoj Mitrovici Su .. od 01.10.2010. godine, tužiocu je otkazan ugovor o radu (zaključen sa predsednikom Opštinskog suda u Vitini), zbog prestanka potrebe za njegovim radom. Tačkom 3. navedenog rešenja, utvrđeno je da zaposlenom prestaje radni odnos 01.10.2012. godine. Utvrđeno je (iz obrazloženja osporenog rešenja), da je tužilac zasnovao radni odnos na neodređeno vreme u Opštinskom sudu u Vitini na radnom mestu ... i da su na osnovu Zakona o sedištima sudova i javnih tužilaštava, Opštinski sud u Vitini i još 16 sudova sa teritorije Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija, prestali sa radom i da je Osnovni sud u Kosovskoj Mitrovici preuzeo zaposlene iz ovih sudova. Rešenjem vršioca funkcije predsednika Osnovnog suda u Kosovskoj Mitrovici od 09.02.2010. godine, koje je doneto na osnovu zapisnika Visokog saveta sudstva broj 119-01-36/7/2009-01 od 01.01.2010. godine, tužilac kao nameštenik je privremeno neraspoređen. Pravilnikom o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta u Osnovnom sudu u Kosovskoj Mitrovici Su br. ../10 od 09.09.2010. godine, na koji je ministar pravde Republike Srbije dao saglasnost 15.09.2010. godine i isti stupio na snagu 30.09.2010. godine, smanjen je broj državnih službenika i nameštenika u Osnovnom sudu u Kosovskoj Mitrovici i prema istom nije postojalo nijedno radno mesto na koje bi tužilac mogao biti premešten ili raspoređen, zbog čega je prestala potreba za njegovim radom i prestao mu radni odnos. Tužilac je 1998. godine počeo da radi kao radnik ..., da bi posle ratnih dešavanja, Opštinski sud iz Vitine bio premešten u Vranje. Tužilac je od 2000. godine primao minimalnu zaradu od 11.300,00 dinara (tužba je podneta 24.12.2010. godine).

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno je odbijen tužbeni zahtev tužioca, kojim je traženo da se poništi kao nezakonito osporeno rešenje o prestanku radnog odnosa, utvrdi da je tužilac zasnovao stalni radni odnos i naloži tuženom da ga primi na dalji rad, zbog čega su neosnovani navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Prema članu 4. stav 3. Zakona o državnim službenicima („Službeni glasnik RS“ broj 79/05 ... 104/09), na prava i dužnosti nameštenika primenjuju se opšti propisi o radu i Poseban kolektivni ugovor, ako ovim ili posebnim zakonom nije drukčije određeno.

Odredbom člana 138. stav 1. navedenog Zakona o državnim službenicima je propisano da, dok je neraspoređen državni službenik ima pravo na naknadu plate prema zakonu kojim se uređuje plate u državnim organima, odredbom stava 2. ovog člana da, sva prava iz radnog odnosa državni službenik ostvaruje u državnom organu čiji je rukovodilac doneo rešenje da je državni službenik neraspoređen i odredbom stava 3. ovog člana da, neraspoređenom državnom službeniku prestaje radni odnos ako u roku od dva meseca, ne bude premešten u drugi državni organ.

Odredbom člana 172. stav 1. navedenog Zakona o državnim službenicima propisano je da se odredbe ovog zakona o premeštaju i raspoređivanju državnih službenika shodno primenjuju na nameštenika, a odredbom stava 2. ovog člana da, rešenje o premeštaju, odnosno raspoređivanju nameštenika zamenjuju po sili zakona odgovarajuće odredbe ugovora o radu. Odredbom stava 3. ovog člana je regulisano da, ako nameštenik odbije premeštaj, odnosno raspoređivanje, otkazuje mu se ugovor o radu i odredbom stava 4. ovog člana da se namešteniku otkazuje ugovor o radu uvek kada usled promene unutrašnjeg uređenja državnog organa ili uređenja sistema državnih organa više ne postoji nijedno radno mesto na koje može biti premešten, odnosno raspoređen.

Prema odredbi člana 17. Zakona o sedištima i područjima sudova i javnih tužilaštava („Službeni glasnik RS“ broj 116/08), na prava zaposlenih iz člana 16. ovog zakona, primenjuju se odredbe zakona koji uređuje prava državnih službenika i nameštenika pri promeni uređenja državnih organa.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja i citiranih odredbi Zakona o državnim službenicima i Zakona o sedištima i područjima sudova i javnih tužilaštava, kako tužilac nije protiv rešenja o neraspoređivanju izjavio žalbu Žalbenoj komisiji, odnosno protiv konačnog rešenja pokrenuo upravni spor i kao neraspoređeni nameštenik u roku od dva meseca nije premešten u drugi državni organ, u smislu odredbe člana 138. stav 3. Zakona o državnim službenicima, radni odnos mu je prestao po sili zakona. Stoga nisu od uticaja na drugačiju odluku ovog suda navodi revizije, da se u konkretnoj situaciji primenjuju odredbe Zakona o radu i da je višak zaposlenih trebalo rešiti donošenjem odgovarajućeg programa i utvrđenih kriterijuma.

Pri tome, kako se odbija kao neosnovana revizija tužioca, to nije neophodno dalje detaljno obrazlagati ovu presudu, na osnovu odredbe člana 405. stav 2. ZPP.

Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu odredbe člana 405. stav 1. ZPP, odlučio kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

Slađana Nakić Momirović,s.r.

Za tačnost otpravka

upravitelj pisarnice

Marina Antonić