U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti, a podnosilac revizije, iako se poziva na bitne povrede odredaba parničnog postupka, ni na jednu konkretnu povredu postupka ne ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem Izvršnog odbora SO Novi Beograd broj II 462-32/93 od 21.12.1993. godine, koje je postalo pravnosnažno 01.02.1995. godine, izuzeta je uz naknadu u korist Opštine Novi Beograd za potrebe Zavoda za izgradnju Grada Beograda radi izgradnje privredno-prostorne jedinice centar u Bloku 53 na Novom Beogradu, industrijska zona auto put, nacionalizovano neizgrađeno gradsko građevinsko zemljište i to kp. broj .../..., oranica u površini od 1.257kvhv ili 4.521m² iz ZKUL broj ... KO ... kojoj odgovaraju kp. broj .../... i .../... KO Bežanija, a ranije suvlasništvo AA sa 5/8 idealnih, EE, VV i GG sa po 1/8 idealnom. Rešenjem Četvrtog opštinskog suda u Beogradu R1 56/95 od 12.06.1995. godine, koje je postalo pravnosnažno 25.08.1995. godine određena je naknada za izuzetu parcelu broj .../... u površini od 4.521m² koja je upisana u ZKUL br. ... KO ..., pa je obavezan krajnji korisnik Zavod za izgradnju grada Beograda da AA, BB, VV i GG isplati određene novčane iznose. Po tom rešenju krajnji korisnik isplatio je GG 15.12.1995. godine 14.817,00 dinara, 15.07.1995. godine 2.018,08 dinara, a VV 15.07.1996. godine isplatio je 13.299,92 dinara. Međutim, rešenjem Četvrtog opštinskog suda u Beogradu R1 205/99 od 24.08.1999. godine usvojen je predlog za ponavljanje postupka koji su podneli predlagači, pa je ukinuto pravnosnažno rešenje Četvrtog opštinskog suda u Beogradu R1 56/95 od 12.06.1995. godine. U toku ovog postupka preminuli su predlagači VV, čiji je pravni sledbenik predlagač BB i EE, čiji su pravni sledbenici predlagači DD, ĐĐ sa udelom od po ½. Takođe je utvrđeno da izuzetoj parceli koja je označena kao gruntovna parcela broj .../... KO ... upisana u ZKUL broj ... KO ... površine 1.257kvhv odgovaraju parcele .../... i .../... KO ... stari premer, odnosno kp. broj .../... i .../... KO ... novi premer za koje parcele predlagači traže naknadu u ovom postupku. Prema izveštaju Službe za katastar nepokretnosti postoji još jedna gruntovna parcela broj .../... koja je površine 103kvhv i upisana je u ZKUL ... KO ... . Na osnovu izveštaja Poreske uprave od 19.01.2016. godine utvrđena je tržišna vrednost kp. broj .../... i .../... KO ... koje čine gruntovnu parcelu broj .../... KO ..., a koja se nalazi na adresi ... u okviru privredne zone auto put na raskrsnici ulice ... i saobraćajnice T-6 i ista iznosi 22.000,00 dinara po m². S obzirom da je po ranijem pravnosnažnom rešenju o utvrđivanju naknade pojedinim predlagačima isplaćen određeni novčani iznos, preko veštaka ekonomsko-finansijske struke u postupku je izvršena valorizacija isplaćenog iznosa, pa je prilikom odlučivanja o visini naknade taj valorizovani iznos odbijen od iznosa koji pripada tim predlagačima. S tim u vezi naknada je i određena u iznosima kako je to navedeno, a nižestepeni sudovi su odbili zahtev krajnjeg korisnika za prekid postupka kako bi se u upravnom postupku razrešilo pitanje predmeta izuzimanja u konkretnom slučaju.

Zakon o vanparničnom postupku („Službeni glasnik SRS“ br. 25/82... „Službeni glasnik RS“ br. 46/95... 106/2015) u članu 133. stav 1. i članu 140. kao i Zakon o eksproprijaciji („Službeni glasnik RS“ broj 40/84) koji je važio u vreme izuzimanja zemljišta u konkretnom slučaju kao i sada važeći Zakon o eksproprijaciji („Službeni glasnik RS“ br. 53/95... 106/16) sadrže u osnovi identične odredbe o postupku određivanja naknade za nepokretnosti koje su oduzete ranijem vlasniku odnosno korisniku u odgovarajućem postupku. Po tim odredbama ukoliko se pred organom uprave koji je vodio postupak ne postigne sporazum o naknadi u određenom roku organ uprave je dužan da sudu dostavi pravnosnažno rešenje o eksproprijaciji (izuzimanju) nepokretnosti sa spisima predmeta kako bi sud u vanparničnom postupku odredio naknadu. U konkretnom slučaju organ uprave je svojim aktom od 08.02.1995. godine sudu dostavio rešenje o izuzimanju zemljišta od 21.12.1993. godine i spise predmeta, s tim što je u tom rešenju navedeno da se izuzima neizgrađeno gradsko građevinsko zemljište i to parcela .../... – oranica u površini od 1.257kvhv odnosno 4.521m² iz ZKUL ... KO ... kojoj parceli odgovara kp. broj ../... i .../... KO ... u ranijem suvlasništvu predlagača odnosno njihovih pravnih prethodnika. Vanparnični sud je svojim rešenjem od 12.06.1995. godine utvrdio naknadu za navedeno zemljište, to rešenje je postalo pravnosnažno, a kasnije je kroz ponavljanje postupka zbog odluke Ustavnog suda kojom je utvrđeno da je zakon u delu utvrđivanja naknade za izuzetno gradsko građevinsko zemljište bio neustavan (nije se priznavala tržišna vrednost izuzetog zemljišta već se naknada određivala u procentu od cene stambenog prostora na području određene opštine) rešenje je stavljeno van snage i nastavljen postupak utvrđivanja naknade s tim što je pojedinim predlagačima deo naknade koja je utvrđena bio isplaćen. U daljem toku postupka pojavilo se kao sporno pitanje da li i dalje postoji interes krajnjeg korisnika za izuzimanje predmetnog zemljišta kao i šta je ustvari bilo predmet izuzimanja. O tome je upravni organ više puta odlučivao, ispravljao greške u broju parcele po novom premeru koje su navodno izuzete, odlučivao rešenjima o zahtevu krajnjeg korisnika za obustavu postupka s tim što je prema stanju u spisima predmeta Upravni sud 28.02.2014. godine svojim rešenjem U 1787/12 odbio tužbu Gradske opštine Novi Beograd protiv Ministarstva finansija, a kojom se tražilo da se poništi rešenje tuženog Ministarstva finansija kojim je poništen zaključak organa uprave o ispravci greške u rešenju o izuzimanju zemljišta iz 1993. godine kao i rešenje kojim je odbijen kao neosnovan zahtev za oglašavanje ništavim rešenja o izuzimanju zemljišta. Inače prvostepeni upravni organ je smatrao da postoji greška u izreci rešenja o izuzimanju zemljišta kada se radi o broju parcele i to tako što je u rešenju navedeno da se radi o parcelama .../... i .../... KO ..., a trebalo je da se navede da su to parcele .../... i .../... . Iako je pomenuti zaključak poništen i u spisima predmeta nema podataka o tome kako je dalje vođen upravni postupak i to kako kada se radi o zahtevu za ispravljanje rešenja u označavanju broja parcele koja je bila izuzeta tako i u pogledu zahteva za obustavu postupka. Nižestepeni sudovi pri utvrđivanju naknade polaze od činjenice da je ranije u rešenju o izuzimanju zaista došlo do greške u označavanju katastarske parcele i navode da se radi o zemljištu koje je izuzeto i to kp. broj ..../... KO ..., a da toj parceli odgovaraju kp. broj .../... i .../... KO ... stari premer odnosno kp. broj .../... i ..... KO ... novi premer. Sud je u postupku izvodio dokaze kako bi utvrdio šta je zaista bilo predmet izuzimanja zemljišta 1993. godine i na bazi toga došao do napred navedenih podataka o brojevima parcela. Međutim, iz ranije pomenutih načelnih odredaba zakona proizilazi da je vanparnični sud u postupku utvrđivanja naknade vezan pravnosnažnim rešenjem organa uprave u pogledu predmeta eksproprijacije odnosno izuzimanja što bi upućivalo na zaključak da vanparnični sud po pravilu ne bi trebalo da se bavi utvrđivanjem predmeta eksproprijacije odnosno izuzimanja. Tim više u konkretnom slučaju što je očigledno u toku postupak pred organom uprave u kome treba da se ovo pitanje raspravi. S tim u vezi osnovano se u reviziji ukazuje da u postupku nije nedvosmisleno utvrđeno koje su nepokretnosti bile predmet izuzimanja u ovom slučaju, a za koje treba da se utvrdi naknada ranijim vlasnicima odnosno korisnicima, a to predstavlja pogrešnu primenu materijalnog prava sa posledicom nepravilno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.

Pored toga, a što se u reviziji takođe osnovano navodi kada postoji slučaj da je ranijim pravnosnažnim rešenjem deo naknade isplaćen ranijim vlasnicima pa je potrebno da se pri konačnom utvrđivanju naknade taj deo uračuna Vrhovni sud je 08.09.1986. godine zauzeo stav po kome kada je naknada za eksproprisane građevinske objekte ranije vlasniku delimično isplaćena pre suđenja razlika do punog iznosa naknade obračunava se tako što se prethodno utvrdi koji je procenat već isplaćen ranijem vlasniku nepokretnosti od ukupne visine pravične naknade utvrđene po cenama u vreme te isplate, a zatim se preostali procenat neisplaćene pravične naknade određuje prema ukupnoj vrednosti iste uzete po cenama u vreme presuđenja. U ovom slučaju naknada koja je ranije utvrđena i delimično isplaćena se bazirala na neustavnim odredbama zakona po kojima se naknada za izuzeto gradsko građevinsko zemljište određivala u procentu od cene stana na određenom prostoru, a ne prema tržišnoj vrednosti takve nepokretnosti. Valorizacija novčanih iznosa na način kako je to rađeno u konkretnom postupku nije prihvatljiva sa aspekta stava koji je ranije pomenut, a takođe nije ni u skladu sa pravilom da se naknada određuje prema tržišnoj vrednosti nepokretnosti. S tim u vezi ni u tom delu materijalno pravo nije pravilno primenjeno odnosno zbog toga činjenično stanje nije potpuno i pravilno utvrđeno. Sve su to razlozi zbog kojih su nižestepene odluke morale biti ukinute na osnovu člana 416. stav 2. ZPP.

U ponovnom postupku prvostepeni sud će najpre odgovarajućim izveštajem od organa uprave pouzdano utvrditi predmet izuzimanja u konkretnom slučaju, odnosno za šta u ovom postupku treba da se utvrđuje naknada. Takođe će raspraviti i pitanje ishoda postupka kojim je tražena obustava izuzimanja zemljišta odnosno poništaj ranije donetog rešenja. Nakon što raspravi ta pitanja sud će utvrditi tržišnu vrednost izuzetog zemljišta u vreme donošenja ranijeg rešenja o određivanju naknade, pa će u odnosu na taj iznos utvrditi u kom procentu su pojedini predlagači namireni, pa će nakon toga kada utvrdi današnju tržišnu vrednost istu tim predlagačima umanjiti za procenat ranije isplaćene naknade.

Predsednik veća - sudija

Božidar Vujičić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić