U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tač.ka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, kao ni druge bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 407. stav 1. ZPP, zbog kojih se revizija može izjaviti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, parcela broj .. je upisana u list nepokretnosti broj .. KO Novi Sad 1, kao gradsko građevinsko zemljište, njiva prve klase površina 296m2 - državna svojina. Nosioci prava korišćenja na po 1/3 označene parcele su pok. DD (otac tužilja VV i GG koje su taj deo parcele nasledile 2019. godine), tužilja BB koja je pravo korišćenja stekla po osnovu nasleđa 2015. godine i tužilac AA po rešenju o nasleđivanju iz 2008. godine. Parcela je nastala tako što je parcela .. KO Novi Sad 1 podeljena na .. , površine 312m2 i .. površine 115m2, deobnim nacrtom iz 1985. godine. Na osnovu deobe parcele .. iz 2004. godine, nastale su .. površine 16m2 i sporna parcela .. površine 296 m2. Ova parcela je obuhvaćena Planom generalne regulacije novog gradskog centra sa okruženjem („Službeni list Grada Novog Sada br. 39/11...43/19), Planom detaljne regulacije blokova oko ulice ... u Novom Sadu i Planom detaljne regulacije parkova i višeporodičnog stanovanja ... u Novom Sadu i nalazi se u okviru građevinskog reona Grada Novog Sada. Namenjena je za saobraćajnu površinu i koristi se u celosti kao deo ulice ... u Novom Sadu. U momentu kada su tužioci nasledili pravo korišćenja, parcela je već bila sastavni deo ulice. Tržišna vrednost predmetne nepokretnosti iznosi 890,05 evra po m2, odnosno 104.708.00 dinara po 1m2. Tužiocima i njihovim pravnim prethodnicima nije isplaćena naknada za oduzetu nepokretnost niti je u odnosu na istu vođen postupak eksproprijacije.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo kada su usvojili tužbeni zahtev za isplatu novčane naknade srazmerno suvlasničkim udelima tužilaca u visini tržišne vrednosti predmetne nepokretnosti (parcela broj ..) kao za zemljište oduzeto po osnovu tzv. faktičke eksproprijacije.

Prema članu 58. stav 2. Ustava Republike Srbije, do dozvoljenog oduzimanja prava svojine koje ne predstavlja povredu prava na imovinu, može doći pod kumulativno ispunjenim uslovima: da je učinjena u javnom interesu utvrđenom na osnovu zakona i da je učinjeno uz naknadu koja ne može biti niža od tržišne.

Protokolom 1. uz Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, u članu 1. garantuje se zaštita imovine i propisano je da svako fizičko i pravno lice ima pravo na neometano uživanje svoje imovine, da niko ne može biti lišen svoje imovine osim u javnom interesu i pod uslovima predviđenim zakonom i opštim načelima međunarodnog prava. Ove odredbe ni na koji način ne utiču na pravo države da primenjuje zakone koje smatra potrebnim da bi regulisala korišćenje imovine u skladu sa opštim interesima ili da bi obezbedila naplatu poreza ili drugih dažbina ili kazni, ali u srazmeri sa zaštitom zaštićenog privatnog prava.

Odredbom člana 2. stav 6. Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS“ br. 72/09), propisano je da je površina javne namene prostor određen planskim dokumentom za uređenje ili izgradnju objekata javne namene ili javnih površina, za koje je predviđeno utvrđivanje javnog interesa u skladu sa posebnim zakonom (ulice, trgovi, parkovi i dr). Shodno odredbi člana 10. stav 2. Zakona o javnoj svojini („Službeni glasnik RS“ br. 72/11), dobrima u opštoj upotrebi u javnoj svojini, u smislu ovog zakona, smatraju se one stvari koje su zbog svoje prirode namenjene korišćenju svih i koje su kao takve određene zakonom (javni putevi, javne pruge, mostovi, tuneli na javnom putu, pruzi ili ulici, ulice, trgovi, javni parkovi, granični prelazi i dr). Prema stavu 7. istog člana, dobra u opštoj upotrebi su u svojini Republike Srbije, izuzev puteva drugog reda koji su u svojini autonomne pokrajine na čijoj se teritoriji nalaze, izuzev nekategorisanih puteva, opštinskih puteva i ulica, koji nisu deo auto-puta ili državnog puta prvog i drugog reda i trgova i javnih površina, koji su u svojini jedinica lokalne samouprave na čijoj se teritoriji nalaze.

U konkretnom slučaju sporno zemljište, označeno kao katastarska parcela .. K.O.Novi Sad, na kome su tužioci nosioci prava korišćenja, prema urbanističkim planskim dokumentima tuženog Grada Novog Sada, predviđeno je za javnu površinu – deo ulice i isto je privedeno nameni. Time je izvršena promena titulara stvarnog prava i zemljište je postalo javna svojina. Predmetno zemljište tužilaca je u momentu kada su ga nesledili, pravno i faktički na licu mesta bilo privedeno nameni predviđenoj planskim aktima, jer se parcela koristi kao deo ulice, saobraćajna površina, pa kako ono predstavlja površinu javne namene, tuženi je u obavezi da isplati tužiocima tržišnu vrednost nepokretnosti. Pošto je nesumnjivo utvrđeno da se katastarska parcela .. K.O.Novi Sad koristi kao deo ulice, tuženi je odgovoran i pasivno legitimisan u ovoj parnici na osnovu člana 10. stav 2. i 7. Zakona o javnoj svojini, jer su ulice javno dobro u opštoj upotrebi i u svojini su jedinice lokalne samouprave na čijoj se teritoriji nalaze. Zbog toga navodi revizije da tuženi ni jednom pravnom ili faktičkom radnjom nije deposedirao tužioce, i da je sporno zemljište određeno za javnu - saobraćajnu površinu planskim aktom koji je donet posle formiranja i izgradnje ulice, i tako prihvaćeno zatečeno stanje kako bi se omogućila legalizacija bespravno izgrađenih objekata, nemaju uticaja na pravilnost pobijane presude.

Suprotno revizijskim navodima, donošenje planskog akta i privođenje zemljišta nameni utvrđenoj planskim aktom, predstavlja povredu prava na imovinu, odnosno ograničenje mirnog uživanja imovine tužilaca. Pravo tužilaca na isplatu naknade za oduzeto predmetno zemljište u visini tržišne vrednossti je nastupilo jer je tuženi zemljište formalno i faktički oduzeo i priveo nameni bez isplate odgovarajuće naknade.

Iz navedenih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Jelica Bojanić Kerkez,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić