Protiv pravnosnažne presude donesene u drugom stepenu, tužilja je izjavila reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava, s tim što je predložila da se revizija smatra izuzetno dozvoljenom, primenom člana 404. ZPP, radi ujednačavanja sudske prakse.

Vrhovni kasacioni sud nalazi da su u konkretnom slučaju ispunjeni uslovi za odlučivanje o reviziji tužilje, primenom člana 404. ZPP, imajući u vidu da su uz reviziju dostavljene odluke Osnovnog i Apelacionog suda u Novom Sadu, iz kojih proizlazi da su osnovani navodi o različitom postupanju (odlučivanju) sudova u istoj pravnoj stvari, što ukazuje na potrebu odlučivanja o reviziji radi ujednačavanje sudske prakse apelacionih sudova, zbog čega je i odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku, primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku („Sl.glasnik RS“, br.72/11 i 55/14), pa je našao da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je bila zaposlena kod tuženog, ali joj je radni odnos prestao 25.03.2013. godine, jer je zbog ekonomskih promena i smanjenja obima rada prestala potreba za njenim radom. U momentu prestanka radnog odnosa tužilja je imala 27 godina 11 meseci i 12 dana radnog staža, a rešenjem o otkazu određena joj je i isplaćena otpremnina u visini od 303.670,53 dinara. Prema delatnosti koju obavlja, na tuženog se primenjuje Posebni granski kolektivni ugovor za metalsku industriju Srbije („Sl.glasnik RS“ br.10/12, ...101/12), kojim je predviđeno da je poslodavac dužan da zaposlenom, za čijim je radom prestala potreba, isplati otpremninu u visini od 1/3 zarade za svaku punu godinu radnog staža, a koja ne može biti manja od 50% prosečne zarade po zaposlenom u RS prema poslednjem objavljenom podatku nadležnog organa za poslove statistike na dan isplate otpremnine, ako je to povoljnije za zaposlenog (član 54. Posebnog granskog kolektivnog ugovora). Sudovi su utvrdili da je u februaru mesecu 2013. godine prosečna neto zarada u Republici Srbiji iznosila 43.371,00 dinar, a prosečna bruto zarada 60.199,00 dinara. Tužilja je na dan prestanka radnog odnosa imala punih 27 godina radnog staža, a 50% prosečne neto zarade po zaposlenom u RS prema podacima za februar 2013. godine iznosi 21.685,50 dinara, sudovi nalaze da je tuženi bio u obavezi da joj isplati otpremninu u ukupnom iznosu od 585.508,50 dinara (21.685,50 h 27 = 585.508,50), pa joj je isplatom od 303.670,53 dinara manje platio za iznos od 281.837,97 dinara, u kom delu je i usvojen tužbeni zahtev. U preostalom delu, do visine otpremnine obračunate tako što je kao osnovica za obračun uzeta prosečna bruto zarada u RS, sudovi su odbili tužbeni zahtev.

Vrhovni kasacioni sud nalazi da se osnovano revizijom ukazuje da je pobijani deo tužbenog zahteva odbijen uz pogrešnu primenu materijalnog prava.

Opštim aktom - Kolektivnim ugovorom, mogu da se utvrde veći iznosi otpremnine od zakonom utvrđenih, u kom slučaju je obaveza poslodavca da se toga pridržava (član 8. Zakona o radu). Posebnim granskim kolektivnim ugovorom za metalsku industriju Srbije (koji se primenjuje i na tuženog), u slučaju otkaza zbog prestanka potrebe za radom zaposlenog (članom 54. stav 1.), predviđena je isplata otpremnine u visini od 1/3 zarade za svaku punu godinu radnog staža, s tim što ona ne može biti manja od 50% prosečne zarade po zaposlenom u RS, ukoliko je to povoljnije za zaposlenog, pa sudovi pravilno nalaze da je tuženi otpremninu tužilji morao obračunati u visini od 50% prosečne zarade po zaposlenom u RS za svaku punu godinu radnog staža.

Međutim, Vrhovni kasacioni sud nalazi da je kao osnovicu za obračun visine otpremnine morao uzeti bruto, a ne neto zaradu. Naime, odredba istog člana Posebnog granskog kolektivnog ugovora za metalsku industriju Srbije, u stavu drugom defeniše pojam zarade iz stava 1. člana 54., tako što se pod zaradom podrazumeva zarada isplaćena za poslednja tri meseca koja prethode mesecu u kojem se isplaćuje otpremnina i to: prosečna (bruto) zarada zaposlenog (alineja 1.) ili prosečna (bruto) zarada kod poslodavca ako je to povoljnije po zaposlenog (alineja 2.) ili prosečna (bruto) zarada po zaposlenom u Republici Srbiji, prema podacima nadležne institucije, ako je to povoljnije za zaposlenog (alineja 3.). Iz navedenog proizlazi da je poslodavac, primenom člana 54. stav 1. i 2. Posebnog kolektivnog ugovora, u obavezi da zaposlenom obračuna otpremninu uzimajući u vidu prosečnu zaradu koja je za zaposlenog najpovoljnija (prosečnu zaradu zaposlenog, prosečnu zaradu kod poslodavca ili prosečnu zaradu u RS), ali je u svakom slučaju morao uzeti u obzir prosečnu bruto zaradu, s obzirom da stav 2. člana 54. PKU, u svakoj varijanti govori o bruto zaradi i ne ostavlja mesta tumačenju u tom delu.

Imajući ovo u vidu, kao i utvrđenu činjenicu da je prosečna bruto zarada u Republici Srbiji za februar 2013. godine iznosila 60.199,00 dinara, od čega 50% iznosi 30.099,50 dinara, to za 27 godina radnog staža tužilji pripada pravilno obračunata otpremnina u visini od 812.686,50 dinara. Od navedenog iznosa tuženi joj je prilikom prestanka radnog odnosa isplatio 303.670,53 dinara, a pobijanom sudskom odlukom dosuđeno joj je još 281.837,97 dinara, tako da je ostala nenamirena za preostalih 227.178,00 dinara, a što ujedno predstavlja i preostali deo tužbenog zahteva koji je pobijanom odlukom odbijen, a koji se revizijom pobija.

Na osnovu iznetog, Vrhovni kasacioni sud nalazi da tužilji pripada otpremnina obračunata u visini 50% prosečne bruto zarade po zaposlenom u RS u Republici Srbiji za svaku punu godinu radnog staža, što predstavlja ukupan iznos od 812.686,50 dinara, pa uzimajući u obzir iznos koji joj je tuženi već isplatio i iznos dosuđen pravnosnažnom presudom, tuženi je u obavezi da joj isplati još 227.178,00 dinara.

Kako je zbog pogrešne primene materijalnog prava tužbeni zahtev odbijen u ovom delu, to je Vrhovni kasacioni sud, primenom člana 407. stav 1. ZPP, preinačio nižestepene odluke i usvojio tužbeni zahtev u pobijanom delu.

Tužilja je uspela u sporu, pa ima pravo na troškove postupka kojima je bila izložena, za radnje preduzete od strane punomoćnika - advokata, za sastav tužbe, jednog podneska, žalbe i revizije, te za pristup na dva ročišta, kao i na ime plaćenih sudskih taksi, pa joj primenom člana 149. i 150. ZPP, isti pripadaju u visini od 168.170,00 dinara, od čega joj je pobijanom odlukom priznato i dosuđeno 52.324,00 dinara, pa je tuženi u obavezi da joj plati još 115.846,00 dinara na ime naknade ukupnih troškova ovog postupka.

Na osnovu iznetog primenom člana 407 stav 1. i člana 161. stav 2 ZPP, odlučeno je kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća-sudija

Vesna Popović,s.r.