Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Snežane Andrejević, predsednika veća, Biserke Živanović, Spomenke Zarić, Lidije Đukić i Božidara Vujičića, članova veća, u parnici tužioca V.P. iz N., čiji je punomoćnik K.R., advokat iz N., protiv tužene Republike Srbije, Ministarstva unutrašnjih poslova Beograd, Policijska uprava Niš, koju zastupa Republičko javno pravobranilaštvo, Odeljenje u Nišu, radi isplate, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 3116/13 od 14.08.2014. godine, u sednici veća održanoj dana 13.05.2015. godine, doneo je

R E Š E NJ E

UKIDAJU SE presuda Apelacionog suda u Nišu Gž1 3116/13 od 14.08.2014. godine i presuda Osnovnog suda u Nišu P1 2194/11 od 15.10.2013. godine i predmet vraća prvostepenom sudu na ponovno odlučivanje.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Nišu P1 2194/11 od 15.10.2013. godine, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca, kojim je tražio da se obaveže tužena da mu isplati razliku zarade po osnovu prekovremenog rada, noćnog rada i rada na dane državnih praznika za period od 01.06.2008. godine do 01.06.2011. godine, kao i da mu na označene iznose uvećane zarade uplati doprinose za obavezno osiguranje.

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 3116/13 od 14.08.2014. godine odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena prvostepena presuda.

Protiv pravnosnažne drugostepene presude tužilac je izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava i predložio da se revizija smatra izuzetno dozvoljenom u smislu odredbe člana 404. Zakona o parničnom postupku, zbog potrebe razmatranja pravnih pitanja od opšteg interesa, ujednačavanja sudske prakse i novog tumačenja prava.

Apelacioni sud u Nišu rešenjem R1 8/15 od 03.03.2015. godine nije predložio odlučivanje o reviziji tužioca kao izuzetno dozvoljenoj.

Vrhovni kasacioni sud je na osnovu izričitog ovlašćenja iz člana 404. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11) koji je noveliran odredbom člana 14. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o parničnom postupku (''Službeni glasnik RS'' br. 55/14) zaključio da su ispunjeni uslovi za odlučivanje o reviziji tužioca kao izuzetno dozvoljenoj, a u cilju ujednačavanja sudske prakse.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ broj 72/11, 55/14) i utvrdio da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka propisana odredbom člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u radnom odnosu kod tužene, raspoređen na radnom mestu vođa smene dežurne službe UOSL/IV, u Policijskoj ispostavi za bezbednost železnice, Odeljenje policije PU Niš, sa zvanjem samostalni policajac. Rešenjem tuženog od 24.07.2006. godine tužiocu je na osnovu Pravilnika o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova utvrđen ukupan koeficijent za obračun plate od 19,15. Utvrđeno je da tužilac u utuženom periodu radio prekovremeno, noću i u dane verskih i državnih praznika. Poređenjem dodatnog koeficijenta tužioca (6,70) sa koeficijentom radnika na administrativno tehničkim poslovima (4,61) koji ima isti stepen stručne spreme, ali nema status ovlašćenog službenog lica utvrđeno je da je koeficijent tužioca od koeficijenta radnika koji obavlja administrativno tehničke poslove veći za 45,34 %, te da je u odnosu na ukupan koeficijent uporednog radnika koeficijent za obračun plate tužioca veći za 69,62%.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su zaključili da tužilac nije dokazao da je rešenje o određivanju plate osporavao žalbom u upravnom postupku, a konačno rešenje tužbom u upravnom sporu, te da mu je rešenjem tuženog utvrđen uvećani koeficijent za obračun i isplatu plate na način propisan članom 146. i 147. Zakona o policiji, zbog čega prema mišljenju nižestepenih sudova neosnovano potražuje isplatu utuženog iznosa na ime naknade po ovom osnovu.

Vrhovni kasacioni sud je mišljenja da se revizijom osnovano ukazuje da je prilikom odlučivanja o tužbenom zahtevu tužioca pogrešno primenjeno materijalno pravo, zbog čega je i činjenično stanje ostalo nepotpuno utvrđeno.

Zakonom o policiji („Službeni glasnik RS“, br.101/05 i 63/09), koji je bio na snazi u spornom periodu, određeno je da se osnovna plata zaposlenih kod tužene sastoji od osnovice koju utvrđuje Vlada i osnovnog i dodatnog koeficijenta u odnosu na zvanje, radna mesta, odnosno poslove na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, posebne uslove rada, opasnost, odgovornost i složenost poslova (član 146. stav 2.). Dodatni koeficijent utvrđen u skladu sa članom 146. stav 2. istog zakona, primenom na osnovicu uvećava platu za 30 % do 50 % u odnosu na plate drugih državnih službenika (član 147. stav 1.), a uz saglasnost Vlade Republike Srbije za pojedine kategorije zaposlenih mogu se utvrditi dodatni koeficijenti koji omogućavaju uvećanje i za više od 50 % u odnosu na plate drugih državnih službenika u smislu stava 2. navedenog člana. Pravilnikom o platama zaposlenih u MUP od 26.06.2006. godine određeni su dodatni koeficijenti zaposlenih.

Pravilna primena navedenih zakonskih odredaba podrazumeva da policajci i ovlašćena službena lica, zaposlena kod tužene, počev od stupanja na snagu Pravilnika pa do 08.12.2011. godine, kada su stupile na snagu izmene Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“, br. 92/11), nemaju pravo na uvećanje plate po osnovu neredovnosti u slučaju da je njihova plata već uvećana 30% do 50% u odnosu na plate drugih državnih službenika.

Faktičko je pitanje da li je plata policajca koji ima status ovlašćenog službenog lica uvećana za navedeni procenat, a koje je potrebno utvrditi u svakom konkretnom slučaju i to poređenjem sa platom policijskog službenika istog stepena školske spreme koji ima status ovlašćenog službenog lica. Pri tome, sama sadržina odredbe člana 147. zakona ukazuje da se uvećanje ceni u odnosu na plate drugih državnih službenika. Iz navedenog sledi da prilikom utvrđivanja da li je tužiocu već uvećana plata po ovom osnovu, uporedni radnik ne može biti vozač, daktilograf, dostavljač (nameštenici), već po pravilu policajci koji imaju status ovlašćenog službenog lica, a imaju istu školsku spremu.

Stoga je Vrhovni kasacioni sud mišljenja da je nižestepenim odlukama pogrešno primenjeno materijalno pravo kada je okolnost da li je tužiocu već priznato i utvrđeno pravo na uvećanu zaradu po osnovu prekovremenog i noćnog rada, kao i za rad u dane državnih i verskih praznika, utvrđena stavljanjem u srazmeru dodatnog koeficijenta tužioca sa dodatnim koeficijentom zaposlenog koji obavlja administrativne poslove, zbog čega su presude morale biti ukinute.

U ponovnom postupku prvostepeni sud će u skladu sa primedbama iz ovog rešenja i uz pravilnu primenu materijalnog prava doneti novu na zakonu zasnovanu odluku.

Iz navedenih razloga Vrhovni kasacioni sud je primenom člana 416. stav 2. Zakona o parničnom postupku odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Snežana Andrejević,s.r.