Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Ljubice Milutinović, predsednika veća, Jasminke Stanojević i Biljane Dragojević, članova veća, u parnici tužioca M.R. iz B., čiji su punomoćnici G.S. i M.J., advokati iz Č., protiv tužene Republike Srbije, Ministarstvo unutrašnjih poslova, PU Zrenjanin, Policijska stanica Sečanj, koju zastupa Državno pravobranilaštvo RS, radi isplate, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 493/15 od 14.04.2015. godine, u sednici održanoj 17.11.2015. godine, doneo je

R E Š E NJ E

PRIHVATA SE odlučivanje o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 493/15 od 14.04.2015. godine kao izuzetno dozvoljenoj.

UKIDAJU SE presuda Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 493/15 od 14.04.2015. godine, kojom je odbijena žalba tužioca i potvrđena presuda Osnovnog suda u Zrenjaninu P1 174/15 od 25.02.2015. godine u stavu I tačke 1, 2. i 3. izreke i u stavu II izreke i presuda Osnovnog suda u Zrenjaninu P1 174/15 od 25.02.2015. godine u istom delu i predmet vraća prvostepenom sudu na ponovno suđenje.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Zrenjaninu P1 174/15 od 25.02.2015. godine, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da mu tužena isplati po osnovu rada u dane državnih i verskih praznika po osnovu prekovremenog rada i noćnog rada za period 01.09.2008. do 31.08.2011. godine, po osnovu troškova za ishranu u toku rada za period od septembra 2008. godine do decembra 2008. godine, za januar i septembar 2009. godine, na ime neisplaćenog regresa za godišnji odmor za 2008. godinu, iznose navedene u tom delu izreke kao i da za tužioca na tražene iznose uplati doprinose za obavezno socijalno osiguranje nadležnim fondovima u iznosu koji obračunaju nadležne službe tužene u vreme obračuna. Odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž1 493/15 od 14.04.2015. godine, odbijena je žalba tužioca i potvrđena prvostepena presuda. Zahtev tužioca za naknadu troškova žalbenog postupka je odbijen.

Protiv pravnosnažne presude donesene u drugom stepenu tužilac je izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava pozivajući se na član 395. ZPP.

Apelacioni sud u Novom Sadu je rešenjem R4 118/15 od 26.10.2015. godine predložio odlučivanje o reviziji kao izuzetno dozvoljenoj nalazeći da postoje različita stanovišta po ovom pravnom pitanju koja dovode do različitih odluka u istim pravnim situacijama.

Vrhovni kasacioni sud je prihvatio ocenu apelacionog suda o ispunjenosti uslova iz člana 395. ZPP za odlučivanje o reviziji kao izuzetno dozvoljenoj radi ujednačenja sudske prakse.

Ispitujući pravilnost pobijane presude na osnovu člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je rešenjem tužene od 30.08.2011. godine raspoređen na radno mesto pomoćnik vođe smene Dežurne službe i unapređen u zvanje viši policajac. Rešenjem tužene od 30.08.2011. godine određeno je da se obračun plate tužiocu vrši na osnovu Pravilnika o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova od 26.06.2006. godine i Pravilnika o izmenama i dopunama Pravilnika o platama zaposlenih u MUP-u od 16.05.2007. godine i to prema utvrđenom ukupnom koeficijentu plate za tužioca od 18,65 od čega osnovni koeficijent po članu 3. iznosi 9,96, dodatni koeficijent po članu 4 – 6,65 i koeficijent po zvanju po članu 7 – 2,04. U spornom periodu tužiocu je obračunavana i isplaćivana plata u skladu sa navedenim rešenjem. Prema nalazu veštaka ekonomsko-finansijske struke utvrđeno je da je tužilac u periodu 01.09.2008. – 31.08.2011. godine ostvario određeni broj časova prekovremenog rada, određeni broj časova noćnog rada i rada na dane državnih i verskih praznika. Utvrđeno je koliko je uvećanje plata za rad po navedenim osnovima za tužioca, kao i da je tužiocu isplata plate izvršena u skladu sa Pravilnikom o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova. Utvrđeno je da je ukupan koeficijent uporednog radnika P.M. 12,84 i to po članu 3 – 6,68, po članu 4 – 4,61 i po članu 7 – 1,55. Veštak je u nalazu uporedio u ukupni koeficijent plate tužioca od 18,40 (koeficijent do 30.08.2011. godine) sa ukupnim koeficijentom plate uporednog radnika P.M. od 12,84 koja je raspoređena kod tužene na radno mesto administrativno-tehnički i daktilografski poslovi. Na osnovu nalaza veštaka utvrđeno je da je ukupni koeficijent tužioca veći od ukupnog koeficijenta za radno mesto administrativnog radnika za 43,30.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja nižestepeni sudovi su odbili tužbeni zahtev sa obrazloženjem da je rešenjem tužiocu utvrđen i dodatni koeficijent za rad koji je tražen tužbenim zahtevom na način propisan članom 147. stav 1. Zakona o policiji, odnosno da je uvećanjem koeficijenta vrednovan rad tužioca za rad noću i rad na dane praznika koji je neradni dan, zbog čega neosnovano potražuje isplatu utuženog iznosa na ime naknade po ovom osnovu.

Vrhovni kasacioni sud je mišljenja da se revizijom osnovano ukazuje da je prilikom odlučivanja o tužbenom zahtevu pogrešno primenjeno materijalno pravo, zbog čega je i činjenično stanje ostalo nepotpuno utvrđeno.

Zakonom o policiji („Službeni glasnik RS“ 101/05 i 63/09, koji je bio na snazi u spornom periodu), određeno je da se osnovna plata zaposlenih kod tužene sastoji od osnovice koju utvrđuje Vlada i osnovnog i dodatnog koeficijenta u odnosu na zvanje, radna mesta, odnosno poslove na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, posebne uslove rada, opasnost, odgovornost i složenost poslova (član 146. stav 2). Dodatni koeficijent utvrđen u skladu sa članom 146. stav 2. istog zakona, primenom na osnovicu uvećava platu za 30% do 50% u odnosu na plate drugih državnih službenika (član 147. stav 1), a uz saglasnost Vlade Republike Srbije, za pojedine kategorije zaposlenih mogu se utvrditi dodatni koeficijenti koji omogućavaju uvećanje i za više od 50% u odnosu na plate drugih državnih službenika u smislu stava 2. navedenog člana. Pravilnikom o platama zaposlenih u MUP od 26.06.2006. godine, određeni su dodatni koeficijenti zaposlenih.

Pravilna primena navedenih zakonskih odredaba podrazumeva da policajci i ovlašćena službena lica, zaposlena kod tužene, počev od stupanja na snagu Pravilnika pa do 08.12.2011. godine, kada su stupile na snagu izmene Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ 92/11), nemaju pravo na uvećanje plate po osnovu neredovnosti u slučaju da je njihova plata već uvećana 30 % do 50% u odnosu na plate drugih državnih službenika.

Faktičko je pitanje da li je plata policajca koji ima status ovlašćenog službenog lica uvećana za navedeni procenat. To je potrebno utvrditi u svakom konkretnom slučaju poređenjem sa platom drugog policijskog službenika istog stepena školske spreme u skladu sa odredbom člana 147. zakona. Iz navedenog sledi da prilikom utvrđivanja da li je tužiocima već uvećana plata po ovom osnovu, uporedni radnik ne može biti nameštenik (vozač, daktilograf, higijeničar), već po pravilu policajac koji ima istu školsku spremu a nema neredovnosti u radu. Tek ukoliko takvo lice ne postoji, odnosno u slučaju da je svim policajcima priznat status ovlašćenog službenog lica, poređenje se može vršiti sa drugim državnim službenikom sa istim stepenom stručne spreme.

Vrhovni kasacioni sud smatra da je pobijanim odlukama pogrešno primenjeno materijalno pravo kada je okolnost da li je tužiocu već priznato i utvrđeno pravo na uvećanu zaradu po osnovu prekovremenog i noćnog rada, kao i za rad u dane državnih i verskih praznika, utvrđena stavljanjem u srazmeru dodatnog koeficijenta tužioca sa dodatnim koeficijentom nameštenika (daktilografa i higijeničara). Pravilno je utvrđenje poređenjem sa platom policajaca koji imaju status ovlašćenog službenog lica, ali nemaju izrazitu neredovnost u radu, kao što ima tužilac. Pobijanom odlukom je o osnovanosti tužbenog zahteva odlučeno uz pogrešnu primenu materijalnog prava, zbog čega je činjenično stanje ostalo nepotpuno utvrđeno, pa je Vrhovni kasacioni sud primenom člana 416. stav 2. ZPP odlučio kao u izreci.

Predsednik veća sudija

Ljubica Milutinović,s.r.