Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. ZPP (''Službeni glasnik RS'' 72/11 i 55/14), Vrhovni kasacioni sud je našao da je tužiočeva revizija neosnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti, niti povrede postupka na koje ukazuje revizija, jer je u parnici odlučeno o zahtevu za čije rešavanje je sud nadležan. Nije osnovano isticanje revizije da se domaći sud ne može u svojoj odluci pozivati na odluku stranog suda koja nije priznata u odgovarajućem postupku jer je članom 101. stav 5. Zakona o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja (''Službeni list SFRJ'' 43/72... ''Službeni glasnik RS'' 46/2006) propisano pravo suda da takvu odluku koristi u konkretnom postupku kako to navodi i drugostepeni sud u svojoj odluci.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, brak između stranaka, u kome imaju dvoje maloletne dece – sinove VV rođenog ... godine u ... i GG rođenog ... godine u ..., razveden je presudom nadležnog suda u ... 2012. godine, a ta presuda je priznata rešenjem Višeg suda u Požarevcu od 19.11.2012. godine. Nadležan sud u Beču je posebnom odlukom od 03.05.2012. godine odredio da roditeljsko pravo nad maloletnom decom vrši majka, a uređen je i model viđanja između maloletne dece i oca i to svake treće sedmice subotom od 14,00 do 17,00 časova, a i ovu odluku je priznao Viši sud u Požarevcu rešenjem od 19.11.2012.godine. Utvrđena je obaveza tužioca da za zakonsko izdržavanje dece plaća po 206 evra počev od decembra 2013. godine. Tužena je jedno vreme sa maloletnom decom provela u sigurnoj kući zbog nasilja koje je prema njoj izvršeno od strane svekrve, a nakon toga, ona se adekvatno organizovala i situirala, deci poklanja puno vremena i pažnje, a sa njima živi u opštinskom stanu od 50m² za koji plaća zakupninu, a deca pohađaju školu i obdanište. Tužena se u međuvremenu zaposlila u ... u ... sa mesečnim primanjima od oko 900 evra, a prima i dečiji dodatak za decu od 710 evra mesečno. Poslednje viđanje između oca i dece je bilo 18.10.2015. godine, a otac traži da se izmeni odluka suda u Beču kako u pogledu vršenja roditeljskog prava nad maloletnom decom tako i u pogledu načina viđanja između njega i maloletne dece jer on želi da decu viđa bez prisustva trećeg lica – predstavnika organa starateljstva u ..., a smatra i da ima bolje uslove da se o deci brine. Tužilac se obraćao i nadležnom sudu u Austriji za izmenu načina viđanja između njega i dece pa mu je taj zahtev pravnosnažno odbijen odlukom tog suda od 27.08.2014. godine.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi nalaze da se nisu izmenile okolnosti od donošenja prethodne odluke suda u Beču, a koje bi zahtevale njenu izmenu kako u pogledu roditelja koji vrše roditeljsko pravo nad maloletnom decom tako i u pogledu načina održavanja ličnih odnosa između tužioca kao oca i maloletne dece, te je zbog toga i osnovni i eventualni tužbeni zahtev odbijen kako je navedeno.

Po članu 6. stav 1. Porodičnog zakona, svako je dužan da se rukovodi najboljim interesom deteta u svim aktivnostima koje se tiču deteta. Pravo je deteta po članu 61. stav 1. istog zakona da održava lične odnose sa roditeljima sa kojima ne živi, a po članu 67. Porodičnog zakona roditeljsko pravo izvedeno je iz dužnosti roditelja i postoji samo u meri koja je potrebna za zaštitu ličnosti, prava i interesa deteta. Iz pomenutih odredaba zakona proizilazi da i kada odlučuje o vršenju roditeljskog prava pa samim tim i o izmeni ranije sudske odluke o tome, kao i modelu održavanja ličnih odnosa između roditelja koji ne vrše roditeljsko pravo i maloletne dece, sud se rukovodi najboljim interesima deteta. Sud u Beču, gde deca žive i pohađaju školu, je procenjujući konkretne okolnosti našao da roditeljsko pravo nad decom treba da vrši majka i uredio model viđanja između oca i dece na način kako je to navedeno. Osim toga, sud je kasnije odbio zahtev da se model viđanja oca sa decom, a koji podrazumeva prisustvo ovlašćenog radnika organa starateljstva, promeni. Da bi se promenila ranija sudska odluka nužno je da se okolnosti promene u toj meri da realizacija takve sudske odluke više nije u najboljem interesu maloletne dece. Izvedenim dokazima nižestepeni sudovi su pravilno našli da se okolnosti od značaja za izmenu sudske odluke u međuvremenu nisu promenile. Tužilac u postupku, a posebno i u reviziji insistira na svom pravu da viđa dete tvrdeći da mu je na navedeni način praktično onemogućeno da to svoje pravo izvršava. Međutim, kao što je već navedeno, roditeljsko pravo je izvedeno iz dužnosti roditelja i ono postoji samo u onoj meri u kome je potrebno da se zaštiti ličnost, pravo i interes deteta. Dakle, nije prioritet u ovoj vrsti sporova pravo roditelja, bez obzira kako je i to značajno, već pravo dece. U ovom slučaju ne samo da se okolnosti od donošenja ranije odluke nisu izmenile, već iz mišljenja starijeg deteta, koje je pribavljeno u postupku proizilazi da i kod dece ne postoji želja da se u pogledu modela viđanja sa ocem nešto izmeni. U postupcima u kojima odlučuje o odnosima roditelja i dece, a kada roditelji i deca žive u inostranstvu, kao što je ovde slučaj, domaći sud mora posebno da obrati pažnju na potpuno utvrđivanje svih okolnosti koje su bitne, a tu se pre svega misli na socijalno-ekonomske uslove u kojima roditelji žive, njihove odnose sa decom, posebno izvršavanje obaveza koje su im utvrđene sudskim odlukama i slično. U ovom slučaju, postoje oprečni podaci o uslovima u kojima tužilac živi u ..., s obzirom da je on isticao da poseduje odgovarajući stan i zaposlenje, a da decu neće da viđa isključivo zbog toga što to mora da vrši u prisustvu službenog lica i što se za viđanje između njega i dece traži odgovarajuća naknada koju on neće da plaća. Međutim, tužena tvrdi da je on stan izgubio, da nema posao i da je oslobođen obaveze da plaća viđanje dece upravo zato što je posao izgubio, a te okolnosti do kraja nisu kasnije raspravljene. U situaciji kada o ovim bitnim okolnostima postoji neizvesnost domaći sud ne sme da menja raniju odluku, posebno koju je doneo sud prema mestu prebivališta dece. Razlog više za to je i činjenica da se tužena u ... zaposlila, obezbedila stan i da se o deci adekvatno brine. Viđanje oca sa decom u prisustvu predstavnika organa starateljstva u ... je mera zaštite interesa dece koja je određena na bazi procene tog organa i koju je prihvatio nadležni sud i to se može promeniti kada se steknu uslovi, a što za sada nije prisutno.

Sve su to razlozi zbog kojih ovaj sud nalazi da je tužiočeva revizija neosnovana, pa je i odlučeno kao u izreci na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća sudija

Vesna Popović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić