Protiv navedenih pravnosnažnih presuda, zahtev za zaštitu zakonitosti, blagovremeno je podneo branilac okrivljenog AA, advokat Dejan Lojpur, u smislu člana 485. stav 1. tačka 1) ZKP, sa predlogom da Vrhovni kasacioni sud ukine pobijane presude i predmet vrati prvostepenom sudu na ponovno suđenje pred izmenjenim većem ili ih preinači i okrivljenog oslobodi od optužbe.

Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 488. stav 1. ZKP dostavio primerak zahteva za zaštitu zakonitosti Republičkom javnom tužiocu, pa je u sednici veća, koju je održao bez obaveštavanja Republičkog javnog tužioca i branioca okrivljenog, smatrajući da njihovo prisustvo u smislu člana 488. stav 2. ZKP, nije od značaja za donošenje odluke, razmotrio spise predmeta sa pravnosnažnim presudama protiv kojih je podnet zahtev za zaštitu zakonitosti, te je nakon ocene navoda u zahtevu, našao:

Branilac okrivljenog u zahtevu za zaštitu zakonitosti ukazuje da je krivični postupak protiv okrivljenog vođen zbog krivičnog dela zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 4. u vezi stava 3. i 1. KZ u sticaju sa krivičnim delom falsifikovanje službene isprave iz člana 357. stav 3. u vezi stava 1. KZ, te da se odustankom javnog tužioca od krivičnog gonjenja okrivljenog u odnosu na krivično delo zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 4. u vezi stava 3. i 1. KZ, radi o presuđenoj stvari i u odnosu na krivično delo falsifikovanje službene isprave iz člana 357. stav 3. u vezi stava 1. KZ, jer je krivično delo falsifikovanje službene isprave, prema navodima zahteva, uvek konzumirano krivičnim delom zloupotreba službenog položaja.

Iznetim navodima, po oceni ovog suda, branilac okrivljenog ukazuje na povredu zakona iz člana 438. stav 1. tačka 1) ZKP.

Iz spisa predmeta proizilazi da je optužnicom Višeg javnog tužioca u Subotici Kt 20/11 od 26.01.2012. godine, okrivljenom AA, stavljeno na teret izvršenje krivičnog dela zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 4. u vezi stava 3. i 1. KZ u sticaju sa krivičnim delom falsifikovanje službene isprave iz člana 357. stav 3. u vezi stava 1. KZ, da je potom Viši javni tužilac u Subotici, a shodno odredbama Zakona o izmenama i dopunama Krivičnog zakonika („Službeni glasnik RS“ broj 121/12 od 24.12.2012. godine), aktom od 15.04.2013. godine, izmenio optužnicu u pogledu činjeničnog opisa i pravne kvalifikacije, stavljajući okrivljenom na teret izvršenje krivičnog dela zloupotreba položaja odgovornog lica iz člana 234. stav 3. u vezi stava 1. KZ u sticaju sa krivičnim delom falsifikovanje službene isprave iz člana 357. stav 3. u vezi stava 1. KZ, te da je nakon toga, Viši javni tužilac u Subotici, odustao od krivičnog gonjenja okrivljenog u odnosu na krivično delo zloupotreba položaja odgovornog lica iz člana 234. stav 3. u vezi stava 1. KZ, a ostao kod krivičnog gonjenja istog u odnosu na krivično delo falsifikovanje službene isprave iz člana 357. stav 3. u vezi stava 1. KZ.

Prema nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, u konkretnom slučaju se ne radi o konsumpciji (koja podrazumeva da biće jednog krivičnog dela redovno i u potpunosti obuhvata biće nekog drugog krivičnog dela), iz razloga što je u ovom slučaju izvršenje krivičnog dela falsifikovanje službene isprave preduzeto u cilju olakšanja, odnosno prikrivanja krivičnog dela zloupotreba službenog položaja (prema prvobitnom optužnom aktu), odnosno krivičnog dela zloupotreba položaja odgovornog lica (prema izmenjenom optužnom aktu). Stoga, odustanak javnog tužioca od gonjenja okrivljenog u odnosu na krivično delo zloupotreba položaja odgovornog lica iz člana 234. stav 3. u vezi stava 1. KZ, koje radnje su jasno opredeljene ne predstavlja presuđenu stvar i u odnosu na krivično delo falsifikovanje službene isprave iz člana 357. stav 3. u vezi stava 1. KZ, jer radnje falsifikovanja službene isprave nisu konzumirane krivičnim delom zloupotreba položaja odgovornog lica.

Uz navedeno, ovaj sud naglašava da neće postojati sticaj ako je upotreba lažne isprave zakonsko obeležje nekog dela ili se delo ne može drugačije izvršiti osim upotrebom odgovarajuće lažne isprave, a što je slučaj u predmetu u kome je doneta presuda Vrhovnog kasacionog suda Kzz 20/11 od 13.04.2011. godine, na koju se branilac okrivljenog neosnovano poziva, jer se navedeno odnosilo na situaciju u kojoj se krivično delo iz člana 359. stav 1. KZ nije moglo drugačije izvršiti, osim upotrebom službenih isprava sa neistinitom sadržinom, a što u konkretnom nije slučaj.

Iz napred iznetih razloga, neosnovano se zahtevom za zaštitu zakonitosti ukazuje da su pobijane presude donete uz povredu zakona iz člana 438. stav 1. tačka 1) ZKP.

U zahtevu za zaštitu zakonitosti branilac okrivljenog ukazuje da je sud obavezao okrivljenog da plati troškove postupka u iznosu od 36.650,00 dinara na ime ekonomskog veštačenja, u postupku koji se vodio zbog krivičnog dela zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 4. u vezi stava 3. i 1. KZ, u odnosu na koje je javni tužilac odustao od krivičnog gonjenja, zbog čega branilac smatra da je u tom delu, odluka o troškovima krivičnog postupka nezakonita.

Iznetim navodima, po oceni ovog suda, branilac ukazuje na povredu zakona iz člana 441. stav 4. ZKP.

Odredbom člana 264. stav 1. ZKP propisano je da kada sud okrivljenog oglasi krivim, izreći će u presudi da je dužan da naknadi troškove krivičnog postupka, dok je stavom 2. tog člana propisano da lice koje je okrivljeno za više krivičnih dela, nije dužno da naknadi troškove u pogledu dela za koje je oslobođeno od optužbe, ukoliko se ti troškovi mogu izdvojiti od ukupnih troškova.

Polazeći od navedenog, a kako je izrekom pobijane prvostepene presude okrivljeni AA, oglašen krivim zbog krivičnog dela falsifikovanje službene isprave iz člana 357. stav 3. u vezi stava 1. KZ, to je po oceni Vrhovnog kasacionog suda, nižestepeni sud pravilno primenio zakon kada je odlučujući o troškovima postupka, izrekom pravnosnažne presude okrivljenog obavezao da pored paušala, sudu naknadi troškove krivičnog postupka u iznosu od 36.653,00 dinara (troškove na ime veštačenja) – iz razloga što se u konkretnom slučaju radi o jedinstvenom veštačenju u pogledu radnji okrivljenog koje su se odnosile kako na krivično delo zloupotreba službenog položaja (prema prvobitnom optužnom aktu), odnosno zloupotreba položaja odgovornog lica (prema izmenjenom optužnom aktu), tako istovremeno i na krivično delo falsifikovanje službene isprave. Stoga, bez obzira što je javni tužilac raspolagao optužnim aktom na način da je odustao od krivičnog gonjenja okrivljenog u pogledu krivičnog dela iz člana 234. stav 3. u vezi stava 1. KZ, predmetni troškovi e veštačenja, po oceni ovog suda, ne mogu se, po prirodi stvari, razdvojiti.

Imajući u vidu navedeno, po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, neosnovano zahtevom za zaštitu zakonitosti, branilac okrivljenog ukazuje da je pobijanim presudama učinjena povreda zakona iz člana 441. stav 4. ZKP.

Pored navedenog, branilac u zahtevu ističe da je javni tužilac odustao od krivičnog gonjenja okrivljenog u odnosu na teže krivično delo i ostao kod krivičnog dela falsifikovanje isprave, u trenutku kada se tokom postupka utvrdilo da roba nije prodata i da okrivljeni nije ništa prikrivao, a sve sa ciljem fingiranja bilo kakve krivice okrivljenog, kao i zbog snošenja troškova dugotrajnog krivičnog postupka. Okrivljeni, prema navodima zahteva, nije imao nikakvog razloga da se bavi falsifikovanjem isprave, pa branilac smatra da na strani okrivljenog nije bilo elemenata umišljaja, koji je neophodan za postojanje predmetnog krivičnog dela.

Iznetim navodima, po oceni ovog suda, branilac okrivljenog osporava ocenu dokaza od strane nižestepenih sudova, odnosno ukazuje da je u pobijanim presudama pogrešno i nepotpuno utvrđeno činjenično stanje, a što nije razlog propisan članom 485. stav 4. ZKP, zbog kojeg okrivljeni preko branioca može podneti ovaj vanredni pravni lek, iz kojih razloga je Vrhovni kasacioni sud zahtev branioca okrivljenog u ovom delu odbacio kao nedozvoljen.

Iz napred navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci ove presude u odnosu na odbijajući deo na osnovu člana 491. stav 1. ZKP, a na osnovu člana 487. stav 1. tačka 2) u vezi člana 485. stav 4. ZKP, u delu u kome je zahtev branioca okrivljenog odbacio kao nedozvoljen.

Zapisničar-savetnik                                                                                              Predsednik veća-sudija

Marina Radosavljević,s.r.                                                                                   Bata Cvetković,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić