Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž2 671/2019 od 04.12.2019. godine odbijena je kao neosnovana žalba tuženog i potvrđena presuda Osnovnog suda u Smederevu - Sudska jedinica u Kovinu P2 18/18 od 04.06.2019. godine u prvom, trećem i četvrtom stavu izreke.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Odlučujući o izjavljenoj reviziji, na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku (ZPP), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija tuženog nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Revizijskim navodima da je drugostepena presuda nejasna, nerazumljiva i da ne sadrži razloge o bitnim činjenicma u suštini se ukazuje na bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz tačke 12. stava 2. navedene odredbe koja nije zakonom predviđeni razlog za reviziju, zbog čega ti navodi nisu posebno razmatrani. Navodi revizije o bitnoj povredi odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ZPP, učinjenoj u drugostepenom postupku, su paušalni jer tuženi ne označava nijednu odredbu procesnog zakona koju drugostepeni sud nije primenio ili je nepravilno primenio, što je uticalo ili moglo uticati na pravilnost odluke o njegovoj žalbi.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Smederevu P2 843/13 od 25.10.2013. godine tuženi je obavezan da plaća izdržavanje tužiljama - maloletnoj AA (rođena .... godine) i maloletnoj BB (rođena ... godine) u iznosu od po 7.500,00 dinara. U vreme kada je ova presuda doneta roditelji tužilja su bili zaposleni - majka u ... u ..., a tuženi u preduzeću „...“. U vreme kada je podneta tužba za izmenu - povećanje visine izdržavanja (26.10.2016. godine) majka tužilja je i dalje bila zaposlena u istoj ..., i njena zarada se u periodu novembar 2016. - mart 2019. godine kretala u rasponu od 38.161,60 dinara do 52.161,80 dinara mesečno. Tuženi je do aprila 2017. godine bio u radnom odnosu u označenom preduzeću i njegova zarada se u periodu od novembra 2016. godine do aprila 2017. godine kretala u rasponu od 77.245,19 dinara do 106.772,57 dinara mesečno. Od avgusta 2017. godine tuženi živi u ... . Tužilje su učenice osnovne škole i treniraju ... . Žive sa majkom u stanu koji je majčino vlasništvo. Minimalna suma izdržavanja određena za novembar 2018. godine iznosila je 26.960,00 dinara.

Na ovako utvrđeno činjenično stanje, nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo.

Odredbom člana 164. Porodičnog zakona propisano je da se visina izdržavanja može smanjiti ili povećati ako se promene okolnosti na osnovu kojih je doneta prethodna odluka.

U konkretnom slučaju, od donošenja prethodne odluke kojom je određena visina izdržavanja do podnošenja tužbe za njenu izmenu proteklo je tri godine. U tom periodu tužilja AA je postala učenica starijih razreda osnovne škole, a tužilja BB ... osnovne škole, što je evidentno povećalo njihove potrebe. Tužilje su sada u uzrastu od ..., odnosno ... godina, pa i ta činjenica utiče na povećanje njihovih potreba, a sledstveno tome i na opravdanost povećanja visine dosuđenog izdržavanja. Izmenjena - povećana visina izdržavanja određena je u skladu sa članom 160. Porodičnog zakona, i tuženi je obavezan da plaća izdržavanje tužiljama u iznosima koji su niži od polovine naknade za hranjenike i lica na porodičnom smeštaju koji obezbeđuje nadležno ministarstvo (minimalna suma izdržavanja).

Nisu osnovani ni navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Obaveza izdržavanja određuje se od dana podnošenja tužbe, odnosno od dana kada je stavljen zahtev za izdržavanje. S`toga se i obaveza plaćanja izmenjene visine izdržavanja određuje od dana kada je podneta tužba kojom je tražena takva izmena, a ne od dana donošenja prvostepene presude, kako to pogrešno smatra revident. Tačno je da se u parničnim postupcima u vezi sa porodičnim odnosima, na osnovu člana 205. Porodičnog zakona, primenjuje istražno načelo po kojem sud može utvrđivati činjenice koje između stranaka nisu sporne, a može samostalno utvrđivati i činjenice koje nijedna stranka nije iznela. Međutim, tuženi se u ovom slučaju neosnovano poziva na ovo načelo, navodom da isto nije primenjeno radi utvrđivanja njegovih mogućnosti. Tuženi je od dana podnošenja tužbe do dana prestanka radnog odnosa, imajući u vidu zaradu koju je ostvarivao, bio u mogućnosti da za taj vremenski period plaća izdržavanje u dosuđenom, povećanom iznosu. Po prestanku radnog odnosa tuženi se iselio u inostranstvo, a ni njegov punomoćnik niti roditelji koji su saslušani kao svedoci (na okolnost prihoda koje tuženi ostvaruje radom u inostranstvu) nisu pružili sudu činjenice na osnovu kojih bi se mogle utvrditi njegove mogućnosti. Konačno, ni sam tuženi tokom postupka se ne izjašnjava o svojim prihodima koje ostvaruje povremenim radom u inostranstvu, da bi se i na osnovu toga utvrdile njegove mogućnosti. Suprotno navodima revizije, roditelji tuženog nisu plaćali izdržavanje tužiljama u skladu sa članom 154. stav 2. Porodičnog zakona, jer povremeno davanje novca unukama ne predstavlja izvršenje zakonske obaveze izdržavanja iz navedene odredbe, koju srodnici tužilja u pravoj ushodnoj liniji ispunjavaju zato što tuženi nema dovoljno sredstava za izdržavanje.

Shodno izloženom, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Branislav Bosiljković, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić