U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Jasminke Stanojević, predsednika veća, Biserke Živanović i Spomenke Zarić, članova veća, u parnici tužioca Opšte zemljoradničke zadruge AGRO-PETROVEC Bački Petrovac, koju zastupa punomoćnik Nenad Vukadinović, advokat iz …, protiv tuženih Opštine Bački Petrovac i JKP Progres Bački Petrovac, koje zastupa Pravobranilaštvo Opštine Bački Petrovac, radi utvrđenja, odlučujući o reviziji tuženih izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 2658/19 od 28.08.2019. godine, na sednici održanoj 09.06.2021. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženih izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 2658/19 od 28.08.2019. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Višeg suda u Novom Sadu P 1807/18 od 18.3.2019. godine, stavom prvim izreke, utvrđeno je povlačenje tužbe u delu zahteva za naknadu štete. Stavom drugim izreke, utvrđeno je da je tužilac vlasnik nepokretnosti kp.br. …/… veterinarska stanica, garaža, stovarište i ekonomsko dvorište povr. 73a 09 m2 upisane u zk. ul. br. … KO … na kojoj su sagrađeni poslovni objekat -  namena radionica, bruto površine 237 m2, spratnosti prizemlje, stambeno-poslovni objekat – namena  veterinarska ambulanta, radionica, skladište, garaže, kancelarije i stanovanje, bruto površine 1.241,00 m2, spratnosti prizemlje i poslovni objekat - namena skladište, bruto površine 837,00 m2, spratnosti prizemlje, te da će ova presuda biti osnov za uknjižbu tužioca u javnom registru. Stavom trećim izreke, odbijen je tužbeni zahtev u delu u kom je traženo da se utvrdi da je tužilac vlasnik objekta broj ... - magacin. Stavom četvrtim izreke, tužba je odbačena u delu zahteva kojim je traženo da je tužena Opština Bački Petrovac dužna u celosti priznati, dozvoliti i izvršiti ozakonjenje navedenih nekretnina. Stavom petim izreke, odbijen je prigovor prebijanja tuženog JKP Progres. Stavom šestim izreke, obavezana je tužena Opština Bački Petrovac da tužiocu, na ime naknade troškova postupka isplati 469.500,00 dinara sa zateznom kamatom od izvršnosti do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 2658/19 od 28.08.2019. godine, stavom prvim izreke, žalba tuženih je odbijena i potvrđena prvostepena presuda u delu u kojem je usvojen tužbeni zahtev i odlučeno o troškovima postupka (stav 2. i 5. izreke). Stavom drugim izreke, odbijen je zahtev tuženih za naknadu troškova žalbenog postupka.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu reviziju su blagovremeno izjavili tuženi zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Tužilac je podneo odgovor na reviziju tuženih.

Ispitujući pravilnost pobijane presude u smislu odredbe člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 i 55/14), Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je pravni sledbenik nekadašnje Zemljoradničke zadruge Bački Petrovac (u svim poslovima i pravnom prometu, kao i u okončanom postupku razgraničenja po Zakonu o pretvaranju društvene svojine na poljoprivrednom zemljištu u druge oblike svojine ugovorom o deobi tužioca i države RS za poljoprivredno zemljište koje je teretnim pravnim poslovima sticala stara ZZ u Bačkom Petrovcu), koja je krajem 1950.-ih godina savesno i zakonito izgradila predmetnu nepokretnost, odnosno bila investitor objekata na predmetnoj nepokretnosti kp.br. …/… veterinarska stanica, garaža, stovarište i ekonomsko dvorište povr. 73a 09 m2 upisana u zkul. br. … KO … . Njegov pravni prethodnik stara zadruga od 1956. godine, te potom tužilac, bili su u mirnoj i neprekidnoj državini predmetne nepokretnosti, sve do protivpravnog zauzeća izvršenog od strane tuženog JKP Progres 20.2.2017. godine, više od 60 godina, a tužena Opština se 2015. godine, po osnovu konverzije državne svojine u pravo javne svojine jedinice lokalne samouprave, direktnom primenom člana 72.Zakona o javnoj svojini („Službeni glasnik RS“, br. 72/2011, 88/2013, 105/2014, 104/2016 - drugi zakon, 108/2016, 113/2017 i 95/2018) uknjižila kao vlasnik, bez valjanog pravnog osnova, na imovini tužioca, pri čemu nije odgovorila na zahtev tužioca za ozakonjenje predmetne nepokretnosti od 15.12.2017. godine. Sadašnja parcela broj .../... je nastala od ranije parcele broj … plac …, koja je u zk.ul. br. … KO … bila upisana kao opštenarodna imovina. Rešenjem broj … od 31.12.1956. godine i rešenjem broj …od 31.12.1956. godine, Komisija za reviziju projekata Sekretarijata Izvršnog veća za industriju i zanatastvo AP Vojvodine je odobrila pravnom prethodniku tužioca, nekadašnjoj Zemljoradničkoj zadruzi Bački Petrovac, kao investitoru, projekat E 4157 - "Radionička zgrada" od 20.12.1956. i projekat E 4158 - "Kancelarije i magacin" od 19.12.1956. godine, koje je izradio Projektni zavod Vojvodine. Na parceli broj …/… K.O. …, ul. … broj …, postoje izgrađeni objekti od broja 1 do 4, tačno određenih dimenzija, ukupne površine 2.315,22 m2. Pravnosnažnim rešenjem o građevinskoj i upotrebnoj dozvoli u postupku legalizacije od 26.11.2015. godine, Opštinska uprava Opštine Bački Petrovac - Odeljenje za privredu, urbanizam, komunalno-stambene i inspekcijske poslove Opštine Bački Petrovac je investitoru Opštini Bački Petrovac izdalo građevinsku i upotrebnu dozvolu za (predmetne) objekte i to: poslovni objekat - radionica; stambeno-poslovni objekat - veterinarska ambulanta, radionica, skladište, garaže, kancelarije i za stanovanje; poslovni objekat - skladište, a koji objekti se nalaze na parceli broj … K.O. … . Ukupna površina ozakonjenih objekata iznosi 2.315,00 m2. Reč je o objektima koje je kao zakoniti graditelj izgradio pravni prethodnik tužioca, nekadašnja Zemljoradnička zadruga Bački Petrovac krajem 1950-ih godina. Na parceli broj …/… se jednim manjim delom nalazi i objekat broj 5 magacin - metalni montažni hangar, koji se u većem delu prostire preko susednih parcela br. … i … KO …, koji je kupila i postavila ranija ZZ 02.09.1964. godine od preduzeća Jugoagrar Novi Sad, a rešenjem od 04.11.1964. godine Sekretarijat Skupštine Opštine Bački Petrovac APV je odobrio nekadašnjoj Zemljoradničkoj zadruzi iz Bačkog Petrovca užu lokaciju hangara Soko Mostar u ulici … broj … na katastarskim parcelama br. … i … KO … (koje se nalaze pored parcele broj …/…) i rešenjem izdao zadruzi građevinsku dozvolu kao investitoru za izgradnju montažnog hangara tipa Soko Mostar na gradilištu na kp.br. … i … . Tuženi JKP Progres je 20.02.2017. godine, sa svojom mehanizacijom zauzeo parcelu broj …/… KO … i počeo da koristi objekte koji se na njoj nalaze i na taj način deposedirao tužioca, koji je kp.br. …/… i izgrađene objekte na njoj, do tada, nesmetano koristio kao mašinski park. Do zauzimanja predmetne parcele i objekata od strane tuženog JKP Progres, računi za električnu energiju, vodu i telefon koji se odnose na ove objekte su glasili na tužioca, s tim što računi za električnu energiju i telefon za predmetne objekte i dan danas glase na tužioca. Zakonski zastupnik tužioca je sa članovima upravnog odbora tužioca više puta išao kod predsednika opštine kako bi rešio navedenu situaciju, ali do dogovora nikad nije došlo, da bi Opštinsko veće Opštine Bački Petrovac rešenjem od 07.07.2017. godine dalo na korišćenje predmetnu kp.br. …/… veterinarska stanica, garaža, stovarište i ekonomsko dvorišće površine 73 a 09 m2 tuženom JKP Progres za obavljanje delatnosti ovog preduzeća i tuženi su 10.8.2017. godine zaključili ugovor o davanju na korišćenje ove nepokretnosti. O navedenom je tužena obavestila tužioca zaključkom od 12.10.2017. godine. Tužilac je 18.12.2017. godine predsedniku Opštine Bački Petrovac, predsedniku Opštinskog veća Opštine Bački Petrovac i Pravobraniocu Opštine Bački Petrovac podneo prigovor protiv odluke o davanju na korišćenje predmetne parcele.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi zaključili da prigovor nedostatka aktivne legitimacije nije osnovan i da su se stekli uslovi iz odredaba čl. 24. st. 1. i 25. st. 1. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa za usvajanje tužbenog zahteva u odnosu na koji predmet svojinskog zahteva postoji identitet objekata koje je izgradio investitor - pravni prethodnik tužioca i kao takvih obuhvaćenih u pravnosnažnom rešenju o građevinskoj i upotrebnoj dozvoli donetom u postupku legalizacije Opštinske uprave Opštine Bački Petrovac - Odeljenje za privredu, urbanizam, komunalno-stambene i inspekcijske poslove Opštine Bački Petrovac od 26.11.2015. godine, osim u delu koji se odnosi na objekat broj ... -magacin, jer je utvrđeno da se magacin u pretežnom delu prostire preko parcela br. ... i ..., koje nisu predmet tužbenog zahteva.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, odluka drugostepenog suda zasnovana je na pravilnoj primeni materijalnog prava, zbog čega se neosnovano revizijom tuženih ukazuje na suprotno.

Odredbom člana 24. stav 1. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa (ZOSPO) propisano je da lice koje može izgraditi zgradu ili drugu građevinu (građevinski objekat) na zemljištu na koje drugi ima pravo svojine (graditelj), stiče pravo svojine i na zemljište na kome je izgrađen građevinski objekat, kao i na zemljište koje je neophodno za redovnu upotrebu tog građevinskog objekta, ako nije znalo niti moglo znati da gradi na tuđem zemljištu, a vlasnik zemljišta je znao za izgradnju i nije se odmah usprotivio, a odredbom člana 25. stav 1. da ako je graditelj znao da gradi na tuđem zemljištu ili ako to nije znao, a vlasnik se tome odmah usprotivio, vlasnik zemljišta može tražiti da mu pripadne pravo svojine na građevinski objekat ili da graditelj poruši građevinski objekat i vrati mu zemljište u prvobitno stanje ili da mu graditelj isplati prometnu cenu zemljišta.

Po nalaženju ovog suda, suprotno navodima revizije, drugostepeni sud je izveo pravilan zaključak o postojanju odlučnih činjenica, pre svega u pogledu aktivne legitimacije tužioca u ovoj parnici i pravnog sledbeništva sa bivšom Zemljoradničkom zadrugom Bački Petrovac, a zatim i o osnovanosti tužbenog zahteva i za svoju odluku dao jasne, precizne, podrobne i neprotivrečne razloge koje u svemu prihvata i ovaj sud. Neosnovani su navodi revizije kojima se ukazuje na zaključak i pravno stanovište zauzeto u presudi Privrednog apelacionog suda Pž 6167/18 od 13.02.2019. godine, jer se aktivna legitimacija tužioca ceni u svakom konkretnom slučaju, u zavisnosti od postavljenog tužbenog zahteva, predmeta tužbenog zahteva i činjeničnog stanja u vezi sa tim, a u konretnoj parnici drugostepeni sud je detaljno ispitao i decidno naveo sadržinu svih promena u registru APR i sudskim registrima, kao i sadržinu neosporene potvrde APR, iz kojih nesumnjivo proizlazi zaključak da je tužilac pravni sledbenik nekadašnje Zemljoradničke zadruge Bački Petrovac, koja je kao investitor izgradnjom stekla pravo svojine na spornim objektima, što tokom postupka nisu sporili ni tuženi, zbog čega navode revizije kojima se ponavljaju žalbeni navodi u pogledu aktivne legitimacije tužioca, koji su suprotno revizijskim navodima pravilno ocenjeni od strane Apelacionog suda, ovaj sud neće detaljno obrazlagati, shodno članu 414. stav 2. ZPP. Uzimajući u obzir sve utvrđene činjenice i po oceni ovog suda, ispunjeni su svi zakonski uslovi za sticanje prava svojine tužioca na spornim nepokretnostima shodno citiranim odredbama ZOSPO, zbog čega su neosnovani navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Iz izloženih razloga, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 414. stav 1. ZPP odlučio kao u izreci presude.

Predsednik veća - sudija

Jasminka Stanojević, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić