Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilja Gradska opština Savski venac je blagovremeno izjavila reviziju, pobijajući je zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Sl. glasnik RS“, br.72/11, 87/18), i utvrdio da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nema bitnih povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, sada pok. BB, baba tuženog AA, je tokom 1932. godine na zemljištu koje sada nosi oznake kp.br. .../... i kp.br. ... sagradila zgradu i podigla ogradu. Zgrada je nakon njene smrti postala vlasništvo njene ćerke VV, majke tuženog AA, koja je tu nepokretnost poklonila svom sinu, tuženom AA. Navedena zgrada izgrađena je 1932. godine na zemljištu koje sada nosi oznake kp.br. .../... i ..., u vezi čega je pravnom prethodniku tuženog, BB od strane Opštine Grada Beograda, Odeljka za građevinski odbor i kontrolu zidanja izdata dozvola za upotrebu građevine G.O.Br. 9517 od 31.12.1932. godine. Zidanje zgrade početo je 19.05.1932. godine, a završeno 12.12.1932. godine. Za navedenu zgradu naknadno je izdata građevinska dozvola od strane Opštine Grada Beograda, Odeljka za građevinski odbor i kontrolu zidanja G.O. Br. 9485/32 od 11.01.1933. godine, čiji je sastavni deo plan, koji je pregledan od strane Građevinskog odbora, Opštine Grada Beograda G.O.Br. 9485 od 23.12.1932. godine, a odobren rešenjem Suda Opštine Grada Beograda G.O.Br.9485 od 11.01.1933. godine. Pravni prethodnik tuženog, BB je podigla ogradu dužinom parcele koja sada nosi oznaku ..., ka ulici, na osnovu rešenja Odeljka za građevinski odbor i kontrolu zidanja G.O.Br. 8338 od 10.11.1932. godine. Prethodno je Protokolom određene regulacije i nivelacije Katastarskog odeljenja Suda opštine varoš Beograda I Br. 384 T.D.Br. 12818 od 09.05.1932. godine, imanje ..., datom regulacijom povećano od Ulice ... za približno 1418 m2, dok je od ... ulice približno oduzeto 925 m2, a što sledi i iz Uverenja Tehničke direkcije, Opštine grada Beograda T.D.Br. 7653 od 24.03.1932. godine. Predmetno imanje sa navedenim proširenjem tuženi AA, odnosno njegovi pravni prethodnici koristili su kao celovito imanje. Postoji identitet zemljišta koje je nekad bilo obuhvaćeno kp.br. ... i ... na dan 24.03.1932. godine, u pogledu kojih je BB izdata dozvola za građenje, sa sadašnjim kp.br. .../... i kp.br. ... . Iz rešenja Komisije za raspravljanje samovlasnih zauzeća zemljišta u društvenoj svojini od 21.05.1963. godine, sledi da je u postupku po prijavi BB, radi raspravljanja samovlasno zauzete kp.br. ... (sada kp.br. ...), koja se vodila kao društvena svojina, da je BB tu parcelu držala od 1920. godine, dok su njeni preci bili u posedu iste od 1880. godine.

Sporna kp.br. ... upisana je u LN br. ... KO ..., površine je 15,98 ari, od čega je 3 m2 zemljište pod delom zgrade koja se svojim pretežnim delom nalazi na susednoj kp.br. .../..., dok preostali deo predstavlja šumu prve klase. Sporna parcela je počev od formiranja zemljišnih knjiga (1935. godine) bila upisana kao kp.br. ... u ZKUL ... KO ... sa pravom svojine u korist Uprave Opštine Grada Beograda, zatim je rešenjem Dn br. 1342/48 od 28.02.1948. godine promenjen upis i ista upisana kao opštenarodna imovina, a prilikom ustrojavanja katastra nepokretnosti za katastarsku opštinu Savski venac upisana je kao Društvena svojina Republike Srbije, dok je kao korisnik upisana Opština Savski venac, bez promena do danas. Kp. br. .../..., sada kp. br .../... je prilikom osnivanja zemljišnih knjiga 1935. godine bila upisana u ZKUL ... KO ..., a prilikom ustrojavanja katastra nepokretnosti za katastarsku opštinu Savski venac upisana je u LN br. ... KO ... u korist tuženog AA sa udelom od 1/1, bez promena do danas.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo kada su odbili, kao neosnovan zahtev tužilje Gradske opštine Savski venac kojim je tražila da se obaveže tuženi AA da joj preda u posed spornu kp.br. ... KO ..., a usvojili protivtužbeni zahtev tuženog AA i utvrdili da je održajem stekao pravo svojine na spornoj kp.br. ... KO ... .

Članom 28. stavom 4. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa („Sl. list SFRJ“, br. 6/80 i 36/90, „Sl. list SRJ“, br.29/96 i „Sl. list SRS“, br.115/2005), propisano je da savestan i zakonit držalac nepokretne stvari, na koju drugi ima pravo svojine, stiče pravo svojine na tu stvar održajem, protekom 10 godina, dok je stavom 4. propisano da savestan držalac nepokretne stvari, na koju drugi ima pravo svojine, stiče pravo svojine na tu stvar održajem protekom 20 godina. Članom 30. stavom 1. istog zakona propisano da vreme potrebno za održaj počinje teći onog dana kada je držalac stupio u državinu stvari, završava se istekom poslednjeg dana vremena potrebnog za održaj dok je stavom 2. propisano da se u vreme potrebno za održaj uračunava i vreme za koje su prethodnici sadašnjeg držaoca držali stvar kao savesni i zakoniti držaoci odnosno kao savesni držaoci. Članom 72. stavom 1. istog zakona, propisano je da je državina zakonita, ako se zasniva na punovažnom pravnom osnovu koji je potreban za sticanje prava svojine i ako nije pribavljena silom, prevarom ili zloupotrebom poverenja, stavom 2, da je državina savesna ako držalac ne zna ili ne može znati da stvar koju drži nije njegova, dok je stavom 3. istog člana propisano da savesnost državine se pretpostavlja. Članom 16. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa („Sl. list SRJ“, br.29/96 od 26.07.1996. godine), brisana je odredba člana 29. kojom je bilo propisano da se održajem ne može steći pravo svojine na sredstvima i pravima u društvenoj svojini.

Imajući u vidu napred citirane odredbe Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa i utvrđeno činjenično stanje, prema kome je pravni prethodnik tuženog AA, BB, 1932. godine izgradila zgradu, u vezi koje joj je izdata građevinska i upotrebna dozvola i ogradu na kp. br. .../... i spornoj kp.br. ..., i da je prethodno Protokolom određene regulacije i nivelacije Katastarskog odeljenja Suda opštine varoš Beograd I Br. 384 T.D.Br. 12818 od 09.05.1932. godine, imanje BB, datom regulacijom povećano od Ulice ... za približno 1418 m2, što predstavlja spornu parcelu, dok je od ... ulice približno oduzeto 925 m2, a što proizlazi i iz Uverenja Tehničke direkcije, Opštine grada Beograda T.D.Br. 7653 od 24.03.1932. godine, to sledi da se sporna kp.br. ... od 1932. godine nalazila u savesnoj i zakonitoj državini prvo BB, potom njene ćerke, a sada unuka, tuženog AA i da je tuženi AA stekao pravo svojine održajem na spornoj kp.br. ... u skladu sa članom 28. stavom 2. i članom 30. stavom 1. i 2. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, s obzirom da je državina tuženog AA i njegovih pravnih prethodnika bila savesna i zakonita i da je tuženi AA bio u državini sporne parcele duže od deset godina. Naime, kod utvrđenog da su tuženi AA i njegovi pravni prethodnici bili u savesnoj i zakonitoj državini sporne parcele od 1932. godine, da je od formiranja zemljišnih knjiga 1935. godine na spornoj parceli bilo upisano pravo svojine u korist Uprave opštine Grada Beograda, a nakon toga da je ista bila društvena, odnosno državna svojina, to se u ovom slučaju imaju primeniti odredbe Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, a za ovaj pravni osnov sticanja prava svojine relevantan je period od stupanja na snagu Zakona o izmenama i dopunama Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, odnosno od 26.06.1996. godine, s obzirom da je članom 29. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa do tada bilo zabranjeno sticanje svojne održajem na nepokretnosti u društvenoj svojini. Državina tuženog AA i njegovih pravnih prethodnika je savesna i zakonita, jer je zasnovana na odlukama nadležnih organa, budući da je sporna kp.br. ... data pravnom prethodniku tuženog AA, BB u zamenu za deo njene parcele kp.br. .../..., sada kp.br. .../... i na čijem delu je BB 1932. godine izgradila deo zgrade, za koju joj je izdata građevinska i upotrebna dozvola i koju parcelu je iste godine ogradila i od tada koristila. Za sticanje prava svojine održajem nije dovoljno da je državina savesna i zakonita, već je potreban i određeni protek vremena, kako bi do takvog sticanja došlo, pa kako se radi o savesnoj i zakonitoj državini i kako je od 26.06.1996. godine do podnošenja tužbe 09.11.2010. godine proteklo više od deset godina, to je tuženi AA stekao pravo svojine održajem na spornoj parceli. S obzirom na napred izneto pravilno su odlučili nižestepani sudovi kada su odbili, kao neosnovan zahtev tužilje Gradske opštine Savski venac kojim je tražila da se obaveže tuženi AA da joj preda u posed spornu kp.br. ... KO ..., a usvojili protivtužbeni zahtev tuženog AA i utvrdili da je održajem stekao pravo svojine na spornoj kp.br. ... KO ... .

Stoga, nisu osnovani revizijski navodi kojima se ukazuje da su nižestepeni sudovi pogrešno primenili materijalno pravo i da tuženi AA, odnosno pravni prethodnici tuženog AA nisu bili u savesnoj i zakonitoj državini predmetne parcele i da stoga tuženi AA nije mogao da stekne pravo svojine održajem.

Sa napred navedenih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Slađana Nakić Momirović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić