U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je zaposlen kod tuženog na neodređeno vreme. Visina naknade za ishranu kao i regres za korišćenje odmora utvrđena je iz nalaza i mišljenja sudskog veštaka, a koji su utvrđeni prema parametrima iz ranijeg Kolektivnog ugovora. Utvrđeno je i da su tužiocu naknada za ishranu kao i regres za korišćenje odmora, mimo osnovne zarade, poslednji put isplaćeni u 2002. godini, a da počev od 2002. godine topli obrok i regres nisu uključeni u zaradu niti su posebno iskazivani, te da je nakon stupanja na snagu Kolektivnog ugovora mesečna zarada tužioca ostala ista.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev i obavezao tuženog da tužiocu na ime naknade za ishranu u toku rada i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora u periodu od 01.04.2014. godine do 31.08.2015. godine isplati pojedinačno opredeljene mesečne iznose sa kamatom. Međutim, po oceni drugostepenog suda, tužilac nema pravo na naknadu za ishranu u toku rada i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora u spornom periodu, zbog čega je preinačio prvostepenu odluku i odbio tužbeni zahtev.

Vrhovni kasacioni sud je našao da se osnovano revizijom ukazuje da je pobijana drugostepena odluka doneta uz pogrešnu primenu materijalnog prava.

Zakonom o radu predviđeno je pravo zaposlenog na naknadu troškova u vezi sa radom, po kome zaposleni ima pravo na troškove za dolazak i odlazak sa rada, u visini cene prevozne karte u javnom saobraćaju, a Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ br. 61/05), koji se primenjuje od 01.01.2006. godine, ponovo je predviđeno i pravo na naknadu troškova za ishranu u toku rada i za regres za korišćenje godišnjeg odmora (član 118. tačka 1., 5. i 6.), koji mora biti iskazana u obračunskoj listi za sve zaposlene. Počev od 01.10.2006. godine poslodavcima je ostavljena mogućnost da svojim aktima o raspodeli zarade mogu ugovarati manji ili veći iznos regresa i toplog obroka, od onoga koji je predviđen Opštim Kolektivnim ugovorom i Zakonom o radu, ali samo ukoliko je doneta odluka kojom je predviđena visina regresa i toplog obroka.

Aneksom Kolektivnog ugovora „Železnice Srbije“ AD („Službeni glasnik RS“ br. 4/06), odredbom člana 2. izmenjen je član 57. Kolektivnog ugovora, pa je određeno da zaposleni ima pravo na zaradu koja se sastoji od zarade za obavljeni rad i vreme provedeno na radu, primanja za ishranu u toku rada i primanja za regres za korišćenje godišnjeg odmora, dok je odredbama člana 5. ovog Aneksa, zatim članom 18. stav 2. aneksa 7 Kolektivnog ugovora od 23.06.2014. godine, kao i članom 57. stav 2. Kolektivnog ugovora „Železnice Srbije“ AD („Službeni glasnik RS“ br. 4/2015) propisano da je u vrednost jednog radnog časa uključena mesečna vrednost za ishranu u toku rada i vrednost 1/12 naknade regresa za korišćenje godišnjeg odmora svedena na jedan radni čas, dok je stavom 4. istog člana propisano da se vrednost jednog radnog časa umanjuje za 10% i iznosi 66,46 dinara neto.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, prvostepeni sud osnovano zaključuje da konkretizacija ovog prava iz navedene odredbe Kolektivnog ugovora („Službeni glasnik RS“ br. 4/2015), a koja odredba je identična i u Aneksu Kolektivnog ugovora („Službeni glasnik RS“ br. 4/06), nije izvršena, te da se iz ovakvog utvrđenja vrednosti radnog časa ne može utvrditi i koji iznos predstavlja naknadu troškova ishrane i regresa, jer ona nije određena u nominalnom iznosu, niti je u nominalnom iznosu određena u obračunskim listama za isplatu zarade tužiocu. Pri tom, visina naknade za ishranu u toku rada i naknade za regres za korišćenje godišnjeg odmora, mora biti određena u istom nominalnom iznosu za sve zaposlene, bez obzira na njihovu stručnu spremu, radno mesto i koeficijent za obračun i isplatu plate. To znači da ukoliko bi se prihvatilo stanovište da je vrednost ovih troškova uračunat u vrednost radnog časa, bez određivanja visine naknade u nominalnom iznosu, visina naknade za ishranu i regres ne bi bila ista za sve zaposlene, već bi bila u direktnoj srazmeri sa koeficijentom radnog mesta, što se ne može prihvatiti i ne bi bilo pravilno.

Kako je drugostepeni sud, zbog pogrešne primene materijalnog prava, odbio tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se obaveže tuženi da mu isplati naknadu za ishranu u toku rada i naknadu na ime regresa za vreme korišćenje godišnjeg odmora, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 416. stav 1. ZPP, preinačio drugostepenu presudu, odbio žalbu tuženog i potvrdio prvostepenu presudu.

Tužiocu, prema uspehu u revizijskom postupku, primenom odredbi čl. 153, 154. i 163. ZPP pripada pravo na naknadu troškova revizijskog postupka u ukupnom iznosu od 21.500,00 dinara i to za sastav revizije u iznosu od 12.000,00 dinara, sudske takse na reviziju u iznosu od 3.800,00 dinara i sudske takse na odluku po reviziji u iznosu od 5.700,00 dinara, prema važećoj Tarifi o nagradama i naknadama troškova za rad advokata i Taksenoj tarifi iz Zakona o sudskim taksama.

Iz navedenih razloga, primenom člana 165. stav 2. ZPP, odlučeno je kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća-sudija

Božidar Vujičić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić