U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Dobrile Strajina, predsednika veća, Marine Milanović i Katarine Manojlović Andrić, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Nikola Jasika, advokat iz ..., protiv tuženog Javnog preduzeća za upravljanje putevima i parkiralištima „Inđija put“ iz Inđije, čiji je punomoćnik Slavko Aćimović, advokat iz ..., radi raskida ugovora, odlučujući o reviziji tužioca, izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 4635/19 od 23.01.2020. godine, u sednici održanoj 18.03.2021. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 4635/19 od 23.01.2020. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Staroj Pazovi, Sudska jedinica Inđija P 57/18 od 23.09.2019. godine, prvim stavom izreke, raskinut je ugovor o plaćenoj naknadi za uređivanje građevinskog zemljišta za izgradnju stambenog objekta (Po+P+1) u ... broj ...-.../..., zaključen između Direkcije za izgradnju Opštine Inđija JP i tužioca, pa je tuženi dužan da isplati tužiocu iznos od 678.621,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 04.11.2008. godine, pa do isplate i obavezan tuženi da tužiocu plati troškove parničnog postupka u iznosu od 195.211,71 dinar, sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnost prvostepene presude, pa do isplate. Drugim stavom izreke, za razliku između traženog iznosa od 256.500,00 dinara na ime troškova parničnog postupka i dosuđenog iznosa, zahtev tužioca je odbijen kao neosnovan.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 4635/19 od 23.01.2020. godine, prvim stavom izreke, žalba tuženog je usvojena i prvostepena presuda preinačena u pobijanom usvajajućem delu tako što je odbijen tužbeni zahtev kojim je traženo da se raskine ugovor o plaćanju naknade za uređivanje građevinskog zemljišta za izgradnju stambenog objekta (Po+P+1) u ... broj ...-.../..., zaključen između Direkcije za izgradnju Opštine Inđija JP i tužioca, pa je tuženi dužan da isplati tužiocu iznos od 678.621,00 dinar, sa zakonskom zateznom kamatom od 04.11.2008. godine pa do isplate i obavezan tuženi da tužiocu plati troškove parničnog postupka u iznosu od 195.211,71 dinar, sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnost prvostepene presude, pa do isplate. Drugim stavom izreke, obavezan je tužilac da tuženom naknadi troškove žalbenog postupka u iznosu od 90.172,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, iz svih zakonskih razloga.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu, primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku, u vezi člana 403. stav 2. tačka 3. ZPP (,,Službeni glasnik RS“ broj 72/11 ... 87/18), pa je našao da je revizija dozvoljena i neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijim se ne ukazuje na druge bitne povrede postupka koje bi mogle biti od uticaja na zakonitost i pravilnost pobijane odluke.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac i tuženi, koji je tada imao naziv Direkcija za izgradnju Opštine Inđija JP, su dana 04.01.2008. godine, zaključili ugovor o plaćanju naknade za uređenje građevinskog zemljišta za izgradnju stambenog objekta (Po+P+1). Navedenim ugovorom predviđeno je da je na ime izgradnje stambenog objekta na kat. parceli broj ... KO ..., investitor dužan da snosi troškove naknade za uređivanje građevinskog zemljišta (član 1.), da je neto površina ovog objekta 314,76 m2, a redukovana površina 280,19 m2, koja je utvrđena kao površina na koju se obračunavaju troškovi naknade za uređivanje građevinskog zemljišta (član 2.), da se predmetni objekat nalazi u prvoj zoni i da naknada za uređivanje građevinskog zemljišta iznosi 10% od tržišne vrednosti neto površine u članu 2. stav 3. ugovora, odnosno 3.460 m2 (član 3.) i utvrđena visina naknade za uređivanje građevinskog zemljišta u iznosu od 678.621,00 dinara koji će investitor platiti jednokratno po potpisivanju ugovora (član 4.), a što je tužilac i učinio. Članom 5. je ugovoreno da se konačan obračun utvrđuje na osnovu projekta izvedenog objekta, da JP zadržava pravo da izvrši proveru na terenu i stanje prema projektu izvedenog objekta, te da konačan obračun i plaćanje naknade za utvrđivanje građevinskog zemljišta predstavlja jedan od uslova za dobijanje upotrebne dozvole, a članom 6. da potpisivanjem ovog ugovora investitor stiče pravo da podnese zahtev za izdavanje i odobrenje za izgradnju za objekat iz člana 1. ovog ugovora, pošto je regulisao plaćanje naknade za uređivanje građevinskog zemljišta. Katastarska parcela broj ... je preparcelisana na dve parcele, od kojih je parcela broj .../... u svojini BB, a parcela broj .../... u svojini tužioca. Rešenjem o odobrenju za izgradnju objekta Opštinske uprave Odeljenja za urbanizam i komunalno-stambene poslove od 17.11.2008. godine, tužiocu je odobrena legalizacija izgrađenog stambenog objekta spratnosti Po+P+1, osnove i složenog oblika, izgrađena na površini od 139 m2, korisne površine 290,03 m2, na kat. parceli ... KO ..., čiji je sastavni deo projekat izvedenog stanja, overen od strane odgovornog projektanta. Tužilac poseduje svu dokumentaciju sa svim neophodnim elementima za uređenje gradskog građevinskog zemljišta, ali isti nisu izvedeni ni na datoj lokaciji, niti je definisano kada će oni biti izvedeni. Tužilac je izvršio priključenje svog objekta na elektromrežu postavljanjem energetskog kabla do najbližeg priključka niskog napona, a nadležna elektrodistribucija je dužna da niski napon, odnosno kabl dovede do predmetne parcele. Na parceli tužioca postoji bunar koji služi samo za tehničku vodu, ne postoje mreže vodosnabdevanja, kanalizacije, saobraćajna infrastruktura, nisu izgrađene i uređene javne zelene površine sa pratećim sadržajima, niti drugi radovi. U ovom slučaju nije moguće izvršiti priključenje stambenog objekta tužioca na gradsku vodovodnu i kanalizacionu mrežu u Inđiji, jer isti na predmetnoj lokaciji nisu izgrađeni na parnoj strani ulice. Tužilac se dana 07.11.2017. godine dopisom obratio tuženom zahtevom za izvršenje ugovorne obaveze, a dana 24.11.2017. godine tuženi je tužiocu odgovorio da je parcela opremljena u skladu sa članom 67. Odluke o građevinskom zemljištu, odnosno da je opremljena saobraćajnom infrastrukturom, mrežom vodosnabdevanja i kanalizacijom, a da se u blizini nalaze pešačke površine i javna zelenila sa pratećim sadržajima, sve u skladu sa pomenutom Odlukom.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je zaključio da su se u konkretnom slučaju stekli uslovi za raskid ugovora zbog neispunjenja ugovorne obaveze od strane tuženog, u smislu odredbe člana 124. u vezi člana 127. Zakona o obligacionim odnosima, i tuženi je obavezan da tužiocu vrati iznos koji je primio na ime naknade za uređenje građevinskog zemljišta, imajući u vidu da tuženi nije ispunio obaveze iz ugovora o plaćanju naknade za uređenje građevinskog zemljišta za izgradnju stambenog objekta, zaključenog sa tužiocem od 04.11.2008. godine, a da iz držanja tuženog proizilazi da svoju obavezu neće izvršiti ni u naknadnom roku.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev tužioca uz zaključak da se u konkretnom slučaju nisu stekli uslovi za raskid predmetnog ugovora, imajući u vidu da je zaključivanjem ugovora o plaćanju naknade za uređivanje građevinskog zemljišta za izgradnju stambenog objekta između tužioca i tuženog i plaćanjem naknade za uređivanje građevinskog zemljišta shodno članu 5. navedenog ugovora, tužilac od strane nadležnog organa uprave dobio odobrenje za izgradnju stambenog objekta, što je i bio uslov bez kojeg mu odobrenje za legalizaciju objekta ne bi bilo izdato.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo kada je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev tužioca za raskid predmetnog ugovora o plaćanju naknade za uređenje građevinskog zemljišta za izgradnju stambenog objekta zaključenog sa tuženim od 04.11.2008. godine. Razloge koje je naveo drugostepeni sud u svojoj odluci, kao pravilne prihvata i revizijski sud.

Odredbom člana 124. Zakona o obligacionim odnosima propisano je da u dvostranim ugovorima, kad jedna strana ne ispuni svoju obavezu, druga strana može, ako nije što drugo određeno, zahtevati ispunjenje obaveza ili, pod uslovima predviđenim u idućim članovima, raskinuti ugovor prostom izjavom, ako raskid ugovora ne nastupa po samom zakonu, a u svakom slučaju ima pravo na naknadu štete.

Odredbom člana 74. stav 1. Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS“ br. 47/03 i 34/06) propisano je da naknadu za uređivanje građevinskog zemljišta plaća investitor, stavom 2. istog člana da se visina naknade za uređivanje građevinskog zemljišta utvrđuje ugovorom koji zaključuju opština, odnosno preduzeće ili druga organizacija iz člana 72. stav 3. ovog zakona i investitor, na osnovu kriterijuma i merila koje utvrđuje opština, a stavom 3. da se ugovorom iz stava 2. ovog člana uređuju međusobni odnosi u pogledu uređivanja građevinskog zemljišta, visina naknade za uređivanje građevinskog zemljišta, dinamika plaćanja naknade, kao i obim, struktura i rokovi za izvođenje radova na uređivanju zemljišta.

Članom 160. istog zakona propisano je da vlasnik objekta izgrađenog, odnosno rekonstruisanog bez građevinske dozvole, u roku od 60 dana od dana prijema obaveštenja iz člana 160. stav 3. ovog zakona, uz zahtev za izdavanje odobrenja za izgradnju prilaže naročito: projekat izvedenog objekta, dokaz o pravu svojine, odnosno zakupa na građevinskom zemljištu, odnosno pravu svojine na objektu, odnosno pravu korišćenja na neizgrađenom građevinskom zemljištu i rešenje iz člana 84. ovog zakona i dokaz o uređivanju međusobnih odnosa sa organom, odnosno organizacijom koja uređuje građevinsko zemljište. Kad opštinska, odnosno gradska uprava utvrdi da objekat koji se koristi, odnosno objekat čija je izgradnja završena bez građevinske dozvole, ispunjava propisane uslove za građenje i korišćenje, odobrenje za izgradnju i upotrebnu dozvolu može izdati jednim rešenjem.

Kod utvrđenog da je tužilac, kao investitor, sa tuženim zaključio ugovor o plaćanju naknade za uređenje građevinskog zemljišta za izgradnju stambenog objekta, kojim ugovorom je predviđeno da plaćanje naknade za uređivanje građevinskog zemljišta predstavlja jedan od uslova za dobijanje upotrebne dozvole (član 5.), koju naknadu je tužilac platio i rešenjem nadležnog organa uprave mu je odobrena legalizacija stambenog objekta, to je pravilan zaključak drugostepenog suda da se u ovom slučaju nisu stekli uslovi za raskid predmetnog ugovora, imajući u vidu da je plaćanje ugovorene naknade zakonska obaveza tužioca i na osnovu čega je tužilac dobio upotrebnu dozvolu za izgrađeni stambeni objekat u smislu odredbe člana 160. tada važećeg Zakona o planiranju i izgradnji.

Revizijski navodi tužioca kojima se osporava zaključak drugostepenog suda da u konkretnom slučaju ne stoje razlozi za raskid ugovora zbog neizvršavanja obaveza tuženog u pogledu uređenja građevinskog zemljišta i ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava su ocenjeni kao neosnovani. Naime, prema članu 148. Zakona o obligacionim odnosima, ugovor stvara obaveze za ugovorne strane, pa imajući u vidu sadržinu predmetnog ugovora, da se tuženi nije obavezao na izvršenje bilo kojih konkretnih radnji koje se tiču uređivanja građevinskog zemljišta u ovom slučaju, to nije bilo mesta raskidu ugovora zbog neispunjenja obaveze od strane tuženog.

Iz iznetih razloga, a na osnovu člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Dobrila Strajina,s.r.

Za tačnost otpravka

upravitelj pisarnice

Marina Antonić