U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Branke Dražić, Danijele Nikolić, Marine Milanović i Dragane Boljević, članova veća, u parnici iz radnog odnosa tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Mirjana Ćirković Midić advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije - Ministarstvo unutrašnjih poslova - Odred žandarmerije u Kraljevu, koju zastupa Državno pravobranilaštvo - Odeljenje u Kraljevu, radi naknade štete, odlučujući o reviziji tužene izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 3408/18 od 25.10.2018. godine i reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 2852/19 od 27.11.2019. godine, u sednici veća održanoj dana 20.01.2022. godine, doneo je

P R E S U D U

NE DOZVOLJAVA SE odlučivanje o posebnoj reviziji tužene izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 3408/18 od 25.10.2018. godine, prvog stava izreke.

ODBACUJE SE kao nedozvoljena revizija tužene izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 3408/18 od 25.10.2018. godine, prvog stava izreke.

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 2852/19 od 27.11.2019. godine, stava II izreke.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Kraljevu P1 218/16 od 30.01.2018. godine, stavom prvim izreke, obavezana je tužena da za period od 01.04.2014. godine do 10.05.2016. godine isplati tužiocu novčane iznose navedene u ovom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma pa do isplate, po osnovu noćnog rada, prekovremenog rada i noćnog rada za vreme rada na vanrednom i posebnom obezbeđenju. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da na ime troškova parničnog postupka plati tužiocu iznos od 90.606,40 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti rešenja o troškovima do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 3408/18 od 25.10.2018. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužene i potvrđena presuda Osnovnog suda u Kraljevu P1 218/16 od 30.01.2018. godine u delu stava prvog izreke kojim je obavezana tužena da na ime dodatka na platu po osnovu prekovremenog rada u periodu od januara 2014. godine do maja 2016. godine isplati tužiocu pojedinačne iznose navedene u tom delu stava prvog izreke sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti svakog pojedinačnog iznosa do isplate. Stavom drugim izreke, ukinuta je presuda Osnovnog suda u Kraljevu P1 218/16 od 30.01.2018. godine u preostalom delu stava prvog izreke kojim je obavezana tužena da na ime dodatka na platu po osnovu noćnog rada za period od februara do septembra 2014. godine i na ime dodatka na platu po osnovu noćnog rada za vreme rada na vanrednom i posebnom obezbeđenju u periodu od januara 2014. godine do maja 2016. godine isplati pojedinačne iznose navedene u tom delu stava prvog izreke sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti svakog pojedinačnog iznosa do isplate, kao i u drugom stavu izreke i predmet u ukinutim delovima vraćen prvostepenom sudu na ponovno suđenje.

Protiv označene pravnosnažne presude donete u drugom stepenu - stava prvog izreke, tužena je zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava blagovremeno izjavila reviziju predviđenu članom 404. ZPP (posebna revizija).

Presudom Osnovnog suda u Kraljevu P1 1264/18 od 27.02.2019. godine, stavom prvim izreke, obavezana je tužena da na ime neisplaćenog dodatka na platu po osnovu noćnog rada u periodu od januara 2014. godine do maja 2016. godine isplati tužiocu novčane iznose navedene u ovom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da na ime trošklova parničnog postupka plati tužiocu iznos od 104.700,80 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti rešenja o troškovima do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 2852/19 od 27.11.2019. godine, stavom I izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužene i potvrđena presuda Osnovnog suda u Kraljevu P1 1264/18 od 27.02.2019. godine u delu stava prvog izreke kojim je obavezana tužena da na ime neisplaćenog dodatka na platu po osnovu noćnog rada za period od januara 2014. godine do septembra 2015. godine isplati tužiocu pojedinačne mesečne iznose sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti do isplate. Stavom II izreke, preinačena je presuda Osnovnog suda u Kraljevu P1 1264/18 od 27.02.2019. godine u preostalom delu stava prvog izreke i stavu drugom izreke, tako što je odbijen tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se obaveže tužena na isplatu neisplaćenog dodatka na platu po osnovu noćnog rada za period od februara 2016. godine do maja 2016. godine, u novčanim iznosima navedenim u ovom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate i obavezana tužena da na ime naknade parničnih troškova isplati tužiocu iznos od 104.700,80 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti rešenja o troškovima postupka do isplate.

Protiv označene pravnosnažne presude donete u drugom stepenu - stava II izreke, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, sa pozivom i na odredbu člana 404. ZPP.

Prema toj odredbi (stav prvi), revizija je izuzetno dozvoljena zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja se ne bi mogla pobijati revizijom, ako Vrhovni kasacioni sud oceni da je potrebno razmotriti pravna pitanja od opšteg interesa ili u interesu ravnopravnosti građana, ujednačiti sudsku praksu ili dati novo tumačenje prava. S`obzirom da se revizijom tužioca drugostepena presuda pobija u delu kojim je preinačena presuda prvostepenog suda i odlučeno o zahtevu tužioca, o toj reviziji nije odlučivano na osnovu člana 404. ZPP jer je u takvoj procesnoj situaciji revizija uvek dozvoljena (član 403. stav 2. tačka 2. ZPP).

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, posebna revizija tužene nije dozvoljena jer ne postoji ni jedan razlog propisan članom 404. stav 1. ZPP. O pravu tužioca na uvećanu zaradu po osnovu prekovremenog rada odlučeno je pravilnom primenom člana 147a Zakona o policiji („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 101/05 ... 64/15) i člana 187. Zakona o policiji („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 6/16), odnosno posebnih kolektivnih ugovora za policijske službenike primenjivanih u utuženom vremenskom periodu, koji ne zahtevaju ni novo niti drugačije tumačenje. Pobijana drugostepena presuda u tom delu ne odstupa od sudske prakse po pitanju prava policijskih službenika na uvećanu zaradu za sve vreme radnog angažovanja preko časova redovnog radnog vremena.

Navodi posebne revizije tužene o učinjenim bitnim povredama odredaba parničnog postupka nisu razmatrani jer je razlog za izjavljivanje posebne revizije zakonom ograničen samo na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Revizija tužene nije dozvoljena ni na osnovu člana 403. stav 3. ZPP čijom primenom se ocenjuje dozvoljenost revizije u sporovima o novčanim potraživanjima iz radnog odnosa. Vrednost predmeta spora pobijanog dela drugostepene presude, kojim je pravnosnažno odlučeno o naknadi za prekovremeni rad, iznosi 90.955,06 dinara i očigledno ne prelazi dinarsku protivvrednost od 40.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe, merodavnu za dozvoljenost revizije u smislu navedene zakonske odredbe.

Iz navedenih razloga, na osnovu člana 404. ZPP odlučeno je kao u stavu prvom, a na osnovu člana 410. stav 2. tačka 5. i člana 413. istog zakona kao u stavu drugom izreke.

Odlučujući o reviziji tužioca, na osnovu člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da njegova revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u radnom odnosu kod tužene i raspoređen je u Odred žandarmerije u Kraljevu. Njegovo mesto rada nalazi se u ..., ali je radno angažovan i van mesta rada - na obezbeđenju javnog reda i mira na javnim skupovima. Tužena nije isplatila tužiocu uvećanu zaradu za časove noćnog rada (evidentirane u rednim listama) u periodu od februara do septembra 2014. godine, u ukupnom iznosu od 30.724,43 dinara, kao i sve ostvarene časove noćnog rada na poslovima vanrednog i posebnog obezbeđenja u periodu od januara 2014. godine do maja 2016. godine, u ukupnom iznosu od 5.840,97 dinara.

Polazeći od tako utvrđenog činjeničnog stanja, drugostepeni sud je pravilnom primenom materijalnog prava preinačio prvostepenu presudu u delu zahteva za isplatu naknade za noćni rad ostvaren u februaru, martu i maju 2016. godine.

Odredbom člana 187. stav 1. tačka 1. Zakona o policiji („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 6/16) koji je stupio na snagu 05.02.2016. godine, propisano je da policijski službenik ostvaruje pravo na uvećanu platu u visinu utvrđenoj tim zakonom za noćni rad - za svaki sat rada u visini od 28,6% vrednosti radnog sata osnovne plate, ako takav rad nije vrednovan pri utvrđivanju osnovne plate.

Pravilnikom o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova, pored ostalog, propisano je: da se osnovna plata sastoji od osnovice koju utvrđuje Vlada, i utvrđenih koeficijenata (član 2. stav 2); da su koeficijenti plate osnovni koeficijent, koji se sastoji iz koeficijenta platnog razreda i koeficijenta zvanja, odnosno čina i dodatni koeficijent (član 4); da se dodatni koeficijent sastoji iz koeficijenta beneficije, koeficijenta neredovnosti u radu i koeficijenta odgovornosti i složenosti (član 7); da se koeficijent neredovnosti u radu utvrđuje u odnosu na radna mesta u Ministarstvu koja u svojoj nomenklaturi sadrže odrednice neredovne organizacije posla, u vidu rada u smeni, turnusu ili drugih učestalih neredovnosti - u visini 0,145 (član 9).

U konkretnom slučaju, u ukupni koeficijent za obračun i isplatu plate tužiocu (utvrđen rešenjem tužene od 21.01.2016. godine) uračunat je i koeficijent neredovnosti u radu od 0,145, određen u skladu sa članom 9. Pravilnika o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova. Zbog toga od stupanja na snagu važećeg Zakona o policiji tužilac nema pravo na uvećanu zaradu po osnovu noćnog rada, jer mu je taj rad vrednovan kroz dodatni koeficijent neredovnosti u radu.

Iz ovih razloga, po oceni revizijskog suda, nisu osnovani tužiočevi navodi o pogrešnoj primeni materijalnog prava pa je zato, primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno kao u trećem stavu izreke.

Predsednik veća - sudija

Branislav Bosiljković, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić