U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Dobrile Strajina, predsednika veća, Gordane Komnenić i Dragane Mirosavljević, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Mile Romčević, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije, Ministarstva odbrane, Sektor za materijalne resurse, Uprava za opštu logistiku, Direkcija za usluge standarda VU „Dedinje“ sa sedištem u Beogradu, koju zastupa Vojno pravobranilaštvo sa sedištem u Beogradu, radi isplate, odlučujući o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3491/21 od 15.09.2021. godine, u sednici održanoj 12.05.2022. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužilje izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3491/21 od 15.09.2021. godine u stavu drugom, trećem i četvrtom izreke.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 213/20 od 17.02.2021. godine, stavom prvim izreke, usvojen je tužbeni zahtev tužilje pa je obavezana tužena da tužilji, na ime razlike između isplaćene i pripadajuće razlike po osnovu minulog rada, prekovremenog rada, rada u dane državnog praznika i po osnovu vojnog dodatka za period od 01.05.2015. godine pa do 31.11.2018. godine, isplati ukupan iznos od 126.947,71 dinar, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačno opredeljene mesečne iznose, počev od dana dospelosti do isplate, u visini i od datuma bliže označenih u sadržini tog stava. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da za tužilju uplati doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje – filijali Beograd; doprinose za obavezno zdravstveno osiguranje Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje – filijala Beograd, kao i doprinose za slučaj nezaposlenosti Nacionalnoj službi za zapošljavanje – filijala Beograd. Stavom trećim izreke, obavezana je tužena da tužilji na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 78.790,00 dinara sa zakonskom kamatom počev od dana kada nastupe uslovi za izvršenje do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3491/21 od 15.09.2021. godine, stavom prvim izreke, potvrđena je prvostepena presuda u delu stava prvog i drugog izreke, za dosuđene razlike između isplaćenog minulog rada na osnovnu zaradu nižu od minimalne zarade i minulog rada obračunatog na osnovnu zaradu u visini minimalne zarade, za razliku između isplaćenog prekovremenog rada na osnovnu zaradu nižu od minimalne zarade i prekovremenog rada obračunatog na osnovnu zaradu u visini minimalne zarade, za razliku između isplaćenog rada na dan državnog praznika na osnovnu zaradu nižu od minimalne zarade i rada na dan državnog praznika obračunatog na osnovnu zaradu u visini minimalne zarade po mesecima sa pripadajućom kamatom za period od 01.05.2015. godine do 30.11.2018. godine, kao i za doprinose za obavezno socijalno osiguranje na iznose dosuđene u ovom delu stava prvog izreke ožalbene presude i u tom delu, žalba tužene odbijena, kao neosnovana. Stavom drugim izreke, preinačena je prvostepena presuda u preostalom delu stava prvog i drugog izreke i odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužilje kojim je tražila da se obaveže tužena da joj za period od 01.05.2015. godine do 30.11.2018., godine, na ime razlike između isplaćenog vojnog dodatka od 15% na osnovnu zaradu nižu od minimalne zarade i vojnog dodatka od 20% na osnovnu zaradu u visini minimalne zarade isplati novčane iznose po mesecima, sa pripadajućom kamatom, kao i doprinose za obavezno socijalno osiguranje na iznose iz ovog dela stava prvog izreke ožalbene presude, kao neosnovan. Stavom trećim izreke, preinačeno je rešenje o parničnim troškovima sadržano u stavu trećem izreke prvostepene presude i obavezana tužena da tužilji naknadi troškove postupka koje je imala pred prvostepenim sudom u iznosu od 75.676,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude pa do isplate, a iznad dosuđenog iznosa odbijen je zahtev tužilje za naknadu troškova pred prvostepenim sudom. Stavom četvrtim izreke, obavezana je tužilja da tuženoj na ime troškova žalbenog postupka isplati iznos od 12.000,00 dinara, a preko dosuđenog do traženog iznosa, odbijen je kao neosnovan, zahtev tužene.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju i to protiv odluke sadžrane u stavu drugom, trećem i četvrtom izreke, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešne primene materijalnog prava, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i odluke o troškovima postupka.

Ispitujući pravilnost drugostepene presude u stavu drugom izreke na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11, 18/20), Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da revizija tužilje nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a na druge bitne povrede odredaba parničnog postupka, zbog kojih se revizija može izjaviti, revizijom tužilje se određeno ne ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je rešenjima tužene u svojstvu civilnog lica raspoređena na radno mesto radnik za ... u Servisu za ... na neodređeno vreme i određena joj je plata od 645 bodova, sa vojnim dodatkom od 15%, dodatak na minuli rad, prekovremeni rad i rad u dane državnih praznika. Tužena je tužilji u spornom periodu isplaćivala vojni dodatak od 15% i to zaračunavanjem na osnovnu platu. Tužilja smatra da joj pripada vojni dodatak od 20%, sa kojih razloga je tužbom, između ostalog, tražila isplatu razlike između isplaćenog vojnog dodatka od 15% i zahtevanog od 20%.

Prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev za razliku između isplaćenog vojnog na osnovnu zaradu u visini minimalne zarade u Republici Srbiji, sa pozivom na odredabe člana 111. Zakona o radu i člana 134. stav 1., člana 81., 84., 85. Zakona o Vojci Srbije.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu u delu tražene razlike između isplaćenog i traženog vojnog dodatka, jer je smatrao da tužilji ne pripada vojni dodatak od 20%, s obzirom da se na tužilju ne mogu primeniti odredbe Pravilnika o platama i drugim novčanim primanjima profesionalnih pripadnika Vojske Srbije, već da tužilji pripada vojni dodatak od 15% propisan članom 19. stav 1. Pravilnika o raspodeli dobiti zarada civilnih lica u VU „Dedinje“ od 10.04.2006. godine, budući da je tužena vojna ustanova i dalje u procesu transformacije, da tužilja još uvek nije stekla status vojnog službenika ili vojnog nameštenika da bi se na nju mogao primeniti Pravilnik o platama i drugim novčanim primanjima profesionalnih pripadnika Vojske Srbije odnosno Zakona o Vojsci Srbije.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilno je odlučio drugostepeni sud kada je preinačio prvostepenu presudu i odbio zahtev tužioca za isplatu tražene razlike zarade na ime vojnog dodatka od 20%, pravilnom primenom materijalnog prava.

Članom 194. Zakona o Vojsci Srbije („Službeni glasnik RS“, br. 116/2007, 94/2019), propisano je da civilna lica u službi Vojsci Srbije, danom stupanja na snagu ovog zakona postaju vojni službenici ili vojni nameštenici (stav 1.), i da će ministar odbrane u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona doneti propis koji će urediti postupak prevođenja iz stava 1. ovog člana (stav 4.). Članom 195. istog zakona, propisano je da će uslove, način i postupak transformacije vojnih ustanova koji obavljaju proizvodnu i uslužnu delatnost, odnosno posluju po principu sticanja i raspodele dobiti i prava i obaveze civilnih lica na službi u Vojsci Srbije zaposlenih u tim ustanovama do završetka transformacije urediti Vlada (stav 1.), a da do stupanja na snagu propise iz stava 1. ovog člana civilna lica na službi u Vojsci Srbije zaposlena u ustanovama koja obavljaju proizvodnu i uslužnu delatnost, odnosno posluju po principu sticanja i raspodele dobiti, zadržavaju prava i obaveze iz radnog odnosa prema Zakonu o Vojsci Jugoslavije (stav 2.).

Vlada je, na osnovu napred citiranog člana 195. stav 1. Zakona o Vojsci Srbije, donela Uredbu o transformaciji vojnih ustanova koje obavljaju proizvodnu i uslužnu delatnost po principu sticanja i raspodele dobiti i o pravima i obavezama civilnih lica na službi u Vojsci Srbije zaposlenim u tim ustanovama („Službeni glasnik RS“, br. 58/07, 10/13). Prema članu 9a Uredbe, civilna lica zaposlena u vojnim ustanovama koja obavljaju proizvodnu i uslužnu delatnost po principu sticanja i raspodele dobiti, do završetka transformacije tih ustanova ostvaruju prava i obavezu iz radnog odnosa u skladu sa Zakonom o Vojsci Srbije, a prava na isplatu plate, naknade i drugih primanja, kao i stambeno obezbeđenje ostvaruju u skladu sa propisima kojima se uređuje poslovanje tih ustanova.

Saglasno napred citiranim odredbama zakona i uredbe i da u spornom periodu još uvek nije bila završena transformacija VU „Dedinje“, to se na plate, naknade i druga primanja zaposlenih u toj ustanovi treba primeniti Pravilnik o raspodeli platama i drugim novčanim iznosima profesionalnih pripadnika Vojske Srbije („Službeni vojni list“, br. 28/11, 10/17), kako to tvrdi tužilja. Članom 19. stavom 1. Pravilnika o raspodeli dobiti zarada civilnih lica u VU „Dedinje“, bilo je propisano da civilnom licu u ustanovi pripada vojni dodatak zbog posebnih uslova rada pod kojima vrši službu u vojsci, a naročito zbog učešća na vojnim vežbama, logorovanjima, manevrima i uzbunama, rada dužeg od punog radnog vremena (član 196. i 135. Zakona o VJ), vršenja službe u svim uslovima, kao i zbog drugih vanrednih situacija prouzrokovanih potrebama borbene gotovosti i to 15% od osnovne plate. Stoga, kako tužilji ne pripada pravo na isplatu razlike između isplaćenog vojnog dodatka od 15% i vojnog dodatka od 20%, to je pravilno odlučio drugostepeni sud kada je primenom člana 19. stav 1. Pravilnika o raspodeli dobiti i zarada civilnih lica u VU „Dedinje“ preinačio prvostepenu presudu i odbio, kao neosnovan zahtev tužilje kojim je tražila da se obaveže tužena da joj isplate razliku između isplaćenog vojnog dodatka od 15% i vojnog dodatka od 20%, koji vojni dodatak od 20% je propisan članom 24. stav 2. Pravilnika o platama i drugim novčanim primanjima profesionalnih pripadnika Vojske Srbije.

Sa napred navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je ocenio da su neosnovani navodi revizije tužilje o pogrešnoj primeni materijalnog prava u pobijanom delu drugostepene presude.

S obzirom na napred navedeno, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu prvom izreke.

Predsednik veća - sudija

Dobrila Strajina,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić