Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev2 4363/2022
22.12.2022. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Marine Milanović, predsednika veća, Jelice Bojanić Kerkez i Gordane Džakula, članova veća, u parnici iz radnog odnosa tužioca AA iz sela ..., ..., čiji je punomoćnik Stefan Đorđević, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije – Ministarstvo pravde, Uprava za izvršenje krivičnih sankcija, čiji je zakonski zastupnik Državno pravobranilaštvo sa sedištem u Beogradu, radi naknade štete, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3969/21 od 01.02.2022. godine, u sednici veća održanoj 22.12.2022. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3869/21 od 01.02.2022. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 1230/21 od 18.05.2021. godine, prvim stavom izreke, usvojen je tužbeni zahtev tužioca i obavezana tužena da tužiocu isplati iznos od 54.344,00 dinara na ime neisplaćene jubilarne nagrade sa zakonskom zateznom kamatom od 15.06.2018. godine do isplate. Drugim stavom izreke, obavezana je tužena da tužiocu naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 69.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate.
Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3869/21 od 01.02.2022. godine, preinačena je prvostepena presuda, tako što je odbijen tužbeni zahtev da se obaveže tužena da tužiocu na ime neisplaćene jubilarne nagrade plati iznos od 54.344,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 15.06.2018. godine do isplate i troškove parničnog postupka u iznosu od 69.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate, zahtev tužioca da se obaveže tužena na troškove drugostepenog postupka, obavezan je tužilac da tuženoj plati na ime troškova prvostepenog postupka iznos od 51.000,00 dinara i iznos od 46.500,00 dinara na ime troškova drugostepenog postupka.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.
Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 403. stav 2. tačka 2. i člana 408. Zakona o parničnom postupku (,,Službeni glasnik RS“ broj 72/11, 49/2013-US, 74/2013-US, 55/14, 87/18 i 18/20), Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija osnovana.
U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2) ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem Ministarstva pravde Republike Srbije – Uprava za izvršenje zavodskih sankcija br. 112-01-137/93/2008-03 od 29.04.2008. godine, tužilac koji je bio zaposlen u privremenim institucijama na Kosovu i Metohiji u Okružnom zatvoru u ..., preuzet je u Upravu za izvršenje zavodskih sankcija počev od 15.05.2008. godine i ostvarivao je platu prema dotadašnjem rešenju u visini od 16.000,00 dinara. Prema Zaključku Vlade Republike Srbije od 17.04.2008. godine, položaj lica koja su bila zaposlena u privremenim institucijama AP KiM se upodobljava položaju državnih službenika i nameštenika koji su radili u organima koji su ukinuti, a čiji delokrug je preuzeo drugi organ (član 135. stav 1. Zakona o državnim službenicima) i imaju pravo da budu preuzeti u organ Republike Srbije koji je preuzeo delokrug, ukoliko prethodno dostave pismeni dokaz o tome da im je prestao rad u privremenim institucijama Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija. Visina prosečne mesečne zarade po zaposlenom u Republici Srbiji za mesec decembar 2017. godine utvrđena je u iznosu od 54.344,00 dinara.
Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je na osnovu članova 34. stav 1., 48. stav 1. 126, 131. stav 1. tačka 3, 132., 135., 137. i 138. Zakona o državnim službenicima, člana 39. Zakona o platama državnih službenika i nameštenika i člana 44. stav 1. tačka 1. Posebnog kolektivnog ugovora za državne organe zaključio da se tužilac nalazio u radnom odnosu kod tužene od dana preuzimanja iz privremenih institucija KiM od 15.05.2008. godine, da tužena nije donela rešenje o raspoređivanju tužioca, niti dostavila dokaz da je tužiocu utvrđen status neraspoređenog državnog službenika, pa kako se tužilac nalazio u radnom odnosu kod tužene više od deset godina od dana zasnivanja radnog odnosa, usvojio tužbeni zahtev, zaključujući da je tužilac 15.05.2018. godine ostvario pravo na jubilarnu nagradu za navršenih 10 godina rada, u radnom odnosu kod organa tužene odnosno nakon preuzimanja kod tužene.
Drugostepeni sud je odlučujući o žalbi tužene našao da iako je tužilac preuzet od strane tužene, iz privremenih kosovskih institucija, on u navedenom periodu nije bio raspoređen ni na jedno radno mesto i nije obavljao faktički rad, pa tako nije ostvario ni pravo na isplatu jubilarne nagrade. Ovo iz razloga što tužilac nije efektivno radio, odnosno nije obavljao faktički rad kod poslodavca, a što je u suprotnosti sa prirodom jubilarne nagrade i pravom na njenu isplatu, pa kako tužilac nije ostvario deset godina neprekidnog rada kod tužene, ne pripada mu ni pravo na isplatu jubilarne nagrade, zbog čega je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev kao neosnovan.
Stanovište drugostepenog suda je pravilno.
Prema članu 44. stav 2. Posebnog kolektivnog ugovora za državne organe („Sl. glasnik RS“, br.25/15...34/18), zaposleni ostvaruje pravo na jubilarnu nagradu za navršenih 10, 20, 30, 35. i 40. godina rada provedenih u radnom odnosu u državnom organu, organu Autonomne Pokrajine, odnosno jedinice lokalne samouprave, bez obzira na to u kom organu je zaposleni ostvarivao prava iz radnog odnosa. Kod utvrđivanja prava na jubilarnu nagradu, računaju se i godine rada kod poslodavca od koga je nadležni organ preuzeo nadležnosti, poslove i zaposlene. U konkretnom slučaju, tužilac kod tužene nije stekao, suprotno revizijskim navodima status državnog službenika odnosno nameštenika. Tužilac je preuzet od privremenih institucija KiM i utvrđena mu je plata u određenoj visini, a nije mu obračunavan i isplaćen minuli rad. On nije radio kod tužene (nije dolazio na posao), nije ni raspoređen na određeno radno mesto, zbog čega mu i po oceni revizijskog suda ne pripada pravo na jubilarnu nagradu. Ključna odrednica za ostvarivanje ovog prava iz citiranog PKU je „rad proveden u radnom odnosu“.
U konkretnom slučaju rada tužioca u radnom odnosu kod tužene nema. On se samo formalno vodi u radnom odnosu kod tužene po zaključcima Vlade ali ne ostvaruje rad kod tužene što je neophodan uslov za ostvarivanje navedenog prava. S tim u vezi, nisu osnovani revizijski navodi da nedonošenje rešenja o raspoređivanju nije od uticaja na ostvarivanje ovog prava.
Preuzimanje na osnovu Zaključka Vlade ne podrazumeva ostvarivanje svih prava iz radnog odnosa o čemu svedoči i činjenica da je tim Zaključkom određen samo fiksni iznos plate pri čemu nije obračunavan minuli rad. Preuzimanje tužioca je bilo u njegovu korist na osnovu izvršavanja Zaključka Vlade, pri čemu treba imati u vidu da tuženi u datoj situaciji nije mogao, zbog primene navedenog Zaključka, da tužioca utvrdi kao neraspoređenog (u tom slučaju prestao bi mu radni odnos).
Iz iznetih razloga, a na osnovu člana 414. ZPP, odlučeno je kao u izreci.
Predsednik veća – sudija
Marina Milanović, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić