Ispitijući pobijanu presudu u smislu člana 408. u vezi sa članom 403. stav 2. tačka 3. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 18/20), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, niti je drugostepeni sud učinio bitne povrede odredaba parničnog postupka na koje se revizijom ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je kupio od prodavaca BB i VV, nepokretnost – deo kp.br. ... „...“ KO ..., u merama i granicama navedenim u ugovoru o kupoprodaji koji je zaključen 07.08.1973. godine. U ugovoru je navedeno da ukupna površina kupljenog dela iznosi 492 m2. Parcela br. 4168 je formirana premerom 1951.godine sa većom ukupnom površinom. Tužilac je kupio realni deo navedene parcele poljoprivrednog zemljišta i izgradio porodičnu stambenu zgradu. Novi avio - premer, koji je i danas na snazi, vršen je u periodu od 1972 do 1978. godine. Prema utvrđenom, posle avio premera koji je otpočeo 1972. godine, nakon što je tužilac izgradio kuću, došlo je do preparcelacije u 1976. godini, kojom su formirane kp.8144/5 površine 309 mkv. (parcela sa kućom tužioca, na kojoj je tužilac upisan kao imalac stvarnih prava), i kp.br. ... površine 293m2 na koju se odnosi tužbeni zahtev, a u LN br. ... KO ... se vodi kao ulica ... – javno građevinsko zemljište, državna svojina Republike Srbije, korisnik Grad Vranje, ovde tuženi. Predmetna parcela se nalazi na istočnoj strani parcele sa kućom tužioca. Od tužiočeve parcele (kp.br. 8144/5) eksproprisan je i oduzet deo površine od 83 kvm (sa zapadne strane), rešenjem upravnog organa od 28.02.1995. godine i za taj deo tužiocu je plaćena naknada. Planom generalne regulacije zone ... u ... iz 1981. godine, kp.br. 8144/7 je obuhvaćena ulicom ... Deo parcele 8144/7 koja je predmet spora, u površini od 26m2 unutar je ograđenog prostora koji sa svojom kp. br. 8144/5 u posedu drži tužilac, a u površini od 50m2 predstavlja deo prilaznog puta širine 2,5m koji izlazi na ulicu ... Tužilac traži da se utvrdi da je titular prava korišćenja na površini od 76m2 parcele 8144/7.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, drugostepeni sud je pravilno primenio materijalno pravo kada je odbio tužbeni zahtev.

U konkretnom slučaju, nepokretnost – kp.br. 8144/7, formirana 1976. godine, obuhvaćena Planom generalne regulacije zona ... u ... 1981. godine, predviđena je za izgradnju ulice ... i privedena nameni nekategorisanog puta. Kao korisnik parcele upisan je tuženi Grad Vranje.

Imajući u vidu utvrđeno činjenično stanje, nepokretnost koja je predmet spora je dobro u opštoj upotrebi u javnoj svojini, pa tužilac ne može da ostvari zaštitu koju traži, isticanjem svojinsko-pravnog zahteva, odnosno traženim utvrđenjem prava korišćenja kao jednom od modaliteta prava svojine. Pravni režim javne svojine Republike Srbije, uz pravo korišćenja tužene jedinice lokalne samouprave, proizlazi iz zakona - člana 10. st. 2, 3, 4. i 5, člana 72. st 1. i 3. Zakona o javnoj svojini („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 105/14) i člana 76. istog zakona. Ovim odredbama je propisano da se dobrima u opštoj upotrebi u javnoj svojini, u smislu ovog zakona, smatraju one stvari koje su zbog svoje prirode namenjene korišćenju svih i koje su kao takve određene zakonom (javni putevi, javne pruge, most i tunel na javnom putu, pruzi ili ulici, ulice, trgovi, javni parkovi, granični prelazi i dr). Način i uslovi iskorišćavanja i upravljanja dobrima u opštoj upotrebi i dobrima od opšteg interesa uređuju se posebnim zakonom. Na dobrima u opštoj upotrebi može se steći pravo svojine predviđeno posebnim zakonom (koncesija, zakup i sl.). Svako ima pravo da dobra u opštoj upotrebi koristi na način koji je radi ostvarenja te namene propisan zakonom, odnosno odlukom organa ili pravnog lica kome su ta dobra data na upravljanje. Propisano je između ostalog da i nepokretnosti koje su stečene u sistemu društvene svojine, danom stupanja na snagu ovog zakona postaju javna svojina Republike Srbije, ako ovom zakonom nije drukčije određeno, a da se na nepokretnostima koje koriste autonomna pokrajna, jedinica lokalne samouprave, uspostavlja pravo javne svojine autonomne pokrajne, odnosno jedinice lokalne samouprave, pri čemu se pod ovim sredstvima smatraju ulice, trgovi, javni parkovi, na kojima pravo svojine autonomna pokrajna odnosno jedinica lokalne samouprave stiče upisom prava u javnu knjigu o nepokretnostima i pravima na njima.

Shodno izloženom, nije od uticaja na drugačije odlučivanje po zahtevu tužioca revizijski navod da je on stekao pravo svojine na spornoj katastarskoj parceli ugovorom o kupoprodaji pre nego što je isto dobilo status gradskog građevinskog zemljišta i da je postupanjem organa jedinice lokalne samouprave u postupku preparcelacije i pripajanja dela nepokretnosti susednoj parceli, njemu povređeno pravo na mirno uživanje imovine. Odredbama člana 58. Ustava RS utvrđeno je, na skoro identičan način kao i odredbama člana 1. Protokola 1 uz Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, pored ostalog: da se jemči mirno uživanje svojine i drugih imovinskih prava stečenih na osnovu zakona (stav 1.); da pravo svojine može biti oduzeto ili ograničeno samo u javnom interesu utvrđenom na osnovu zakona, uz naknadu koja ne može biti niža od tržišne (stav 2.). U konkretnom slučaju, nema mesta isticanju o povredi prava na imovinu. U sprovedenom postupku tužilac nije dokazao da je bio upisan kao imalac stvarnih prava na površini većoj od 309m2 sa kojom je formirana k.p. 8144/5, odnosno da je imao stečenih prava na spornoj k.p. 8144/7 formiranoj u isto vreme (1976. godine). Pravo svojine na nepokretnosti stiče se upisom u javnu knjigu (član 33. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa). Shodno iznetom, tužilac se ne može pozivati na povredu prava na mirno uživanje imovine i zahtevati zaštitu utvrđenjem o postojanju prava korišćenja na delu predmetne nepokretnosti u javnoj svojini, utvrđene namene puta u opštem interesu.

Iz navedenih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Jelica Bojanić Kerkez,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić