Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 1992/2022
02.02.2023. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Dragane Boljević i dr Ilije Zindovića, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Branislav Vukosavljević advokat iz ..., protiv tuženog BB iz ..., čiji je punomoćnik Zorica Jovanović Đukanović advokat iz ..., radi sticanja bez osnova, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 5881/21 od 03.11.2021. godine, u sednici veća održanoj dana 02.02.2023. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana reviziji tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 5881/21 od 03.11.2021. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 5881/21 od 03.11.2021. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tuženog i potvrđena presuda Višeg suda u Beogradu P 597/20 od 02.12.2020. godine u prvom i trećem stavu izreke kojima je delimično usvojen tužbeni zahtev i obavezan tuženi da na ime sticanja bez osnova isplati tužiocu iznos od 88.900 evra sa kamatom koju propisuje Evropska centralna banka za period od 09.05.2008. godine do 24.12.2012. godine a od 25.12.2012. godine do isplate po stopi propisanoj Zakonom o zateznoj kamati, sve u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan isplate, kao i da tužiocu nadoknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 439.500,00 dinara. Stavom drugim izreke, odbijen je zahtev tužene za naknadu troškova drugostepenog postupka.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava i bitne povrede odredaba parničnog postupka.
Odlučujući o izjavljenoj reviziji u skladu sa članom 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija tuženog nije osnovana.
U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Revizijom se posebno ne ukazuje na druge bitne povrede odredaba parničnog postupka iz stava 2. navedenog člana koje su odredbom člana 407. stav 1. tačka 2. ZPP previđene kao razlozi za ovaj pravni lek. Pobijana drugostepena presuda sadrži izjašnjenje o bitnim navodima žalbe, zbog čega nisu osnovani navodi revidenta o bitnoj povredi odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. u vezi člana 396. stav 1. ZPP, učinjenoj u drugostepenom postupku.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio korisnik gradskog građevinskog zemljišta u ... površine 12,37 ari koje je, uz posredovanje agencije, preneo uz naknadu na Preduzeće „Graditelj Inženjering“ iz Beograda. O prenosu prava korišćenja zemljišta zaključen je 09.01.2008. godine predugovor kojim je ugovorena naknada u iznosu od 10.000 evra po aru, ukupno 123.700 evra. Ugovorena naknada je tužiocu isplaćena na njegov devizni račun otvoren kod banke - u januaru 2008. godine, u iznosu od 24.740 evra i u aprilu iste godine u iznosu od 98.960 evra. Tužilac je, dok su trajali pregovori o prenosu njegovog prava korišćenja na zemljištu od tuženog pozajmio 11.000 evra i obavezao se da će mu pozajmicu vratiti nakon prodaje zemljišta, a preko tuženog je nabavio i putničko vozilo u vlasništvu trećeg lica po ceni od 10.000 evra. Nakon uplate prvog dela naknade za preneto pravo korišćenja zemljišta tužilac je sa računa podigao iznos od 24.000 evra i od tog novca vratio je tuženom uzetu pozajmicu. Tom prilikom, po međusobnom dogovoru, tužilac je dao ovlašćenje tuženom da može raspolagati novcem na njegovom deviznom računu i sa njega podići iznos od 10.000 evra na ime prodajne cene vozila. Tuženi je, koristeći se datim ovlašćenjem, sa tužiočevog deviznog računa podigao 24.04.2008. godine iznos od 90.000 evra, 07.05.2008. godine iznos od 5.000 evra i 09.05.2008. godine iznos od 3.900 evra, odnosno ukupno 98.900 evra.
Ovakvo činjenično stanje nižestepeni sudovi su utvrdili ocenom svih izvedenih dokaza. Na taj način sudovi su zaključili da je na osnovu ovlašćenja tuženi sa deviznog računa tužioca mogao podići samo iznos od 10.000 evra, ugovorenu cenu za vozilo koje je tužilac kupio i trebalo da isplati tuženom, a ne i ostatak novca koji je kupac građevinskog zemljišta uplatio na tužiočev račun, na ime naknade za preneto pravo korišćenja. S`tim u vezi, sudovi nisu prihvatili tvrdnju tuženog da je tokom 2004. godine od tužioca kupio deo građevinskog zemljišta u površini od 7 ari, jer o tom pravnom poslu ne postoji pisani ugovor (koji se tada mogao zaključiti), a usmeni ugovor o prenosu prava korišćenja na nepokretnosti je ništav i ne može se konvalidirati. Nije prihvaćen ni iskaz tuženog da deo novca koji je kupac uplatio na tužiočev devizni račun u iznosu od 84.000 evra pripada njemu, jer je u direktnim pregovorima sa kupcem zemljišta postigao bolju cenu (12.000 evra po aru) zato što je to u suprotnosti sa ugovorenim uslovima prodaje zemljišta, kao i da mu razlika do iznosa od 98.900 evra pripada na ime cene vozila i novčanog iznosa koji je isplatio tužiocu na ime ugovorene cene za površinu zemljišta od 5,75 ari, pre nego što je kupac isplatio ostatak cene.
Polazeći od takve ocene izvedenih dokaza i izloženog činjeničnog stanja nižestepeni sudovi su u ovom sporu pravilno primenili materijalno pravo.
Tužilac je dao tuženom ovlašćenje da sa njegovog računa podigne iznos od 10.000 evra jer mu je taj iznos dugovao po osnovu ugovora o kupovini vozila. Koristeći se tim ovlašćenjem tuženi je, pored tog iznosa, sa deviznog računa tužioca podigao i ostatak uplaćenog novca koji tužiocu pripada kao korisniku i prodavcu prava korišćenja građevinskog zemljišta. Pošto za prelaz dela imovine tužioca u iznosu od 88.900 evra u imovinu tuženog nema pravnog osnova, to je tuženi dužan da taj iznos vrati. Obaveza tuženog na vraćanje proizilazi iz odredbe člana 210. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima, a obaveza plaćanja zatezne kamate iz člana 214. tog zakona, i to od dana sticanja jer je tuženi nesavesni sticalac.
Iz navedenih razloga, nisu osnovani navodi revidenta o pogrešnoj primeni materijalnog prava. Revizija je ograničeni pravni lek u tom smislu da se u njemu ne mogu iznositi razlozi koji ukazuju na greške u utvrđivanju činjenica. To je izričito propisano odredbom člana 407. stav 2. ZPP, uz izuzetak u slučajevima iz člana 403. stav 2. tog zakona, koji se u ovom sporu ne može primeniti. To dalje znači da je revizijski sud pri ispitivanju pobijane presude vezan činjeničnim stanjem koje je u njoj sadržano i da pravilnost ocene dokaza ne može biti predmet ispitivanja najviše sudske instance.
Sledstveno izloženom, navodi revidenta o pogrešnoj oceni izvedenih dokaza, naročito iskaza stranaka i svedoka, nisu posebno cenjeni jer se njima osporava pravilnost utvrđenog činjeničnog stanja i suprotno zakonu koristi kao revizijski razlog.
Stoga je, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno kao u izreci.
Predsednik veća - sudija
Branislav Bosiljković, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić