Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev2 4131/2022
16.03.2023. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Branke Dražić i Radoslave Mađarov, članova veća, u parnici iz radnog odnosa tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Jelena Đerić advokat iz ..., protiv tuženog Holding korporacije „Krušik“ ad Valjevo, čiji je punomoćnik Nikola Urošević advokat iz ..., radi utvrđenja, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 864/22 od 07.04.2022. godine, u sednici veća održanoj dana 16.03.2023. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 864/22 od 07.04.2022. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 864/22 od 07.04.2022. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tuženog i potvrđena presuda Osnovnog suda u Valjevu P1 573/21 od 20.12.2021. godine u prvom, usvajajućem delu drugog i trećem stavu izreke kojima je poništeno kao nezakonito rešenje generalnog direktora tuženog broj ... od 30.08.2021. godine, utvrđeno da je tužilac zasnovao kod tuženog radni odnos na neodređeno vreme počev od 30.08.2021. godine na radnom mestu ... i tuženi obavezan da vrati tužioca na rad u roku od osam dana od dana prijema presude i na ime troškova parničnog postupka isplati mu iznos od 36.000,00 dinara. Stavom drugim izreke, odbijen je zahtev tužioca za naknadu troškova postupka po žalbi.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.
Odlučujući o izjavljenoj reviziji u skladu sa članom 408. i članom 441. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija tuženog nije osnovana.
U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a bitna povreda odredaba parničnog postupka iz tačke 12. stava 2. navedenog člana nije zakonski razlog za reviziju. Tvrdnja revidenta da je u drugostepenom postupku učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ZPP je paušalna jer nisu navedene procesne odredbe koje drugostepeni sud nije primenio ili je pogrešno primenio, a to je uticalo ili moglo uticati na pravilnost odluke o žalbi.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac radni odnos sa tuženim na određeno vreme - do 31.08.2016. godine, zasnovao je ugovorom o radu na određeno vreme od 24.05.2016. godine. U označenom ugovoru nije naveden osnov za zasnivanje radnog odnosa na određeno vreme, a taj podatak ne sadrže ni naknadni sukcesivni ugovori o radu i aneksi ugovora o radu zaključeni u periodu od 01.09.2016. godine do 01.05.2018. godine. Tek u aneksu ugovora o radu od 22.06.2018. godine i svim narednim aneksima kao osnov radnog odnosa tužioca na određeno vreme naveden je rad na određenim projektima. Za sve to vreme tužilac je obavljao iste poslove, na isti način i istim sredstvima. Rešenjem tuženog od 30.08.2021. godine tužiocu je prestao radni odnos sa 31.08.2021. godine, zbog isteka vremena na koji je zasnovan.
Polazeći od tako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su u ovom sporu pravilno primenili materijalno pravo.
Odredbom člana 30. stav 1. i 2. Zakona o radu propisano je da se radni odnos zasniva ugovorom o radu koji zaključuju zaposleni i poslodavac. Prema članu 31. stav 1. tog zakona, ugovor o radu može se zaključiti na neodređeno ili određeno vreme. Sadržina ugovora o radu propisana je članom 33. stav 1. navedenog zakona. Prema tački 7. tog člana, ugovor o radu zaključen na određeno vreme mora da sadrži trajanje ugovora i osnov za zasnivanje radnog odnosa na određeno vreme.
Radni odnos na određeno vreme uređen je članom 37. Zakona o radu. Prema toj odredbi, stav 1. i 2, poslodavac može sa istim zaposlenim zaključiti jedan ili više ugovora o radu na određeno vreme za zasnivanje radnog odnosa čije je trajanje unapred određeno objektivnim razlozima koji su opravdani rokom ili izvršenjem određenog posla ili nastupanjem određenog događaja, za vreme trajanja tih potreba, s`tim da radni odnos koji se sa istim zaposlenim zasniva na osnovu tih ugovora, sa prekidima ili bez prekida, ne može biti duži od 24 meseca. Izuzeci od pravila da radni odnos sa istim zaposlenim na određeno vreme ne može trajati duže od 24 meseca predviđeni su stavom četvrtim navedenog člana. Stavom sedmim iste odredbe propisano je da će se smatrati da je radni odnos zasnovan na neodređeno vreme ako je ugovor o radu na određeno vreme zaključen suprotno odredbama tog zakona ili ako zaposleni ostane da radi kod poslodavca najmanje pet radnih dana po isteku vremena za koje je ugovor zaključen.
U ugovoru o radu na određeno vreme od 24.05.2016. godine nije naveden osnov za zasnivanje radnog odnosa tužioca na određeno vreme. To nije učinjeno ni u naknadno zaključenim ugovorima o radu na određeno vreme, odnosno njihovim aneksima, sve do aneksa ugovora o radu od 22.06.2018. godine i nakon toga zaključenih aneksa u kojima je rad na projektu naveden kao osnov zasnivanja radnog odnosa na određeno vreme. Označeni osnov je članom 37. stav 4. tačka 2. Zakona o radu predviđen kao jedan od izuzetaka od pravila da radni odnos na određeno vreme ne može trajati duže od 24 meseca. Tužilac je od 25.05.2016. godine do 31.08.2021. godine radio na istim poslovima koji su kod tuženog bili sistematizovani, a tuženi nije dokazao osnov zbog kojeg je zaključio više ugovora o radu na određeno vreme i aneksa tih ugovora, niti je dokazao da je tužilac od 22.06.2018. godine radio poslove koji su vezani za određene projekte na čijoj realizaciji je tuženi bio angažovan.
Sledstveno izloženom, po stanovištu revizijskog suda, tuženi je u konkretnom slučaju postupao protivno zakonskoj odredbi kojom je uređen radni odnos na određeno vreme. S`obzirom da je tužilac na istim poslovima radio duže od dve godine, po isteku tog roka nastali su uslovi iz člana 37. stav 6. Zakona o radu za prerastanje radnog odnosa na određeno vreme u radni odnos na neodređeno vreme. Radni odnos na neodređeno vreme, preobražen u radni odnos na neodređeno vreme, ne može prestati istekom vremena za koji je zasnovan, zbog čega je nezakonito rešenje tužene od 30.08.2021. godine o otkazu ugovora o radu iz tog razloga.
Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, nisu osnovani navodi revidenta o pogrešnoj primeni člana 33. Zakona o radu. Navedenom odredbom je osnov za zasnivanje radnog odnosa na određno vreme predviđen kao sastojak ugovora o radu zaključenog na određeno vreme. Taj podatak ne sadrži ugovor o radu od 24.05.2016. godine ni naknadni aneksi tog ugovora kojima je produžavano vreme trajanja radnog odnosa tužioca, a u odsustvu tog podatka u ugovorima, nije dokazano postojanje činjenica bitnih za ispunjenost uslova za zasnovanje radnog odnosa na određeno vreme u smislu člana 37. stav 1. Zakona o radu, čije trajanje ne može biti duže od 24 meseca, niti činjenica za primenu izuzetka od pravila o maksimalnom trajanju radnog odnosa na određeno vreme predviđenih stavom 4. navedenog člana. Neosnovani su i revizijski navodi o pogrešnoj primeni stava 2. i 4. označenog člana, jer su zasnovani na tvrdnji revidenta o nepotpuno utvrđenom činjeničnom stanju u vezi sa radom tužioca na određeno vreme na projektima počev od aneksa ugovora o radu od 22.06.2018. godine, inače zaključenim po isteku roka od dve godine od zasnivanja radnog odnosa po ugovoru o radu koji nije sadržao osnov za zasnivanje radnog odnosa na određeno vreme. Nema ni povrede odredbe člana 195. Zakona o radu jer je tužilac za povredu prava saznao tek donošenjem i uručenjem rešenja o otkazu ugovora o radu, a tužbu je podneo u zakonskom roku.
Sledstveno izloženom, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.
Predsednik veća - sudija
Branislav Bosiljković,s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić