Dopunskom presudom istog suda, stavom prvim izreke, odbijen je tužbeni zahtev tužilje u delu kojim je tražila da se obaveže tužena da na iznose iz stava trećeg izreke u korist tužilje obračuna doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje za period od 01.09.2015. godine zaključeno sa 23.03.2018. godine, i iste uplati Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje – Filijala za grad Beograd perma stopi važećoj na dan uplate i to na iznose navedene u izreci te presude.

Apelacioni sud u Beogradu je, presudom Gž1 5017/21 od 02.06.2022. godine, stavom prvim izreke, odbio kao neosnovanu žalbu tužilje i potvrdio presudu Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 2948/21 od 08.07.2021. godine, u stavu trećem izreke i dopunsku presudu istog suda P1 2948/21 od 04.08.2021. godine. Stavom drugim izreke, preinačena je presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 2948/21 od 08.07.2021. godine, u stavu prvom i drugom izreke, tako što je odbijen, kao neosnovan, tužbeni zahtev tužilje kojim je tražila da se tužena obaveže da joj naknadi materijalnu štetu zbog manje isplaćenih plata za period od 01.09.2015. godine do 23.03.2018. godine, u ukupnom iznosu od 2.298.996,36 dinara, opredeljenu u mesečnim novčanim iznosima sa pripadajućom kamatom od dospelosti svakog pojedinačnog iznosa do isplate, bliže označenim u stavu prvom izreke, kao i da se obaveže tužena da na iznose iz stava prvog izreke u korist tužilje obračuna doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje za period od 01.09.2015. godine, zaključno sa 23.03.2018. godine i iste uplati Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje – filijala za Grad Beograd, prema stopi važećoj na dan uplate. Stavom trećim izreke, preinačeno je rešenje o troškovima parničnog postupka sadržano u stavu četvrtom izreke presude Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 2948/21 od 08.07.2021. godine, tako što je odbijen kao neosnovan zahtev tužilje kojim je tražila da se tužena obaveže da joj na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 243.277,45 dinara, sa zakonskom zateznom kamtom od dana izvšrnosti presude do isplate. Stavom četvrtim izreke, tužilja je obavezana da tuženoj naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 49.500,00 dinara. Stavom petim izreke, obavezana je tužilja da tuženoj naknadi troškove nastale povodom izjavljene žalbe u iznosu od 33.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilja je izjavila blagovremenu reviziju na osnovu odredbe člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, pobijajući drugostepenu presudu u celosti zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu, primenom odredbe člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11 ... 18/20) i utvrdio da je revizija tužilje delimično osnovana a delimično nedozvoljena.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti, a navodima revizije tužilje neosnovano se ukazuje na bitnu povredu iz odredbe člana 374. stav 1. u vezi člana 8. istog Zakona učinjenu u postupku pred drugostepenim sudom, imajući u vidu da je drugostepena presuda doneta u sednici veća na osnovu činjeničnog stanja utvrđenog u postupku pred prvostepenim sudom.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je u utuženom periodu bila u radnom odnosu na neodređeno vreme kod tužene tako što joj je na osnovu rešenja od 30.07.2009. godine, počev od 01.07.2009. godine utvrđen ukupni koeficijent plate 33.75, koji je rastao kako je ona napredovala u službi. Tužilja ima status ovlašćenog službenog lica u službi za borbu protiv organizovanog kriminala (SBPOK), a rešenjem tužene od 23.06.2009. godine, premeštena je na radno mesto „... – Odeljenja za ...“, u jedinici za finansijske istrage slubže za borbu protiv organizovanog kriminala Uprave kriminalističke policije. Veštačenjem od strane sudskog veštaka ekonomsko-finansijske struke utvrđena je razlika između plate koja je u utuženom periodu isplaćena tužilji i pripadajuće plate prema Uredbi o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala („Slubženi glasnik RS“ br. 14/2003 ... 114/2014) u dve varijante i to: razlika plate bez minulog rada do dvostrukog iznosa plate prema uredbi u iznosu od 2.298.996,36 dinara; razlika od plate sa minulim radom do dvostrukog iznosa plate prema uredbi u ukupnom iznosu od 2.590.289,36 dinara.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je tužbeni zahtev tužilje delimično usvojio tako što je tuženu obavezao da joj isplati razliku do dvostrukog iznosa plate, bez minulog rada, na osnovu odredbe člana 2. Zakona o platama državnih službenika i nameštetnika („Službeni glasnik RS“, br. 62/2006 ... 99/2010), člana 146. stav 1. i 2. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ br. 101/2005, 63/2009), člana 10. i 18. stav 1. Zakona o organizaciji nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala („Slubženi glasnik RS“ br. 42/02 ... 61/05) i člana 2. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadeležnih za suzbijanje organizovanog kriminala („Službeni glasnik RS“ br. 14/2003 ... 114/2014). Po mišljenju prvostepenog suda, tuženi tužilji u utuženom periodu nije isplatio platu u dvostrukom iznosu, što predstavlja nepravilan rad organa tužene pa je ona odgovorna i dužna da tužilji naknadi štetu na osnovu odredbe člana 172. Zakona o obligacionim odnosima.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu tako što je odbio tužbeni zahtev tužilje za naknadu materijalne štete u iznosu od 2.298.993,36 dinara, sa pripadajućom kamatom, jer je zaključio, suprotno zaključku prvostepenog suda, da tužilji ne pripada dosuđena razlika do dvostrukog iznosa plate koju je ostvarila na poslovima na radnom mestu suzbijanja privrednog kriminala u ... u Odeljenju kriminalističke policije – Policijske uprave za ... već joj pripada eventualna razlika plate na bazi dvostruke plate iz meseca koji prethodi mesecu prelaska u službu – jun 2006. godine, pri čemu tužilja nije dokazala visinu svog potraživanja jer nije predložila dopunsko veštačenje, a bila je dužna na osnovu odredbe člana 228. – 231. Zakona o parničnom postupku.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, osnovano se revizijom tužilje ukazuje da je preinačenjem prvostepene presude drugostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo.

Odredbom člana 104. stav 1. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ br. 24/2005 ... 32/2013), propisano je da zaposleni ima pravo na odgovarajuću zaradu koja se utvrđuje u skladu sa zakonom, opštim aktom i ugovorom o radu.

Na osnovu odredbe člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala („Službeni glasnik RS“ br. 42/02 ... 61/05), lica koja obavljaju poslove i zadatke u posebnim organizacionim jedinicama iz ovog zakona imaju pravo na platu koja ne može biti veća od dvostrukog iznosa plate koju bi ostvarili na poslovima sa koji su stupili na rad u te organizacione jedinice dok je stavom drugim istog člana zakona propisano da plate uređuje Vlada Republike Srbije.

Odredbom člana 2. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnim za suzbijanje organizovanog kriminala („Službeni glasnik RS“ br. 14/03 ... 114/2014), propisano je da plata starešine službe i zamenika starešina službe i ovlašćenog službenog lica u službi, rukovodioca i zamenika rukovodioca posebne pritvorske jedinice i zaposlenog na poslovima obezbeđenja u posebnoj pritvorskoj jedinici, se obračunava i isplaćuje u dvostrukom iznosu plate koju su ostvarili na poslovima sa kojih su stupili na rad u organizacionoj jedinici iz člana 1. ove uredbe. Na osnovu odredbe člana 3. stav 5. iste uredbe, propisano je da prilikom obračunavanja dvostrukog iznosa plate u smislu stava 1. – 4. tog člana Uredbe, ne uzimaju se u obzir dodaci na platu utvrđeni zakonom.

Zaposleni koji su pre stupanja na rad u službu za borbu protiv organizovanog kriminala bili radno angažovani u ministarstvu unutrašnjih poslova, što je ovde slučaj, imaju pravo na dvostruki iznos plate koju bi ostvarili na poslovima i zadacima u tom ministarstvu, uz organičenje iz odredbe člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala. To znači da se dvostruki iznos plate, u smislu navedene zakonske odredbe, obračunava sa svim uvećanjima plate koju bi to lice ostvarilo na ranijem radnom mestu, odnosno da svako uvećanje osnovne mesečne plate na radnijem radnom mestu posledično dovodi do uvećanja dvostrukog iznosa njegove osnovne plate u ovim organizacionim jedinicama. Zbog toga, nije pravilno stanovište drugostepenog suda da osnov za obračun razlike plate u spornom periodu predstavlja dvostruka plata koju bi tužilja ostvarila u mesecu koji prethodi mesecu prelaska u službu, odnosno u junu 2006. godine, bez obračunatog uvećanja koje bi ostvarila na tom radnom mestu. Naime, drugostepeni sud pogrešno smatra da merilo za obračun dvostrukog iznosa osnovne plate u čitavom spornom periodu predstavlja samo onaj iznos koji je tužilji isplaćen u mesecu koji je prethodio njenom raspoređivanju na radno mesto u Službu za borbu protiv organizovanog krimilana, ne uzimajući u obzir promene u visini osnovne plate do kojih je došlo u spornom periodu obračuna, a kako je to utvrdio veštačenjem prvostepeni sud. U tom smislu, u skladu sa privilnim zaključkom prvostepenog suda, tužilji pripada pravo na naknadu štete zbog neosnovano umanjene zarade u utuženom periodu, prema nalazu i mišljenju sudskog veštaka ekonomsko-finansijske struke, sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom i doprinosima za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje, pa je Vrhovni kasacioni sud preinačio drugostepenu presudu, u pobijanom, preinačujućem delu, odbio žalbu tužene i u tom delu potvrdio prvostepenu presudu.

Preinačenjem odluke drugostepenog suda i odbijanjem žalbe tuženog, potvrđena je i prvostepena presuda u delu odluke o troškovima prvostepenog postupka, koji su tužilji pravilno priznati primenom odredbe člana 153. stav 1., 154. i 163. stav 1. – 4. Zakona o parničnom postupku, a odbijen je zahtev tužene za naknadu troškova prvostepenog i drugostepenog postupka.

Iz izloženih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odluku kao u stavu prvom izreke doneo primenom odredbe člana 416. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao dozvoljenost revizije tužilje izjavljene protiv potvrđujućeg dela drugostepene presude, primenom odredbe člana 410. stav 2. tačka 5. Zakona o parničnom postupku i utvrdio da je revizija, u tom delu, nedozvoljena.

Odredbom člana 441. Zakona o parničnom postupku propisano je da je revizija dozvoljena u parnicama u sporovima o zasnivanju, postojanju i prestanku radnog odnosa. U svim drugim slučajevima, u parnicama iz radnog odnosa, o dozvoljenosti revizije odlučuje se na osnovu odredbe člana 403. stav 3. istog zakona, u zavisnosti od vrednosti predmeta spora pobijanog dela.

Odredbom člana 403. stav 3. Zakona o parničnom postupku, propisano je da revizija nije dozvoljena u imovinsko-pravnim sporovima ako vrednost predmeta spora pobijanog dela ne prelazi dinarsku protivvrednost od 40.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe.

Tužbu radi naknade štete tužilja je podnela 20.09.2018. godine a vrednost predmeta spora je 2.590.289,36 dinara.

Imajući u vidu da je ovo imovinsko-pravni spor u kome vrednost predmeta spora pobijanog dela ne prelazi dinarsku protivvrednost od 40.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe, sledi da revizija tužilje protiv potvrđujućeg dela pravnosnažne presude donete u drugom stepenu nije dozvoljena na osnovu odredbe člana 403. stav 3. Zakona o parničnom postupku.

Iz izloženih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odluku kao u stavu drugom izreke doneo primenom odredbe člana 413. Zakona o parničnom postupku.

Odluku sadržanu u stavu trećem izreke Vrhovni kasacioni sud je doneo primenom odredbe člana 165. stav 2. u vezi člana 153. stav 1. i 154. Zakona o parničnom postupku. Tužilji su priznati troškovi srazmerno njenom uspehu u revizijskog postupku, od 33.000,00 dinara na ime angažovanja punomoćnika, advokata, za sastav revizije, prema važećoj Advokatskoj tarifi, dok joj trošak sudske takse nije priznat jer taj zahtev nije opredeljen u smislu odredbe člana 163. stav 2. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća – sudija

Gordana Komnenić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić