Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijano rešenje, u smislu odredbe člana 408. u vezi člana 420. stav 1. i 6. Zakona o parničnom postupku (''Službeni glasnik RS'', br. 72/11... 18/20), i odredbe člana 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku („Službeni glasnik SRS“, br. 25/82 i 48/88 i „Službeni glasnik RS“, br. 46/95... 106/2015) i utvrdio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti, a navodima revizije revidenta ne ukazuje se na neku drugu bitnu povredu propisanu odredbom člana 407. stav 1. tačke 2. i 3. istog Zakona.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, na osnovu pravnosnažnog rešenja Odeljenja za imovinsko-pravne poslove GO Novi Beograd I-463-427/06 od 29.03.2007. godine, utvrđen je prestanak prava korišćenja na izgrađenom građevinskom zemljištu u državnoj svojini Republike Srbije, zemljišno-knjižnom korisniku Ministarstvo odbrane Srbije, kao pravnom sledbeniku Komande garnizona JNA u Beogradu i to na delu zemljišno-knjižne parcele br. .. i ZKUL br. .. KO ..., kojoj odgovaraju delovi kat.parc. br. .., .. i .. KO ..., zatim zemljišno-knjižnom korisniku JKP ''Zelenilo Beograd'' kao pravnom sledbeniku Direkcije za održavanje zelenila i objekata društvenog standarda u Novom Beogradu i to na delu zemljišno-knjižne parcele br. .. i ZKUL br. .. KO ..., koja odgovara kat.parc.br. .. KO ... i zemljišno-knjižnom korisniku DHUTP ''Nacional'' na delu zemljišno-knjižne parcele .. i ZKUL br. .. KO ..., kojoj odgovaraju delovi kat.parc.br. .., .. i .. KO ... . Pravo korišćenja na izgrađeno građevinsko zemljište u državnoj svojini iz stava 1.dispozitiva utvrđeno je u korist protivnika predlagača radi privođenja zemljišta urbanističkoj nameni, izgradnji poslovnog komercijalnih objekata u okviru prostorno funkcionalne celine .. u okviru Bloka .. u Novom Beogradu, na osnovu Plana detaljne regulacije Bloka .. faze (''Službeni list Grada Beograda'', br. 31/03). Zaključenim ugovorom između DZ Srbija i Crna Gora – MO – Uprava za infrastrukturu – Direkcija za građevinski inžinjering i protivnika predlagača od 17.12.2004. godine je konstatovano da je rešenjem MO Pov.br. .. od 30.11.2004. godine određeno da se deo zemljišta na lokaciji br. .. u Novom Beogradu, zona .., koje je po rešenju iz prethodnog stava dodeljeno protivniku predlagača, bez odlaganja oslobodi od objekata koje koristi VGD ''Beograd'' koji je u sastavu Direkcije, radi privođenja nameni. Za realizaciju rešenja, kao i regulisanja troškova raseljavanja sa infrastrukturom izgradnje zone .. određena je Direkcija, koja je, uz saglasnost protivnika predlagača, rešenjem br. 143-57/03 od 06.12.2004. godine i dopunskim rešenjem br. 143-61 od 06.12.2004. godine, formirala komisiju za utvrđivanje vrednosti radova na dislokaciji objekata i dinamici dislokacije. U odredbi člana 2. ugovora, ugovorne strane su se saglasile da Direkcija, uz naknadu troškova, izvrši dislokaciju privremenih montažnih objekata VGD ''Beograd'' 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8 i 19 u zoni .. u Bloku .. Novi Beograd i uvede protivnika predlagača u posed parcela na toj lokaciji u skladu sa Planom detaljne regulacije Bloka .., te da po potpisivanju ovog ugovora protivnik predlagača odmah stupa u posed zemljišta. Na osnovu člana 3. ugovorne strane su se saglasile da protivnik predlagača na ime naknade iz člana 2.ovog ugovora plati Direkciji iznos od 390.000 evra u dinarskoj protivvrednosti po srednjem zvaničnom kursu na dan isplate. Aneksom II tog ugovora, odredbom člana 4., je konstatovano da su obe strane saglasne da isplatom ukupno ugovorene obaveze po članu 3.i članu 4.osnovnog ugovora, protivnik predlagača je regulisao pitanje naknade za troškove ulaganja na zemljištu koje je predmet člana 1.i člana 2.tog aneksa. Prema rešenju SO Novi Beograd – Odeljenje za finansije br. 03-2093/1-1965 od 06.09.1965. godine, preuzete su iz poseda ranijeg vlasnika i ustupljene na trajno korišćenje Komandi garnizona JNA u Beogradu, radi izvođenja radova za potrebe vojnih organa, parcele br. .., kao i parcela br. .., oranica u ''... polju'' u površini od 1.499 kv.hv, ranije vlasništvo Družbe sestara milosnica ''Sv. Vinka Žalujskog'' iz Zemuna i predviđeno da će Odeljenje za finansije, posebnim rešenjem odrediti visinu naknade koju korisnik treba da plati, kao i visinu naknade ranijim vlasnicima za preuzete parcele.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su predlog predlagača odbili, primenom odredbe člana 43.a Zakona o eksproprijaciji ("Službeni glasnik RS", br. 53/95...106/2016), u vezi odredbe člana 87. Zakona o planiranju i izgradnji (''Službeni glasnik RS'', br. 47/03 ... 39/09), tako što su zaključili da bi predlagač mogao da ima pravo na naknadu u visini sredstava uloženih za pribavljanje predmetnog zemljišta, međutim, nije pružio dokaz o tome, a dokazivanje te činjenice je na predlagaču, u smislu odredbe člana 223. stav 2. Zakona o parničnom postupku, imajući u vidu da je predlagač tražio isplatu tržišne vrednosti nepokretnosti koja mu ne pripada, shodno odredbi člana 43a stav 2. Zakona o eksproprijaciji.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo.

Odredbom člana 87. Zakona o planiranju i izgradnji (''Službeni glasnik RS'', br. 47/03), propisano je da fizička i pravna lica koja su postala korisnici na izgrađenom građevinskom zemljištu u državnoj svojini do dana stupanja na snagu ovog zakona, a kojima nije utvrđeno pravo korišćenja iz člana 84. ovog zakona, imaju pravo da koriste to zemljište do njegovog privođenja nameni (stav 1.). Prestanak prava korišćenja utvrđuje odlukom nadležna opštinska uprava (stav 2.). U slučaju iz stava 2.ovog člana, naknada za oduzeto pravo korišćenja neizgrađenog građevinskog zemljišta određuje se po propisima o eksproprijaciji (stav 3.).

Zakon o eksproprijaciji ("Službeni glasnik RS", br. 53/95...106/2016), u odredbi člana 43a, propisuje da za oduzeto građevinsko zemljište u državnoj, odnosno javnoj svojini, korisniku tog zemljišta pripada pravo na naknadu i to: 1) ranijem sopstveniku i drugom licu koje pravo korišćenja izvodi iz prava ranijeg sopstvenika u smislu člana 84. Zakona o planiranju i izgradnji (''Službeni glasnik RS'', br. 47/036...34/06) – u visini tržišne vrednosti zemljište; 2) licu koje je postalo korisnik građevinskog zemljišta u državnoj svojini do 13.05.2003. godine, u smislu člana 87. Zakona o planiranju i izgradnji – u visini sredstava uloženih za pribavljanje tog zemljišta. Sredstvima za pribavljanje zemljišta u smislu stava 1.tačka 2.ovog člana, ne smatraju se sredstva plaćena na ime naknade za uređivanje i korišćenje građevinskog zemljišta i troškovi legalizacije objekta. Iznos sredstava za pribavljanje građevinskog zemljišta iz stava 1.tačka 2.ovog člana, valorizuje se rastom cena na malo od dana isplate sredstava za pribavljanje zemljišta do dana zaključenja sporazuma o naknadi, odnosno donošenja odluke o naknadi za oduzeto zemljište, s tim što taj iznos ne može preći iznos tržišne vrednosti zemljišta. Naknada iz ovog člana pripada korisniku zemljišta samo u slučaju kada mu ranije nije isplaćena (stav 4.).

U konkretnom slučaju, pravo predlagača na naknadu za prestanak prava korišćenja neizgrađenog građevinskog zemljišta, koje je predmet ovog postupka, utvrđeno je pravnosnažnim rešenjem Odeljenja za imovinsko-pravne i stambene poslove Opštinske uprave Gradske opštine Novi Beograd br. I-463-427/06 od 29.03.2007. godine, na osnovu odredbe člana 87. Zakona o planiranju i izgradnji, pa se naknada za oduzeto pravo korišćenja određuje po odredbama Zakona o eksproprijaciji. Pravo na naknadu za oduzeto građevinsko zemljište u državnoj, odnosno javnoj svojini propisano je odredbom člana 43.a Zakona o eksproprijaciji, tako što se na predlagača odnosi tačka 2.ove odredbe Zakona, jer je predlagač lice koje je postalo korisnik građevinskog zemljišta u državnoj svojini do 13.05.2003. godine, u smislu člana 87. Zakona o planiranju i izgradnji, što znači da mu pripada naknada u visini sredstava uloženih za pribavljanje predmetnog zemljišta. Predlagač je bio dužan da dokaže visinu sredstava uloženih za pribavljanje predmetnog zemljišta, kako bi se taj iznos valorizovao rastom cena na malo od dana isplate sredstava za pribavljanje zemljišta do dana zaključenja sporazuma o naknadi, odnosno donošenja odluke o naknadi za oduzeto zemljište, na osnovu odredbe člana 43a stav 3. Zakona o eksproprijaciji, a on tu činjenicu nije dokazao. S tim u vezi, revizija ne može da se izjavi zbog pogrešno ili nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja, jer je tako propisano odredbom člana 407. stav 1. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, osim u slučaju iz člana 403. stav 2. tog zakona, što ovde nije slučaj. Zbog toga, predlagač u reviziji neosnovano ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Pravilna je i odluka o troškovima postupka jer je doneta pravilnom primenom odredbe člana 153. stav 1. i 154.Zakona o parničnom postupku, u vezi odredbe člana 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku.

Iz izloženih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odluku kao u izreci doneo primenom odredbe člana 414. stav 1. u vezi člana 420. stav 6. Zakona parničnom postupku i člana 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku.

Predsednik veća – sudija

Gordana Komnenić,s.r

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić