Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 680/22 od 23.08.2022. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužene i potvrđena presuda Osnovnog suda u Petrovcu na Mlavi, Sudska jedinica u Žagubici P1 14/21 od 09.11.2021. godine, u delu stava prvog izreke, kojim je obavezana tužena da isplati tužiocu na ime neisplaćenih naknada zarada po osnovu rada i to na osnovu rada za vreme državnih i verskih praznika, po osnovu rada dužeg od punog radnog vremena i po osnovu noćnog rada za februar 2016. godine, iznos od 2.346,46 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 01.04.2016. godine do isplate. Stavom drugim izreke, preinačena je presuda Osnovnog suda u Petrovcu na Mlavi, Sudska jedinica u Žagubici P1 14/21 od 09.11.2021. godine u preostalom delu stava prvog izreke, stava drugog izreke i u stavu trećem izreke, tako što je: 1) odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca u delu kojim je tražio da se obaveže tužena da isplati tužiocu na osnovu neisplaćenih naknada zarada po osnovu rada i to po osnovu rada za vreme državnih i verskih praznika, po osnovu rada dužeg od punog radnog vremena i po osnovu noćnog rada za oktobar 2016. godine, januar, april, septembar, oktobar 2017. godine i april, maj, jun i septembar 2018. godine, pojedinačno opredeljene novčane iznose, sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti do isplate; 2) odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca u delu kojim je tražio da se obaveže tužena da uplati za tužioca na iznose i vremenski period iz prethodnih stavova izreke presude i to: 1) na teret zaposlenog u korist Republičkog fonda za PIO doprinose za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje, u korist Republičkog zavoda za zdravstveno osiguranje doprinose za obavezno zdravstveno osiguranje, u korist Nacionalne službe za zapošljavanje doprinose za obavezno osiguranje za slučaj nezaposlenosti i 2) na teret poslodavca u korist Republičkog fonda za PIO doprinose za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje i u korist Republičkog zavoda za zdravstveno osiguranje doprinose za obavezno zdravstveno osiguranje u pojedinačno opredeljenim novčanim iznosima i 3) obavezana tužena da isplati tužiocu na ime troškova parničnog postupka iznos od 45.093,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti presude do isplate.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, u preinačujućem delu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava, i predložio da se primenom člana 404. Zakona o parničnom postupku odluči o reviziji ko izuzetno dozvoljenoj.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu u pobijanom preinačujućem delu na osnovu odredbe člana 403. stav 2. tačka 2. a u vezi člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11...18/20) i utvrdio da je revizija tužioca osnovana.

U provedenom postupku pred nižestepenim sudovima nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti.

Međutim, osnovani su navodi revizije o učinjenoj bitnoj povredi odredaba parničnog postupka iz člana 383. stav 3. i 4. ZPP pred drugostepenim sudom i pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je kao ... zaposlen kod tužene u Policijskoj stanici u Žagubici. Rešenjem tužene od 01.07.2016. godine tužiocu je utvrđen ukupan koeficijent za obračun plate od 1,754 u kojem je između ostalog sadržan i koeficijent neredovnosti u radu u visini od 0,145. Na osnovu nalaza i mišljenja veštaka utvrđen je broj sati noćnog i prekovremenog rada u spornom periodu, kao i razlika između obračunate i isplaćane zarade za sporni period koja je tabelarno prikazana za svaki utuženi mesec pojedinačno.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev u celini, nalazeći da je tužena tužiocu nije obračunala i isplatila uvećanu zaradu za ostvarene sate prekovremenog i noćnog rada, kao i rada u dane praznika koji su neradni dani na način i u visini propisanoj odredbama člana 187. Zakona o policiji, a što upućuje na nepravilan i nezakonit rad oragana tužene.

Drugostepeni sud je delimično preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev za isplatu razlike naknade zarade za rad noću, prekovremeni rad i rad na dane državnih praznika od oktobra 2016. do septembra 2018. godine, nalazeći da zaključak prvostepenog suda nije zasnovan na pravilnoj primeni odredaba Zakona o policiji i Pravilnika o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova, budući da je tužena počev od maja 2016. godine noćni rad tužioca vrednovala kroz koeficijent neredovnosti u visini od 0,145. Dugostepeni sud je odbio tužbeni zahtev tužioca za period od oktobra do septembra 2018. godine i po ostalim osnovima (prekovremeni rad i rad na dane državnih praznika) jer su tražena u jedinstvenim mesečnim iznosima u kojima je sadržan i rad noću koji tužiocu ne pripada.

Vrhovni sud nalazi da u pobijanoj odluci zbog pogrešne primene materijalnog prava, činjenično stanje nije potpuno utvrđeno.

Članom 184. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ broj 6/16, koji je stupio na snagu 05.02.2016. godine), propisano je da zaposleni u ministarstvu ostvaruju pravo na platu, uvećanu platu, naknadu plate, naknadu troškova i druga primanja u skladu sa ovim zakonom (stav 1.), pri čemu, prava iz stava 1. ovog člana, kao i struktura plate i koeficijenata plate utvrđuje se posebnim aktom Vlade (stav 2.) dok se plata zaposlenog u ministarstvu sastoji od osnovne plate i uvećane plate (stav 3.). Odredbom člana 184. stav 2. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ broj 6/16, 24/18, koji je stupio na snagu 03.04.2018. godine), propisano je da strukturu plate, uvećanu platu, koeficijente plate, kriterijume i način vrednovanja poslova zaposlenog utvrđuje Vlada, a u članu 185. stav 5. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ broj 6/16) je propisano da, koeficijent plate se sastoji iz zbira osnovnih i dodatnih koeficijenata. U članu 187. stav 1. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ broj 6/16) je propisano da, policijski službenik ostvaruje pravo na uvećanu platu u visini utvrđenoj ovim zakonom i to za: 1) rad noću – svaki sat rada u visini od 28,6% od vrednosti radnog sata osnovne plate, ako takav rad nije vrednovan pri utvrđivanju osnovne plate; 2) rad na dan praznika koji nije radni dan – za svaki sat rada u visini 121% vrednosti radnog sata osnovne plate i 3) prekovremeni rad - za svaki sat rada koji po nalogu nadležnog rukovodioca radi duže od punog radnog vremena u visini 28,6% vrednosti radnog sata osnovne plate. Isto zakonsko rešenje sadržano je za zaposlenog u izmenama Zakona o policiji, objavljenim u „Službenom glasniku RS“ 24/18 od 26.03.2018. godine.

Članom 12. Posebnog kolektivnog ugovora za policijske službenike („Službeni glasnik RS“ broj 22/15 ... 17/18) je propisano da policijski službenik ima pravo na dodatak na platu: 1) za rad na dan praznika koji je neradan dan - 121% od osnovne plate; 2) za rad noću (od 22.00 do 06.00 časova narednog dana) – 28,6% od osnovne plate i 4) za prekovremeni rad 28,6% od osnovne plate.

Odredbom člana 2. stav 2. Pravilnika o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova, propisano je da se osnovna plata sastoji od osnovice plate koju utvrđuje Vlada i utvrđenih koeficijenata plate. Prema članu 4. Pravilnika, koeficijenti plate iz člana 2. stav 2. su: 1) osnovni koeficijent, koji se sastoji iz koeficijenta platnog razreda i koeficijenta zvanja, odnosno čina i 2) dodatni koeficijent. Prema članu 7. dodatni koeficijent se sastoji iz: 1) koeficijenta beneficije (USO), 2) koeficijenta neredovnosti u radu (STN) i 3) koeficijenta odgovornosti i složenosti (OS). Prema članu 9. stav 1. koeficijent neredovnosti u radu se utvrđuje u odnosu na radna mesta u Ministarstvu koja u svojoj nomenklaturi sadrže odrednice neredovne organizacije posla u vidu rada u smeni, turnusa ili drugih učestalih neredovnosti u radu i utvrđuje se u visini: rad u smeni/turnus/učestala neredovnost (STN) – 0,145.

Iz citiranih odredbi proizlazi da tužilac ima pravo na dodatak na platu za rad na dan praznika koji nije radni dan, za prekovremeni rad i za rad noću, s tim što je isplata uvećane plate za rad noću uslovljena činjenicom da takav rad nije vrednovan pri utvrđivanju osnovne plate. Kod navedenog, pravilan je zaključak drugostepenog suda da tužilac nema pravo na uvećanje plate u smislu člana 187. stav 1. tačka 1. Zakona o policiji. Procenat uvećanja plata po osnovu rada noću (28,6%), jeste predviđen navedenim članom Zakona o policiji, kao i članom 12. Posebnog KU za policijske službenike, ali namenjen je zaposlenima koji rade na poslovima na kojima rad noću nije vrednovan pri utvrđivanju osnovne plate, odnosno koji svoj rad obavljaju u redovnom radnom vremenu i nemaju neredovnosti u radu, a u konkretnom slučaju, tužiocu je rad noću izražen kroz koeficijent za obračun plate. Međutim, ne može se prihvatiti zaključak drugostepenog da tužiocu ne pripada uvećana plata po osnovu prekovremenog rada i rada na dane državnih praznika jer su traženi u jedinstvenim mesečnim iznosima u kojima je sadržan i rad noću. Naime, iz nalaza i mišljenja veštaka u spisima predmeta proizlazi da je veštak, pored obračunatih ukupnih mesečnih iznosa, tabelarno prikazao i obračun pojedinačnih mesečnih iznosa za prekovremeni rad, noćni rad i rad u vreme državnih i verskih praznika, te da je razlika zarade za noćni rad obračunata samo za januar 2017. godine u iznosu od 478,77 dinara, što je drugostepeni sud propustio da ceni prilikom donošenja odluke.

Imajući u vidu navedeno, da zbog pogrešne primene materijalnog prava drugostepeni sud nije ocenio prvilnost obračuna i visinu traženih naknada po osnovu rada za vreme državnih i verskih praznika, po osnovu prekovremenog i po osnovu noćnog rada, date u nalazu i mišljenju veštaka, zbog čega je činjenično stanje ostalo nepotpuno utvrđeno, Vrhovni sud je ukinuo drugostepenu presudu i predmet vratio drugostepenom sudu na ponovno suđenje.

U ponovnom postupku, drugostepeni sud će, polazeći od citiranih odredbi Zakona o policiji i Posebnog kolektivnog ugovora za policijske službenike, ceneći pravilnost nalaza i mišljenja veštaka na osnovu člana 8. ZPP, razjasniti sve okolnosti od značaja za donošenje odluke u ovoj pravnoj stvari na koje je ukazano ovim rešenjem i pravilnom primenom materijalnog prava doneti pravilnu i zakonitu odluku.

Kako je ukinuta drugostepena presuda u pobijanom preinačujućem delu u pogledu glavnog tužbenog zahteva, to je ukinuta i odluku o troškovima postupka na osnovu odredbe člana 165. stav 4. ZPP, s obzirom na to da se predmet u ukinutom delu vraća drugostepenom sudu na ponovno suđenje i da će o svim troškovima postupka biti odlučeno u konačnoj odluci na osnovu člana 153. i 154. ZPP.

Iz navedenih razloga, Vrhovni sud je na osnovu člana 415. stav 1. i 416. stav 3. ZPP odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Jelica Bojanić Kerkez, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić