U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Vesne Subić, predsednika veća, Zorana Hadžića i Mirjane Andrijašević, članova veća, u parnici tužioca AA iz sela ..., ..., čiji je punomoćnik Milan Petrović, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije - Ministarstvo odbrane, VP ... ..., koju zastupa Vojno pravobranilaštvo - Odeljenje u Nišu, radi isplate, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 5082/2021 od 23.12.2021. godine, u sednici veća održanoj 20.04.2023. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 5082/2021 od 23.12.2021. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 5082/2021 od 23.12.2021. godine, stavom prvim izreke, preinačena je presuda Osnovnog suda u Bujanovcu P1 164/20 od 06.09.2021. godine, u stavu prvom izreke, tako što je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev da se obaveže tužena da tužiocu, na ime razlike između isplaćenog i pripadajućeg iznosa poklona za Novu godinu isplati ukupan iznos od 24.510,00 dinara i to za 2016. godinu iznos od 8.031,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 01.01.2016. godine do isplate, za 2017. godinu iznos od 8.166,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 01.01.2017. godine do isplate i za 2018. godinu iznos od 8.313,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 01.01.2018. godine do isplate. Stavovima drugim i trećim izreke, preinačena je prvostepena presuda u stavu četvrtom izreke, tako što je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev da se obaveže tužena da tužiocu, za period od 01.11.2015. godine do zaključno sa 30.11.2018. godine, na ime neisplaćene naknade za ishranu u toku rada isplati iznos od 53.480,00 dinara i na ime regresa za korišćenje godišnjeg odmora iznos od 122.313,50 dinara, odnosno određene pojedinačne mesečne iznose, sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti svakog pojedinačnog mesečnog iznosa do isplate, sve bliže određeno u ovim stavovima izreke. Stavom četvrtim izreke, prvostepena presuda je ukinuta u stavovima drugom i trećem izreke i odbačena tužba u delu kojim je traženo da se obaveže tužena da tužiocu na ime solidarne pomoći zbog rođenja deteta isplati iznos od 44.124,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 13.12.2015. godine do isplate, kao i da mu na ime naknade štete zbog uvećanja zarade za noćni rad za decembar 2015.godine isplati iznos od 575,60 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 31.01.2016. godine do isplate. Stavom petim izreke, preinačena je odluka o troškovima sadržana u stavu šestom izreke prvostepene presude tako da svaka stranka snosi svoje troškove parničnog postupka.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava, sa predlogom da se o reviziji odluči kao o izuzetno dozvoljenoj primenom člana 404. Zakona o parničnom postupku.

Revizija je dozvoljena u smislu člana 403. stav 2. tač. 2. i 3. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS”, br. 72/2011… 18/2020, u daljem tekstu: ZPP), zbog čega nije bilo mesta oceni dozvoljenosti izuzetne revizije primenom člana 404. ZPP.

Ispitujući pobijanu presudu, u smislu člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je ocenio da revizija tužioca nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio na službi kod tužene kao profesionalni vojnik i isticao je da mu je tužena u spornom periodu obračunavala platu na način koji je iskazan u obračunskim listama i u skladu sa istim je vršena isplata, s tim da isplatne liste za tužioca ne sadrže topli obrok i regres kao kategorije koje su obračunavane i isplaćivane tužiocu. Tužiocu je tužena isplatila novčane čestitke za Novu godinu za 2016, 2017. i 2018. godinu u iznosu od po 1.000,00 dinara, koji je manji od neoporezivog iznosa definisanog zakonom kojim se uređuje porez na dohodak građana i shodno članu 46. stav 1. Posebnog kolektivnog ugovora za državne organe. Na osnovu nalaza i mišljenja veštaka ekonomsko-finansijske struke utvrđena je visina spornih potraživanja u skladu sa kojim je preciziran tužbeni zahtev.

Na ovako utvrđeno činjenično stanje, pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo iz odredbi Zakona o radu, Posebnog kolektivnog ugovora za državne organe, Zakona o budžetu, Zakona o Vojsci Srbije, Zakona o državnim službenicima, Zakona o platama državnih službenika i nameštenika, Posebnog kolektivnog ugovora za državne organe i Pravilnika o platama profesionalnih pripadnika Vojske Srbije, citiranih u obrazloženju pobijane presude i preinačio prvostepenu presudu tako što je odbio kao neosnovan tužbeni zahtev za isplatu razlike pripadajućeg iznosa poklona za Novu 2016, 2017. i 2018. godinu i tužbeni zahtev za isplatu naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora za period od novembra 2015. godine zaključno sa novembrom 2018. godine.

Neosnovano se navodima revizije osporava pravilna primena materijalnog prava.

Odredbom člana 46. stav 1. Posebnog kolektivnog ugovora za državne organe („Službeni glasnik RS“, br. 25/2015, 50/15) propisano je da je poslodavac dužan da obezbedi deci zaposlenog starosti do 15 godina života poklon za Novu godinu – novčanu čestitku u vrednosti do neoporezivog iznosa koji je predviđen zakonom kojim se uređuje porez na dohodak građana. Međutim, navedeno pravo zaposlenog propisano Posebnim kolektivnim ugovorom za državne organe je ograničeno preporukom Vlade RS od 27.12.2017. godine na iznos od po 1.000,00 dinara po detetu za svaku godinu. Sledom navedenog, po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilan je zaključak drugostepenog suda da tužilac u konkretnom slučaju ne može tražiti isplatu razlike za novčanu čestitku za Novu godinu za 2016, 2017. i 2018. godine, s obzirom da je prema utvrđenom činjeničnom stanju tužena već isplatila iznose koje je preporučila Vlada RS.

Pravilna je ocena drugostepenog suda da nije osnovan ni zahtev za isplatu naknade za ishranu u toku i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, za period od 01.11.2015. godine do zaključno sa 30.11.2018. godine. Zakon o radu u članu 118. stav 1. tačke 5. i 6. Zakona o radu, propisuje pravo zaposlenog na naknadu ovih troškova u iznosu utvrđenom opštim aktom i ugovorom o radu. Odredbom člana 29. stav 2. Posebnog kolektivnog ugovora za državne organe koji se primenjivao od 21.03.2015. godine do 01.04.2017. godine propisano je da se osnovna plata zaposlenog određuje množenjem koeficijenta sa osnovicom za obračun i isplatu plate, pri čemu su u koeficijentu u skladu sa zakonom kojim se uređuje način utvrđivanja plata državnih službenika i nameštenika, sadržane i naknade troškova za ishranu u toku rada i regres za korišćenje godišnjeg odmora. Ista regulativa obračuna plate profesionalnih vojnika RS predviđena je i noveliranim članom 2. Pravilnika o izmenama i dopunama Pravilnika o platama profesionalnih pripadnika Vojske Srbije od 29.05.2017. godine, koji se primenjuje od obračuna i isplate plate za april 2017. godine.

Suprotno navodima revizije, pravilan je zaključak drugostepenog suda da se državni službenici, u konkretnom slučaju profesionalni vojnici, nalaze u posebnom režimu radnih odnosa na koje se primenjuju posebni propisi u ostvarivanju prava, obaveza i odgovornosti iz radnog odnosa i da prilikom odlučivanja o pravu na naknadu za ishranu u toku rada i regresa za koršćenje godišnjeg odmora nema mogućnosti primene odredbi Zakona o radu, odnosno propisa koji se odnose na opšti režim radnih odnosa, jer je pitanje zarade i naknada zarade regulisano odredbama Posebnog kolektivnog ugovora za državne organe i Pravilnika o izmenama i dopunama Pravilnika o platama profesionalnih pripadnika Vojske Srbije.

Navodi revizije tužioca o pravu na naknadu solidarne pomoći zbog rođenja deteta i naknadu štete zbog neisplaćene uvećane zarade za noćni rad, Vrhovni kasacioni sud nije obrazlagao, imajući u vidu da je o ovom delu tužbenog zahteva pravnosnažno presuđeno usvajanjem tužbenog zahteva presudom Osnovnog suda u Bujanovcu P1 337/18 od 09.12.2019. godine, zbog čega je drugostepeni sud prvostepenu presudu kojom je ponovo odlučeno o ovom delu tužbenog zahteva primenom člana 391. stav2. ZPP ukinuo i tužbu odbacio.

Iz navedenih razloga, primenom člana 414. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio je kao u izreci.

Predsednik veća-sudija
Vesna Subić,s.r.

Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić