Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 1278/23 od 15.06.2023. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena je prvostepena presuda u stavu trećem izreke. Stavom drugim izreke, preinačena je prvostepena presuda u stavovima prvom i drugom izreke, tako što je odbijen tužbeni zahtev kojim je tražio da mu tužena na ime naknade materijalne štete zbog manje isplaćenih plata za period od 01.05.2017. godine do 30.11.2018. godine, isplati ukupan iznos od 1.691.068,83 dinara u mesečnim novčanim iznosima sa zakonskom zateznom kamatom počev od dospelosti do isplate, kao i da na te iznose u korist tužioca obračuna doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje prema stopi važećoj na dan uplate, kao dodatni doprinos od 7,30% za beneficirani radni staž koji tužilac ima 12/16 po radnom danu i iste uplati Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje. Stavom trećim izreke, preinačeno je rešenje o troškovima parničnog postupka sadržano u stavu četvrtom izreke prvostepene presude tako što je odbijen zahtev tužioca za naknadu troškova parničnog postupka u iznosu od 243.223,00 dinara. Stavom četvrtim izreke, obavezan je tužilac da tuženoj naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 49.500,00 dinara. Stavom petim izreke, obavezan je tužilac da tuženoj naknadi troškove žalbenog postupka u iznosu od 33.000,00 dinara. Stavom šestim izreke, odbijen je zahtev tužioca za naknadu troškova žalbenog postupka.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu i to u delu kojim je preinačena prvostepena presuda tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka, pogrešeno i pogrešne primene materijalnog prava, pozivajući se na član 404. ZPP-a.

Vrhovni sud je ocenio da je revizija tužioca dozvoljena po članu 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ broj 72/11 ... 18/20), zbog čega nema razloga za odlučivanje po članu 404. ZPP. Ispitao je pobijanu presudu na osnovu člana 408. ZPP i utvrdio da je revizija tužioca osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužilac je bio zaposlen kod tužene na radnom mestu poslovi suzbijanja privrednog kriminala u ekonomskim odnosima sa inostranstvom u društvenom sektoru u Odeljenju za suzbijanje privrednog kriminala u Upravi kriminalističke policije sa kojih poslova je rešenjem tužene od 27.01.2005. godine raspoređen na radno mesto poslovi suzbijanja zloupotreba informacione tehnologije (OSL) u Odeljenju za suzbijanje organizovanog finansijskog kriminala Uprave za borbu protiv organizovanog kriminala od 01.02.2005. godine. Rešenjem tužene od 04.01.2006. godine tužilac je raspoređen sa 01.01.2006. godine na radno mesto poslovi suzbijanja korupcije (OSL) u Odeljenju za suzbijanje organizovanog finansijskog kriminala Službe za borbu protiv organizovanog kriminala Uprave kriminalističke policije. Rešenjem tužene od 01.07.2006. godine tužilac je raspoređen sa 01.07.2006. godine na radno mesto poslovi suzbijanja korupcije (OSL) u Odeljenju za suzbijanje organizovanog finansijskog kriminala, Službe za borbu protiv organizovanog kriminala Uprave kriminalističke policije i stekao zvanje samostalni policijski inspektor. Tužilac je 01.07.2008.godine stekao zvanje glavni policijski inspektor. Iz obračuna plate za januar 2005. godine utvrđena je visina plate tužioca pre raspoređivanja u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala u iznosu od 22.056,10 dinara, a iz obračuna plate za februar 2005. godine visina plate tužioca posle raspoređivanja u ovu službu koja je iznosila je 28.531,29 dinara. Tužilac ima status ovlašćenog službenog lica u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala (SBPOK). Na osnovu nalaza i mišljenja veštaka ekonomsko-finansijske struke utvrđeno je da je u utuženom periodu od 01.05.2017. godine do 31.12.2018. godine, tužiocu isplaćena plata u manjem iznosu od iznosa koji bi mu pripadao primenom Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala. Tako utvrđena visina razlike prema vrednosti dvostruke plate uključujući redovna uvećanja sa minulim radom prema navedenoj Uredbi, za sporni period iznosi 1.783.666,74 dinara, dok bi razlika plate bez minulog rada iznosila ukupno 1.611.116,36 dinara.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev za od 01.05.2017. godine do 30.11.2018. godine u ukupnom iznosu od 1.691.068,83 dinara sa pripadajućom zakonskom kamatom i doprinosima za obavezno socijalno osiguranje (prihvatajući nalaz i mišljenje veštaka ekonomsko-finansijske struke) na osnovu člana 172 ZOO zaključujući da tužilac nakon premeštaja na poslove u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala, Uprave kriminalističke policije ima pravo na isplatu plate u dvostrukom iznosu na osnovu člana 18. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela i člana 2. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala, koja mu nije isplaćena, a tužbeni zahtev odbijen je kao neosnovan za mesec decembar 2018. godine.

Drugostepeni sud je prihvatajući nalaz i mišljenje veštaka da je plata koju je tužilac primio u januaru mesecu 2005. godine iznosila 22.056,10 dinara, a nakon prelaska u službu u februaru 2005. godine iznosila 28.531,29 dinara, zaključio da tužilac ima pravo na uvećanu platu prema Uredbi, ali da on nije dokazao koliko je iznosila osnovica za obračun dvostrukog iznosa plate (sa prethodnog radnog mesta ) koju je tužilac ostvarivao na radnom mestu sa kog je stupio na rad u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala (SBPOK), zaključujući da mu pripada razlika obračunata na bazi dvostruke plate iz meseca koji je prethodio prelasku u službu, ali bez uzimanja u obzir promenu osnovne plate (u utuženom periodu). Kako tužilac nije predložio dopunsko veštačenje da bi se utvrdila visina eventualne razlike plate, a s obzirom da je teret dokazivanja bio na njemu u smislu članova 228. i 231. ZPP, drugostepeni sud je delimično preinačio prvostepenu presudu i u pobijenom delu odbio tužbeni zahtev. U odbijajućem delu je potvrdio prvostepenu presudu.

Po oceni Vrhovnog suda osnovano se revizijom tužioca ukazuje da je stanovište drugostepenog suda zasnovano na pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Prema članu 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela („Službeni glasnik RS“ broj 42/2002 ... 32/2013), lica koja obavljaju poslove i zadatke u državnim organima posebnim organizacionim jedinicama iz ovog zakona imaju pravo na platu koja ne može biti veća od dvostrukog iznosa plate koju bi ostvarila lica zaposlena na odgovarajućim poslovima i zadacima u Tužilaštvu za organizovani kriminal, Višem sudu u Beogradu, Apelacionom sudu u Beogradu, Ministarstvu nadležnom za unutrašnje poslove i Okružnom zatvoru u Beogradu. Plate lica iz stava 1. ovog člana uređuje Vlada. Na osnovu ovlašćenja iz navedene zakonske odredbe Vlada Republike Srbije je Uredbom o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala („Službeni glasnik RS“ broj 14/2003 ... 114/2014) uredila plate ovih lica tako što je u članu 2. stav 1. određeno da se plata lica koja obavljaju poslove u navedenim organizacionim jedinicama državnih organa obračunava i isplaćuje u dvostrukom iznosu plate koju su ostvarivali na poslovima sa kojih su stupili na rad u organizacione jedinice iz člana jedan ove uredbe. Po članu 3. stav 6. Uredbe, dodaci na platu utvrđeni zakonom zaposlenom kome se plata utvrđuje ovom uredbom, obračunavaju se u skladu sa zakonom, drugim propisima i kolektivnim ugovorom.

Polazeći od navedenog, zaposleni koji su pre stupanja na rad u Službu bili radno angažovani u MUP-u imaju pravo na dvostruki iznos plate koju bi ostvarili na poslovima i zadacima u tom ministarstvu, što znači da se dvostruki iznos plate obračunava sa svim uvećanjima plate koju bi to lice ostvarilo na ranijem radnom mestu, odnosno svako uvećanje osnovne plate na ranijem radnom mestu posledično dovodi do uvećanja dvostrukog iznosa osnovne plate u ovim organizacionim jedinicama, uz organičenje iz navedene zakonske odredbe (član 18. stav 1.).

Sledeći navedeni normativni okvir, zaposleni koji su pre stupanja na rad u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala bili radno angažovani u MUP-u imaju pravo na dvostruki iznos plate, koju bi ostvarili na poslovima i zadacima u tom ministarstvu uz organičenje iz odredbe člana 18. stav 1. navedenog Zakona. To znači da se dvostruki iznos plate u smislu navedene zakonske odredbe obračunava sa svim uvećanjima plate koju bi to lice ostvarilo na ranijem radnom mestu, odnosno da svako uveđanje osnovne mesečne plate na ranijem radnom mestu posledično dovodi do uveđanja dvostrukog iznosa njegove osnovne plate u ovim organizacionim jedinicama.

Shodno tome nije pravilno stanovište drugostepenog suda da tužiocu pripada razlika obračunata na bazi dvostruke plate iz meseca koji je prethodio prelasku u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala, ali bez uzimanja u obzir uvećanja koje bi kasnije ostvario na tom radnom mestu (bez uzimanja u obzir promene osnovne plate). Naime, pogrešan je zaključak drugostepenog suda da kao merilo za obračun dvostrukog iznosa osnovne plate u čitavom spornom periodu treba prihvatiti samo onaj iznos koji je tužiocu isplaćen u mesecu koji je prethodio raspoređivanju na radno mesto u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala, pri čemu ne treba uzeti u obzir promene u visini osnovne plate do kojih je došlo u spornom periodu obračuna.

U tom smislu, u skladu sa pravilnim zaključkom prvostepenog suda, tužiocu pripada pravo na naknadu štete zbog neosnovano umanjene zarade za period od 01.05.2017. godine do 30.11.2018. godine u iznosima dosuđenim prvostepenom presudom (prihvaćenim nalazom i mišljenjem veštaka ekonomsko-finansijske struke) sa pripadajućom zakonskom kamatom i doprinosima za obavezno socijalno osiguranje. Zato je Vrhovni sud preinačio drugostepenu presudu u pobijanom odbijajućem delu tužbenog zahteva i u tom delu potvrdio prvostepenu presudu.

Preinačenjem odluke drugostepenog suda i odbijanjem žalbe tuženog potvrđena je prvostepena presuda i u odbijajućem delu odluke o troškovima prvostepenog postupka koji su tužiocu pravilno dosuđeni na osnovu člana 153, 154. i 163 stav 1. do 4. ZPP, a odbijen zahtev tužene za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Imajući u vidu izloženo na osnovu člana 416. stav 1. ZPP odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Tužilac je uspeo u postupku po reviziji, pa mu na osnovu članova 153. stav 1, 154. stav 2. i 163. stav 2. ZPP, pripadaju i opredeljeni troškovi revizijskog postupka. Visina je odmerena na ime traženih troškova i to: za sastav revizije od 49.500,00 dinara, prema važećoj Tarifi o nagradama i naknadama troškova za rad advokata („Službeni glasnik RS” broj 43/2023 od 26.05.2023. godine) kao i na ime sudskih taksi za reviziju 97.500,00 dinara i revizijsku odluku 97.500,00 dinara, odmereno prema tarifnom broju 1. i 2. taksene tarife Zakona o sudskim taksama („Službeni glasnik RS“ broj 98/24...106/15).

Na osnovu člana 165. stav 2. ZPP, Vrhovni sud je odlučio kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća - sudija

Zvezdana Lutovac, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić