U IME NARODA

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Dragane Marinković, predsednika veća, Marine Milanović i Zorice Bulajić, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Živomir Rajčić, advokat iz ..., protiv tuženih BB iz ..., VV iz ..., GG iz ... i DD iz ..., radi bračne tekovine, odlučujući o reviziji tužioca, izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 4162/18 od 19.03.2019. godine, u sednici veća održanoj dana 28.02.2024. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 4162/18 od 19.03.2019. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Višeg suda u Požarevcu P 233/17 od 02.04.2018. godine, stavom prvim izreke, delimično je usvojen tužbeni zahtev tužioca pa je prema tuženoj BB iz ... utvrđeno da je tužilac suvlasnik po osnovu zajednički stečene imovine sa tuženom udela od 50/100 delova na kp br. .../... površine 9,69 ari, upisane u LN ... KO ... na ime tužene sa udelom od 422/987 delova i sukorisnik sa istim udelom na kp br. .../... površine 0,02 ara upisane u LN ... KO ... na ime tužene, kao korisnika sa udelom od 422/987, pa će tužiocu ova presuda poslužiti za upis tako stečenog prava kod SKN Požarevac, dok je deo tužbenog zahteva tužioca iznad dosuđenog, pa do traženog udela od 3376/9870 delova na tim nepokretnostima, odbijen kao neosnovan; stavom drugim izreke, utvrđeno je prema tuženoj BB da je tužilac suvlasnik po osnovu zajednički stečene imovine udela od 50/100 delova na porodičnoj stambenoj zgradi broj 1, objekat preuzet iz zemljišne knjige, na kp br. .../..., upisano u LN ... KO ..., te će na osnovu ove presude kod SKN Požarevac dozvoliti upis ovako stečenog prava, dok se deo tužbenog zahteva tužioca iznad dosuđenog na ovoj nepokretnosti pa do udela od 80/100 delova odbija kao neosnovan; stavom trećim izreke, tužbeni zahtev tužioca iz stava jedan i dva izreke u odnosu na tužene VV, GG i DD, svi iz ..., odbijen je kao neosnovan; stavom četvrtim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca za utvrđenje prema tuženoj BB da je tužilac po osnovu zajednički stečene imovine suvlasnik na 1/2 jednosobnog stana površine 46 m2, koji se nalazi u ... u ulici ... br. .../... u porodičnoj stambenoj zgradi izgrađenoj na kp br. ..., upisano u LN ... KO ..., te da se tužilac na osnovu ove presude kod SKN Požarevac upiše sa tako stečenim udelom; stavom petim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca za utvrđenje da je vlasnik po osnovu zajedničke tekovine udela od 80% na putničkom automobilu marke „...“ tip „...“, reg. oznaka ... ... – ..., broj šasije ..., broj motora ..., godina proizvodnje ..., boja karoserije ... ..., pa da se tužena obaveže da mu isplati protivvrednost tog udela u iznosu od 297.558,40 dinara; stavom šestim izreke, odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 4162/18 od 19.03.2019. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca, pa je presuda Višeg suda u Požarevcu P 233/17 od 02.04.2018. godine u delu stava prvog i drugog izreke kojim je odbijen kao neosnovan deo tužbenog zahteva tužioca iznad dosuđenog, pa do traženog udela, kao i u stavu trećem, četvrtom, petom i šestom izreke, potvrđen; stavom drugim izreke, odbijen je kao neosnovan zahtev tužioca za naknadu troškova žalbenog postupka.

Protiv drugostepene presude, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijlanog prava.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu primenom člana 408. Zakona parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11, ... 18/20) i utvrdio da revizija tužioca nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac i tužena su bili u vanbračnoj zajednici počev od 1990. godine, a bračnu zajednicu su zasnovali 01.05.1993. godine. U vanbračnoj zajednici rođen je njihov zajednički sin ... godine, koji sada živi sa majkom, ovde tuženom, a isti je imao saobraćajnu nezgodu zbog koje je ... . Tužilac ima još dva sina sa drugim ženama, jedan od njih živeo je zajedno sa tužiocem i tuženom dok su živeli u ... . Brak tužioca i tužene BB razveden je presudom Osnovnog suda u Požarevcu P2 585/16 od 09.12.2016. godine. U periodu dok su živeli u ... tužena BB je radila kao ..., čuvala je ... za šta je primala odgovarajuću naknadu, preprodavala je brendirane ..., brinula se o zajedničkom sinu i vodila domaćinstvo. Tužilac je u tom periodu radio kao ... . Sav zarađeni novac unosili su u zajednicu života i trošili na kućne potrebe i egzistenciju. 1994. godine vratili su se u ... i živeli su u stanu majke tužene BB. Uzeli su u zakup ... „...“ od koje su ostvarivali odličan prihod, pa su od te zarade renovirali lokal svojih roditelja i napravili ... Taj lokal vodila je tužena BB od 1995. do 2001. godine. Nakon rada u „...“ tužilac je zarađivao preprodajom ..., trgovinom ..., a obavljao je i poslove ... i dobro zarađivao. Sav zarađeni novac unošen je u kuću i trošen zajednički i sporazumno. U periodu od 20... do 20.... godine tužilac je bio u zatvoru, a tužena BB je tada vodila ... radnju u ... ... . U toku 2004. godine stranke su kupile plac sa objektom koji su renovirali i napravili ... „...“ koju su kasnije izdali u zakup trećem licu. Od 2004. do 2007. godine oboje su radili u lokalu „...“. Tužena BB je završila ... i radi u ... u ... . Rešenjem Opštinskog suda u Gornjem Milanovcu O 244/98 od 14.07.1998. godine BB je iza smrti svoje majke nasledila stan u ... u ulici ... .../... . Taj stan je odlukom ... br. 04-520/8 GE od 14.02.1985. godine dobio na korišćenje otac tužene – ĐĐ, a nakon njegove smrti isti je otkupila njegova supruga, majka tužene BB. Tužilac tvrdi da je on dao novac za otkup navedenog stana. U vreme prestanka zajednice života tuženoj BB ostalo je putničko motorno vozilo marke „...“ koji je ona ragistrovala na svoje ime, a koje je tokom parnice prodala. Tužiocu je ostao putnički automobil marke „...“ Nesporno je utvrđeno da stranke osim predmetne imovine imaju i drugu imovinu koja nije obuhvaćena tužbom, te da su svoje odnose u vezi sa tom imovinom rešile vansudskim putem. Nesporno je i da je po razvodu braka ostao zajednički dug za kupovinu građevinskog materijala stovarištu „...“ ... u iznosu od 16.500 evra.

Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odlučujući o doprinosu stranaka u sticanju zajedničke imovine pravilno ocenili da tužilac u smislu odredbe člana 231. stav 2. ZPP nije dokazao da je njegov doprinos u sticanju predmetne nepokretne imovine veći od doprinosa tužene BB, te da nije oborio zakonsku pretpostavku iz člana 180. stav 2. Porodičnog zakona o jednakosti udela supružnika; da je predmetni stan u ... u ulici ... .../... posebna imovina tužene BB; da tuženi VV, GG i DD, svi iz ... nisu pasivno legitimisani u ovoj parnici, jer ni na koji način nisu učestvovali u sticanju zajedničke imovine stranaka; da nije osnovan ni tužbeni zahtev tužioca u odnosu na traženi novčani iznos za automobil marke „...“ koji je po prestanku zajednice života po dogovoru stranaka pripao BB, koji je ona registrovala na svoje ime i isti prodala u toku trajanja parnice. Na utvrđeno činjenično stanje, nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo kada su tužbeni zahtev tužioca delimično usvojili, a delimično odbili.

Neosnovano se revizijom osporava pravilnost primene materijalnog prava, odredba člana 171. i 180. Porodičnog zakona.

Odredba člana 168. Porodičnog zakona propisuje da je posebna imovina svakog supružnika ona koja je stečena pre braka. Posebnom imovinom smatra se i ona stečena u toku braka deobom zajedničke imovine, nasleđem, poklonom ili drugim pravnim poslom kojim se pribavljaju isključivo prava.

Odredbom člana 171. istog Zakona propisano je da imovina koju su supružnici stekli radom u toku trajanja zajednice života u braku predstavlja njihovu zajedničku imovinu (stav 1.).

Odredbom člana 180. Porodičnog zakona propisana je sudska deoba zajedničke imovine supružnika ili bivših supružnika. U smislu člana 177. istog Zakona, pod deobom zajedničke imovine smatra se utvrđivanje suvlasničkog udela svakog supružnika u zajedničkoj imovini. Stavom 2. člana 180. Porodičnog zakona propisana je zakonska pretpostavka da su udeli supružnika u zajedničkoj imovini jednaki. To je oboriva pretpostavka. Prema stavu 3. istog člana, veći udeo jednog supružnika u sticanju zajedničke imovine zavisi od njegovih ostvarenih prihoda, vođenja poslova u domaćinstvu, staranja o deci, staranja o imovini, te drugih okolnosti od značaja za održavanje ili uvećanje vrednosti zajedničke imovine.

Sve navedene kriterijume nižestepeni sudovi su konkretizovali i primenili na sporni odnos stranaka, uzimajući u obzir sve vrste doprinosa stranaka sticanju zajedničke imovine. Cenjen je doprinos tužioca po svim merilima na koje se ukazuje revizijom. Međutim, tužilac nije dokazao visinu sopstvenih prihoda koje je u toku trajanja vanbračne i bračne zajednice sa tuženom BB ostvario, a nesporno je utvrđeno da isti u tom periodu nije bio u stalnom radnom odnosu, tako da nije dokazao ni da je njegov doprinos sticanju zajedničke imovine veći od doprinosa tužene BB, pa nije oborio zakonsku pretpostavku u jednakim udelima supružnika. Zbog navedenog, neosnovano je revizijsko ukazivanje na pogrešnu primenu materijalnog prava od strane nižestepenih sudova.

Revizijski navodi tužioca usmereni na pogrešno i nepotpuno utvrđeno činjenično stanje nisu od uticaja na odluku suda jer isti nisu dozvoljen revizijski razlog u smislu odredbe člana 407. stav 2. ZPP.

Sa iznetih razloga odlučeno je kao u izreci presude, primenom člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća-sudija,

Dragana Marinković, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić