Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, u delu kojim je preinačena prvostepena presuda, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba postupka, pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.

Tuženi je podneo odgovor na reviziju tužioca, zahtevajući naknadu troškova.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu odredbe člana 408. u vezi sa članom 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11... 18/20) i našao da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti, a povreda iz člana 374. stav 2. tačka 12. Zakona o parničnom postupku na koju se revizijom ukazuje, ne predstavlja razlog zbog koga se revizija može izjaviti prema članu 407. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u utuženom periodu bio u radnom odnosu kod tuženog i obavljao je poslove radnika u RJ .../Odeljenju za podizanje i održavanje zalenila i tehničke poslove/Sektor za projektovanje, podizanje, održavanje i proizvodnju zelenila, sa koeficijentom zarade 1,90 (1140 bodova). U oktobru 2014. godine, tuženi je isplatio osnovnu zaradu po vrednosti boda od 32,10 dinara, a u periodu od novembra do 2014. godine do decembra 2018. godine tuženi je isplaćivao osnovnu zaradu po vrednosti boda od 28,77 dinara. U 2019. godini tuženi je isplaćivao osnovnu zaradu po vrednosti boda od 30,41 dinara, a počev od 01.01.2020. godine isplaćivao je zaradu po vrednosti boda od 32,10 dinara. Tuženi za oktobar 2014. godine nije iskoristio sredstva planirana svojim Programom poslovanja za 2014. godinu. U oktobru 2014. godine kod tuženog je bilo 27 zaposlenih više u odnosu na broj zaposlenih predviđenih Programom poslovanja. U 2014, 2015, i 2018. godini prilikom izrade Programa poslovanja tuženi je planirao isplatu naknade troškova za regres na mesečnom nivou, ali istu nije isplaćivao zaposlenima, niti mesečno, niti na kraju godine, već naknadno. Tužilac zahteva isplatu razlike između pripadajuće i isplaćene zarade u spornom periodu. Na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka, primenom cene rada spram planirane mase sredstava i realizovane mase zarada utvrđena je razlika za oktobar 2014. godine koja nije iskorišćena u iznosu od 762.544,00 dinara. Pored osnovne varijante obračuna prema kojoj potraživanje tužioca primenom navedenog metoda obračuna sa korekcijom prema Zakonu o privremenom uređivanju osnovica za obračun i isplatu plata, odnosno zarada i drugih stalnih primanja kod korisnika javnih sredstava za sporni period iznosi ukupno 39.629,26 dinara, sudski veštak je dao i dopunsku varijantu obračuna uzimajući u obzir činjenicu da je u tom mesecu kod tuženog bilo 27 više zaposlenih u odnosu na broj planiran Programom poslovanja tuženog. Prema toj varijatni obračuna, na iznos neiskorišćenih sredstava za oktobar 2014. godine od 762.544,00 dinara dodat je i iznos od 1.794.852,00 dinara koji predstavlja obračun prosečne zarade za 27 više zaposlenih u tom mesecu i tako je dobijena ukupna masa neiskorišćenih sredstava od 2.557.396,00 dinara. Polazeći od tog iznosa kao preostale mase sredstava za zarade, potraživanje tužioca sa korekcijom na dan stupanja na snagu navedenog Zakona iznosi ukupno 146.929,87 dinara.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je tužiocu dosudio iznos od 146.929,87 dinara, prihvatajući varijantu iz dopunskog nalaza sudskog veštaka, a prema kojoj je tužilac opredelio tužbeni zahtev.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev preko pojedinačno određenih novčanih iznosa, sa traženom zateznom kamatom, polazeći od obračuna po kome su svi zaposleni kod tuženog imali pravo na zaradu sa istom vrednošću radnog časa, nalazeći da pri utvrđivanju razlike u zaradi između planiraane i nerealizovane mase zarada nisu mogli biti izuzeti zaposleni (27) čije zaposlenje tuženi za oktobar 2014. godine nije planirao, kao i da svi zaposleni bez obzira da li je ispoštovano planirano smanjenje broja zaposlenih i da li je naknada za regres za 2014. godinu isplaćena u toj ili narednim godinama imaju pravo na istu vrednost boda, odnosno pravo na istu cenu sata rada. Po ovom obračunu visina razlike neisplaćene zarade je 39.629,26 dinara.

Po oceni Vrhovnog suda, odluka drugostepenog suda zasnovana je na pravilnoj primeni materijalnog prava.

Prema odredbama članova 104, 105.-107. i 110. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“, br. 24/05... 95/18), tužiocu pripada odgovarajuća zarada u skladu sa zakonom, opštim aktima i ugovorima o radu.

Tuženi je u skladu sa odredbama članova 1, 4. i 5. Zakona o privremenom uređivanju osnovica za obračun i isplatu plata, odnosno zarada i drugih stalnih primanja kod korisnika javnih sredstava („Službeni glasnik RS“, br. 116/14) od 01.11.2014. godine bio u obavezi da osnovice za obračun i isplatu plata umanji za 10%, te mu je bilo zabranjeno da povećava osnovice, koeficijente i druge elemente, odnosno uvodi nove elemente na osnovu kojih se povećava iznos plata i drugih stalnih primanja.

Odredbom člana 62. Zakona o javnim preduzećima („Službeni glasnik RS“, br. 15/2016 i 88/2019) propisano je da ukoliko u javnom preduzeću do početka kalendarske godine nije donet godišnji, odnosno trogodišnji program poslovanja, do donošenja tog programa zarade se obračunavaju i isplaćuju na način i pod uslovima utvrđenim godišnjim, odnosno trogodišnjim programom poslovanja za prethodnu godinu.

Po Posebnom kolektivnom ugovoru za javna komunalna i druga javna preduzeća Grada Novog Sada i Kolektivnom ugovoru tuženog od 03.03.2014. godine, zaposleni imaju pravo na odgovarajuću zaradu sa polazištem na vrednost radnog časa, koja se za sve zaposlene utvrđuje za tekući mesec na osnovu planiranih sredstava za isplatu zarada za odgovarajući mesec. Utvrđena vrednost radnog časa može se promeniti u skladu sa izmenjenim okolnostima, o čemu poslodavac i sindikat kod poslodavca zaključuju sporazum.

Imajući u vidu citirane odredbe, pravilno je drugostepenom presudom tužiocu priznata razlika zarada obračunata primenom cene rada prema planiranoj masi sredstava koja je tuženom odobrena Programom poslovanja za zarade za oktobar 2014. godine sa umanjenjem po Zakonu o privremenom uređivanju osnovica za obračun i isplatu plata, odnosno zarada i drugih stalnih primanja kod korisnika javnih sredstava, koji je tada stupio na snagu.

Neosnovani su navodi revizije da je nezakonito postupanje tuženog u raspolaganju sredstvima zarada trebalo sankcionisati tako što bi se tužiocu priznala razlika koja za osnov obračuna ima i isplaćene zarade prekobrojnim zaposlenima. Ovo stoga što su svi zaposleni kod tuženog imali pravo na zaradu u skladu sa opštima aktima i zakonom, odnosno pravo na istu vrednost boda, pa se kao što je to drugostepeni sud pravilno zaključio, ne mogu uzeti u obzir kao preostala neiskorišćena masa sredstava za zarade planirane Programom iznosi isplaćeni prekobrojnim zaposlenim kod tuženog, odnosno za 27 više zaposlenih u oktobru 2014.godine.

Pravilno je odlučeno i o naknadi troškova postupka na osnovu člana 165. stav 2. u vezi članova 153. stav 1. i 154. stav 2. Zakona o parničnom postupku.

Iz iznetih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni sud je odlučio kao u stavu prvom izreke.

Vrhovni sud je odbio zahtev tuženog za naknadu troškova odgovora na reviziju, s obzirom da nisu bili nužni za vođenje ove parnice, u smislu člana 154. stav 1. Zakona o parničnom postupku, zbog čega je u smislu odredbe člana 165. stav 1. Zakona o parničnom postupku odlučio kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća – sudija

Dragana Marinković, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković