Rev2 944/2023 3.5.9; 3.19.1.25.1.4

Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev2 944/2023
07.02.2024. godina
Beograd

U IME NARODA

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Gordane Komnenić, predsednika veća, dr Ilije Zindovića, Marije Terzić, Vesne Mastilović i Mirjane Andrijašević, članova veća, u parnici tužilje AA iz sela ..., Opština ..., čiji je punomoćnik Miloš Kukureković, advokat iz ..., protiv tužene Opštine Štrpce, koju zastupa punomoćnik Dragan Veljković, advokat iz ..., radi naknade štete, odlučujući o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 3837/22 od 23.11.2022. godine, u sednici održanoj 07.02.2024. godine, doneo je

P R E S U D U

DOZVOLJAVA SE odlučivanje o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 3837/22 od 23.11.2022. godine, kao izuzetno dozvoljenoj.

PREINAČUJU SE presuda Apelacionog suda u Nišu Gž1 3837/22 od 23.11.2022. godine i presuda Osnovnog suda u Leskovcu P1 247/20 od 24.03.2022. godine u stavu prvom, drugom i četvrtom izreke, tako što se USVAJA tužbeni zahtev i obavezuje tužena da isplati tužilji na ime razlike između pripadajuće minimalne zarade i isplaćene zarade za period od 01.04.2017. godine do 31.12.2019. godine ukupan iznos od 109.724,13 dinara i to za:

- april 2017. godine iznos od 604,20 dinara,

- maj 2017. godine iznos od 4.061,16 dinara,

- jun 2017. godine iznos od 2.908,84 dinara,

- jul 2017. godine iznos od 1.756,52 dinara,

- avgust 2017. godine iznos od 4.075,82 dinara,

- septembar 2017. godine iznos od 1.762,86 dinara

- oktobar 2017. godine iznos od 2.919,34 dinara,

- novembar 2017. godine iznos od 2.919,34 dinara,

- decembar 2017. godine iznos od 1.762,86 dinara,

- januar 2018. godine iznos od 6.735,86 dinara,

- februar 2018. godine iznos od 2.919,34 dinara,

- mart 2018. godine iznos od 5.463,60 dinara,

- april 2018. godine iznos od 4.191,47 dinara,

- maj 2018. godine iznos od 6.735,72 dinara,

- jun 2018. godine iznos od 4.191,47 dinara,

- jul 2018. godine iznos od 5.463,60 dinara,

- avgust 2018. godine iznos od 6.759,96 dinara,

- septembar 2018. godine iznos od 2.929,85 dinara,

- oktobar 2018. godine iznos od 6.759,96 dinara,

- novembar 2018. godine iznos od 5.483,26 dinara,

- decembar 2018. godine iznos od 4.206,55 dinara,

- januar 2019. godine iznos od 9.033,60 dinara,

- februar 2019. godine iznos od 1.003,53 dinara

- mart 2019. godine iznos od 1.417,67 dinara,

- april 2019. godine iznos od 1.831,79 dinara,

- maj 2019. godine iznos od 2.245,93 dinara,

- jun 2019. godine iznos od 1.003,53 dinara

- jul 2019. godine iznos od 2.245,93 dinara,

- avgust 2019. godine iznos od 1.831,79 dinara,

- septembar 2019. godine iznos od 1.417,66 dinara,

- oktobar 2019. godine iznos od 835,34 dinara,

kao i da joj na ime neisplaćenog dodatka na zaradu prema zaključku Vlade Republike Srbije od 25.12.2008. godine, za period od 01.04.2017. godine do 31.12.2019. godine, isplati ukupan iznos od 50.104,43 dinara i to za:

- april 2017. godine iznos od 272,65 dinara,

- maj 2017. godine iznos od 1.832,65 dinara,

- jun 2017. godine iznos od 1.312,65 dinara,

- jul 2017. godine iznos od 792,65 dinara,

- avgust 2017. godine iznos od 1.832,65 dinara,

- septembar 2017. godine iznos od 792,65 dinara

- oktobar 2017. godine iznos od 1.312,65 dinara,

- novembar 2017. godine iznos od 1.312,65 dinara,

- decembar 2017. godine iznos od 792,65 dinara,

- januar 2018. godine iznos od 3.028,65 dinara,

- februar 2018. godine iznos od 1.312,65 dinara,

- mart 2018. godine iznos od 2.456,65 dinara,

- april 2018. godine iznos od 1.884,65 dinara,

- maj 2018. godine iznos od 3.028,65 dinara,

- jun 2018. godine iznos od 1.884,65 dinara,

- jul 2018. godine iznos od 2.456,65 dinara,

- avgust 2018. godine iznos od 3.028,65 dinara,

- septembar 2018. godine iznos od 1.312,65 dinara,

- oktobar 2018. godine iznos od 3.028,65 dinara,

- novembar 2018. godine iznos od 2.456,65 dinara,

- decembar 2018. godine iznos od 1.884,65 dinara,

- januar 2019. godine iznos od 4.047,30 dinara,

- februar 2019. godine iznos od 501,76 dinara

- mart 2019. godine iznos od 708,82 dinara,

- april 2019. godine iznos od 915,89 dinara,

- maj 2019. godine iznos od 1.122,96 dinara,

- jun 2019. godine iznos od 501,76 dinara

- jul 2019. godine iznos od 1.122,96 dinara,

- avgust 2019. godine iznos od 915,89 dinara,

- septembar 2019. godine iznos od 708,82 dinara,

- oktobar 2019. godine iznos od 1.122,96 dinara,

- za novembar 2019. godine iznos od 417,66 dinara,

sve sa zakonskom zateznom kamatom počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec do isplate, u roku od 15 dana od dana prijema prepisa presude,

a ODBIJA zahtev tužene za naknadu troškova postupka.

OBAVEZUJE SE tužena da naknadi tužilji troškove celog postupka u ukupnom iznosu od 52.900,00 dinara u roku od 15 dana od dana prijema prepisa presude.

ODBIJA SE zahtev tužene za sastav odgovora na reviziju.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Leskovcu P1 247/20 od 24.03.2022. godine, stavom prvim izreke, odbijen je zahtev tužilje kojim je tražila da se obaveže tužena da joj na ime naknade štete u visini razlike između pripadajuće minimalne zarade i isplaćene zarade za period od 01.04.2017. godine do 31.12.2019. godine isplati ukupan iznos od 109.724,13 dinara i to pojedinačno opredeljene mesečne iznose sa zakonskom zateznom kamatom počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec do isplate, sve bliže opredeljeno u tom stavu izreke. Stavom drugim izreke, odbijen je kao neosnovan zahtev tužilje kojim je tražila da se obaveže tužena da joj na ime naknade štete u visini razlike između pripadajućeg i isplaćenog dodatka na zaradu prema Zaključku Vlade Republike Srbije 05 br. 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine za period od 01.04.2017. godine do 31.12.2019. godine isplati ukupan iznos od 50.104,43 dinara, i to pojedinačno opredeljenje mesečne iznose sa zakonskom zateznom kamatom počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec do isplate, sve bliže opredeljeno u tom stavu izreke. Stavom trećim izreke, utvrđeno je da je tužba tužilje radi isplate naknade štete zbog neisplaćenih troškova prevoza za dolazak i odlazak sa rada povučena. Stavom četvrtim izreke, obavezana je tužilja da tuženoj na ime naknade troškova parničnog postupka isplati iznos od 37.500,00 dinara.

Apelacioni sud u Nišu je presudom Gž1 3837/22 od 23.11.2022. godine, stavom prvim izreke, odbio kao neosnovanu žalbu tužilje i potvrdio presudu Osnovnog suda u Leskovcu P1 247/20 od 24.03.2022. godine u stavu prvom i drugom izreke, kao i odluku o troškovima postupka sadržanu u stavu četvrtom izreke. Stavom drugim izreke, odbijen je zahtev tužene za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu reviziju je blagovremeno izjavila tužilja, zbog pogrešne primene materijalnog prava, a radi ujednačavanja sudske prakse, sa predlogom da se o istoj odluči u skladu sa odredbom člana 404. Zakona o parničnom postupku.

Tužena je podnela odgovor na reviziju.

Prema odredbi člana 404. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11... 10/23), u vezi odredbe u vezi člana 92. Zakona o uređenju sudova („Službeni glasnik RS“, br. 10/23), propisano je da je revizija izuzetno dozvoljena zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja ne bi mogla da se pobija revizijom, ako je po oceni Vrhovnog suda potrebno da se razmotre pravna pitanja od opšteg interesa ili pravna pitanja u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse, kao i ako je potrebno novo tumačenje prava (posebna revizija).

Odlučujući o dozvoljenosti revizije u smislu člana 404. ZPP, Vrhovni sud je ocenio da su ispunjeni uslovi za odlučivanje o posebnoj reviziji tužilje radi ujednačavanja sudske prakse, pa je na osnovu člana 404. stav 2. tog zakona odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu primenom odredbe člana 408. ZPP i ocenio da je revizija tužilje osnovana.

U postupku donošenja pobijane drugostepene presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je bila u radnom odnosu kod tužene na radnom mestu ... . Tužilji je rešenjem tužene od 23.10.2001. godine određen koeficijent za isplatu zarade od 7,50, a rešenjem od 26.03.2019. godine utvrđeni koeficijent u visini od 8 uvećan je na 8,53. Na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka ekonomsko – finansijske struke, utvrđeni su pojedinačni iznosi za sporni period u dve varijante. Prema prvoj varijanti, utvrđena je visina razlike između minimalne i osnovne zarade koja je tužilji isplaćena bez uvećanja po Zaključku Vlade Republike Srbije u utuženom periodu u iznosu od 109.724,13 dinara i dok visina razlike na ime tzv. „kosovskog dodatka“ obračunatog na zaradu u visini minimalne zarade u iznosu od 50.104,43 dinara, prema kojoj varijanti je tužbeni zahtev preciziran. Po drugoj varijanti, nema razlike u zaradi koju tužilja potražuje, jer je zarada koju je tužilja primala sa tzv. „kosovskim dodatkom“ veća od minimalne zarade.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odbili tužbeni zahtev tužilje smatrajući da je isplaćena zarada tužilji pravilno obračunata uz uvećanje od 50% mesečno, jer je sa tzv. „kosovskim dodatkom“ realizovana u većem iznosu od minimalne zarade. Stoga po nalaženju nižestepenih sudova tužilja neosnovano potražuje utuženu razliku.

Vrhovni sud je ne prihvata ovakvo stanovište nižestepenih sudova, jer je zasnovano na pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Tužilja na osnovu člana 5. stav 2. Zakona o platama službenika i nameštenika u organima autonomne pokrajine i lokalne uprave („Službeni glasnik RS“ br. 113/17 i 86/19) ima pravo na isplatu minimalne zarade. Osim toga tužilji u skladu sa Zaključkom Vlade Republike Srbije 05 br. 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine i Zakonom o budžetu pripada i pravo na uvećanje zarade u visini od 50% mesečno na ime tzv. „kosovskog dodatka“. Prema nalazu veštaka tužilji je u spornom periodu obračunata plata u manjem iznosu od minimalne zarade i na taj iznos vršeno je uvećanje od 50% mesečno. Takav obračun nije pravilan. Tužilja ima pravo na isplatu plate u visini minimalne zarade i uvećanja od 50% obračunatog na taj iznos. Isplaćena ukupna zarada tužilji sa tzv. „kosovskim dodatkom“ u spornom periodu je veća od minimalne zarade, ali je manja od iznosa koji se dobija obračunom plate u visini minimalne zarade uz uvećanje za 50% mesečno. Iz ovih razloga tužilja ima pravo na utuženu razliku plate, pa su nižestepene presude preinačene i tužbeni zahtev tužilje usvojen.

Kako su preinačene nižestepene presude i usvojen tužbeni zahtev povodom revizije tužilje, to su preinačene nižestepene presude i u pogledu odluke o troškovima, tako što je odbijen zahtev tužene za naknadu troškova postupka.

Iz izloženih razloga, Vrhovni sud je primenom člana 416. stav 1. ZPP odlučio kao u stavu drugom izreke.

Tužilja je uspela u postupku po reviziji, pa joj na osnovu članova 153. stav 1, 154. i 163. stav 2. Zakona o parničnom postupku, pripadaju potrebni troškovi celog postupka prema ostvarenom uspehu u sporu u ukupnom iznosu od 52.900,00 dinara. Visina troškova je odmerena na ime traženih i opredeljenih troškova za sastav tužbe u iznosu od 9.000,00 dinara, sastav žalbe i revizije u iznosu od po 18.000,00 dinara, prema važećoj AT, troškova veštačenja u iznosu od 6.000,00 dinara, kao i na ime sudske takse za tužbu u iznosu od 1.900,00 dinara prema TT. Tužilji nisu priznati troškovi na ime zastupanja na ročištima i sastava podnesaka za koje radnje troškovi nisu opredeljeni u pogledu njihove vrste odnosno broja, kao i na ime sudskih taksi (osim takse na tužbu) budući da zahtev tužilje za naknadu ovih troškova takođe nije opredeljen.

Tuženoj ne pripadaju troškovi odgovora na reviziju iz razloga što se ne radi o trošku koji je potreban za vođenje parnice u smislu člana 154. stav 1. ZPP.

Na osnovu člana 165. stav 2. ZPP, Vrhovni sud je odlučio o troškovima postupka kao u stavovima trećem i četvrtom izreke.

Predsednik veća – sudija

Gordana Komnenić, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković