Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravni prethodnik tužioca JP „Poslovni prostor opštine Stari Grad“ je, kao zakupodavac sa tuženom, kao zakupcem 23.05.1995. godine zaključio ugovor o zakupu poslovnog prostora na određeno vreme za period od 01.06.1995. godine do 31.05.2010. godine, s tim što je po isteku ugovorenog perioda tužena nastavila sa korišćenjem poslovnog prostora i plaćanjem zakupnine, pa je ugovor o zakupu prećutno produžen. Nakon što je u januaru 2012. godine tužena prestala sa plaćanjem zakupnine, tužilac je u avgustu 2013. godine doneo odluku o otkazu tuženoj ugovora o zakupu, sa otkaznim rokom od 30 dana od dana prijema odluke, koja je tuženoj uručena 04.09.2013. godine. Tužena je nakon isteka otkaznog roka nastavila da koristi poslovni prostor bez pravnog osnova. Iz nalaza i mišljenja sudskog veštaka ekonomsko finansijske struke utvrđeno je da visina naknade korišćenja poslovnog prostora za period od januara 2012. godine do novembra 2016. godine iznosi 1.353.844,18 dinara, na koji iznos je opredeljen tužbeni zahtev.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je ocenio neosnovanim istaknuti prigovor zastarelosti potraživanja u smislu člana 371. Zakona o obligacionom odnosima i usvojo tužbeni zahtev.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio ka neosnovan tužbeni zahtev iz razloga nedostatka aktivne legitimacije na strani tužioca, jer je tužba podneta 27.06.2018. godine, kada je shodno članu 22. stav 1, 23. i 24. Odluke o načinu postupanja sa nepokretnostima koje su u javnoj svojini Grada Beograda, odnosno na kojima Grad Beograd ima posebna svojinska ovlašćenja („Službeni list Grada Beograda“, br. 63/2016) isključivo Grad Beograd bio aktivno legitimisan da potražuje zakupninu iz zaključenih ugovora o zakupu kao sukcesor prava i obaveza.

Po oceni Vrhovnog suda, osnovano se revizijom tužioca ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava, što ima za posledicu i nepotpuno utvrđeno činjenično stanje.

Odrebom člana 3. Odluke o načinu postupanja sa nepokretnostima koje su u javnoj svojini Grada Beograda, odnosno na kojima Grad Beograd ima posebna svojinska ovlašćenja („Službeni list Grada Beograda“, br. 63/16 od 23.06.2016. godine) propisano je da se raspolaganjem nepokretnostima Grada, u smislu ove odluke, smatra između ostalog davanje u zakup. Članom 22. stav 1. ove odluke propisano je da su nadležni organi gradskih opština Voždovac, Vračar, Zvezdara, Novi Beograd, Palilula, Rakovica, Savski venac, Stari Grad i Čukarica obavezni da u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ove odluke obaveste sve zakupce poslovnog prostora na kojima je gradska opština imala pravo upravljanja, o preuzimanju upravljanja na poslovnim zgradama i poslovnim prostorijama od strane Grada Beograda, odnosno organizacione jedinice Gradske uprave Grada Beograda nadležne za obavljanje poslova upravljanja i davanja u zakup poslovnih zgrada i poslovnih prostorija. Odredbom člana 23. stav 1. ove odluke, propisano je da na Grad Beograd, odnosno organizacionu jedinicu Gradske uprave nadležnu za obavljanje poslova upravljanja i davanja u zakup poslovnih zgrada i poslovnog prostora prelaze sva prava i obaveze iz ugovora o zakupu koje su zaključile gradske opštine, odnosno javna preduzeća ili druge organizacione jedinice osnovane od strane gradskih opština iz člana 22. stav 1. ove odluke, ukoliko su u saglasnosti sa zakonom i propisima Grada Beograda, počev od 01.12.2016. godine. Odredbom člana 24. stav 1. Odluke propisano je da započeti sudski sporovi sa zakupcima poslovnih zgrada i poslovnih prostorija kojima su upravljanje gradske opštine iz člana 22. stav 1. ove odluke, pokrenuti zbog neizmirene zakupnine, biće nastavljeni i okončani bez promene tužioca.

U konkretnom slučaju, tužena je bila u zakupodavnom odnosu sa pravnim prethonikom tužioca JP „Poslovni prostor opštine Stari Grad“ na osnovu prećutno produženog Ugovora o zakupu poslovnih prostorija od 23.05.1995. godine, a tužilac potražuje zakupninu za period od januara 2012. godine do novembra 2016. godine. Kako je reč o potraživanju nastalom pre 01.12.2016. godine, po oceni Vrhovnog suda tužilac je aktivno legitimisan za vođenje parnice.

Naime, odredbu člana 3. Odluke o načinu postupanja sa nepokretnostima koje su u javnoj svojini Grada Beograda, odnosno na kojima Grad Beograd ima posebna svojinska ovlašćenja treba tumačiti u sklopu sa odredbama 23. i 24. iste Odluke. Grad Beograd u skladu sa navedenom odlukom ima pravo davanja u zakup nepokretnosti Grada, i na Grad Beograd, odnosno organizacionu jedinicu Gradske uprave nadležnu za obavljanje poslova upravljanja i davanja u zakup poslovnih zgrada i poslovnog prostora, prelaze prava i obaveze iz važećih ugovora i novozaključenih ugovora, pa Grad ima aktivnu legitimaciju za potraživanja zakupnine koje su nastale kao obaveza zakupca nakon 01.12.2016. godine, kada je upravljanje poslovnim prostorom pripalo Gradu. Međutim, za neizmirene zakupnine do 01.12.2016. godine, kao u konkretnom slučaju, aktivna legitimacija tužioca proizilazi iz zaključenih ugovora na osnovu kojih je uspostavljen ugovorni odnos, bez obzira na datum pokretanja sudskog postupka. Stoga su razlozi drugostepenog suda na kojima je zasnovana odluka o žalbi tužene neprihvatljivi.

Imajući u vidu da drugostepeni sud zbog pogrešne primene materijalnog prava nije cenio razloge prvostepenog suda u pogledu prigovora zastarelosti potraživanja, nije bilo uslova za preinačenje pobijane presude, pa je primenom člana 416. stav 2. ZPP Vrhovni sud ukinuo drugostepenu presudu i predmet vratio drugostepenom sudu na ponovno odlučivanje o žalbi tužene.

Predsednik veća - sudija

Branka Dražić,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković