Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 395/20 od 29.01.2021. godine, , preinačena je presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 33/19 od 27.11.2019. godine, u stavu prvom izreke, tako što je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca u celosti, a tužilac obavezan da tuženoj naknadi troškove postupka po žalbi u iznosu od 33.000,00 dinara, dok se za veći iznos naknade troškova postupka od dosuđenog, zahtev tužene odbija kao neosnovan.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. u vezi sa članom 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11 ... 10/23), Vrhovni sud je našao da je revizija tužioca osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio zaposlen kod tužene na radnom mestu poslovi ... u Upravi pogranične policije policije, sa kojih poslova je rešenjem tužene od 15.10.2005. godine raspoređen sa radnog mesta ... (...) u Odeljenju za suzbijanje organizovanog opšteg kriminala, u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala. Rešenjem tužene od 01.06.2012. godine tužilac je raspoređen sa radnog mesta ... (...) u Odeljenju za suzbijanje organizovanog opšteg kriminala Službe za borbu protiv organizovanog kriminala raspoređen na radno mesto poslovi ... u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala Uprave kriminalističke policije. Rešenjem tužene od 01.05.2016. godine tužilac je kao ... raspoređen na radno mesto poslovi ... (...) u Odeljenju za suzbijanje organizovanog opšteg kriminala, Službe za borbu protiv organizovanog kriminala Uprave kriminalističke policije. Na osnovu nalaza i mišljenja veštaka ekonomsko-finansijske struke utvrđeno je da je u utuženom periodu od 01.11.2013. godine do 01.10.2016. godine, tužiocu isplaćena plata u manjem iznosu od iznosa koji bi mu pripadao primenom Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala. Tako utvrđena visina razlike koja je za osnovicu imala iznos plate tužioca bez minulog rada, prema navedenoj Uredbi, za sporni period iznosi 2.557.558,76 dinara (druga varijanta veštačenja).

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev za period od 01.11.2013. godine do 01.10.2016. godine u ukupnom iznosu od 2.557.558,76 dinara sa pripadajućom zakonskom kamatom i doprinosima za obavezno socijalno osiguranje (prihvatajući nalaz i mišljenje veštaka ekonomsko – finansijske struke) na osnovu člana 172 ZOO zaključujući da tužilac nakon premeštaja na poslove u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala, Uprave kriminalističke policije ima pravo na isplatu plate u dvostrukom iznosu na osnovu člana 18. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela i člana 2. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala, koja mu nije isplaćena.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev, nalazeći da je norme Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala plata predstavlja specijalni propis i neposredni pravni osnov za isplatu plate tužiocu, ali da tužilac u smislu pravila o teretu dokazivanja nije dokazao da mu pripada uvećana plata do dvostrukog iznosa bez minulog rada. Naime, iz spisa se utvrđuje da je plata tužioca u septembru 2005. godine, pre stupanja na rad u Službu za organizovani kriminal iznosila 25.206,68 dinara, a da mu je utuženom periodu na mestu u označenoj službi isplaćivan iznos koji je veći od dvostrukog nominalnog iznosa plate koji je ostvarivao na poslovima u Ministarstvu uunutrašnjih poslova sa kojih je stupio u službu.

Po oceni Vrhovnog suda osnovano se revizijom tužioca ukazuje da je stanovište drugostepenog suda zasnovano na pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Prema članu 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela („Službeni glasnik RS“ broj 42/2002 ... 32/2013), lica koja obavljaju poslove i zadatke u državnim organima posebnim organizacionim jedinicama iz ovog zakona imaju pravo na platu koja ne može biti veća od dvostrukog iznosa plate koju bi ostvarila lica zaposlena na odgovarajućim poslovima i zadacima u Tužilaštvu za organizovani kriminal, Višem sudu u Beogradu, Apelacionom sudu u Beogradu, Ministarstvu nadležnom za unutrašnje poslove i Okružnom zatvoru u Beogradu. Plate lica iz stava 1. ovog člana uređuje Vlada. Na osnovu ovlašćenja iz navedene zakonske odredbe Vlada Republike Srbije je Uredbom o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala („Službeni glasnik RS“ broj 14/2003 ... 114/2014) uredila plate ovih lica tako što je u članu 2. stav 1. određeno da se plata lica koja obavljaju poslove u navedenim organizacionim jedinicama državnih organa obračunava i isplaćuje u dvostrukom iznosu plate koju su ostvarivali na poslovima sa kojih su stupili na rad u organizacione jedinice iz člana prvog ove uredbe. Po članu 3. stav 6. Uredbe, dodaci na platu utvrđeni zakonom zaposlenom kome se plata utvrđuje ovom uredbom, obračunavaju se u skladu sa zakonom, drugim propisima i kolektivnim ugovorom.

Polazeći od navedenog, zaposleni, koji su pre stupanja na rad u Službu bili radno angažovani u MUP-u, imaju pravo na dvostruki iznos plate koju bi ostvarili na poslovima i zadacima u tom ministarstvu, što znači da se dvostruki iznos plate obračunava sa svim uvećanjima plate koju bi to lice ostvarilo na ranijem radnom mestu, odnosno svako uvećanje osnovne plate na ranijem radnom mestu posledično dovodi do uvećanja dvostrukog iznosa osnovne plate u ovim organizacionim jedinicama, uz organičenje iz navedene zakonske odredbe (član 18. stav 1.).

Sledeći navedeni normativni okvir, zaposleni koji su pre stupanja na rad u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala bili radno angažovani u MUP-u imaju pravo na dvostruki iznos plate, koju bi ostvarili na poslovima i zadacima u tom ministarstvu uz organičenje iz odredbe člana 18. stav 1. navedenog Zakona. To znači da se dvostruki iznos plate u smislu navedene zakonske odredbe obračunava sa svim uvećanjima plate koju bi to lice ostvarilo na ranijem radnom mestu, odnosno da svako uveđanje osnovne mesečne plate na ranijem radnom mestu posledično dovodi do uveđanja dvostrukog iznosa njegove osnovne plate u ovim organizacionim jedinicama.

Shodno tome nije pravilno stanovište drugostepenog suda da tužiocu pripada razlika obračunata na bazi dvostruke plate iz meseca koji je prethodio prelasku u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala, ali bez uzimanja u obzir uvećanja koje bi kasnije ostvario na tom radnom mestu (bez uzimanja u obzir promene osnovne plate). Naime, pogrešan je zaključak drugostepenog suda da kao merilo za obračun dvostrukog iznosa osnovne plate u čitavom spornom periodu treba prihvatiti samo onaj iznos koji je tužiocu isplaćen u mesecu koji je prethodio raspoređivanju na radno mesto u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala, pri čemu ne treba uzeti u obzir promene u visini osnovne plate do kojih je došlo u spornom periodu obračuna.

U tom smislu, u skladu sa pravilnim zaključkom prvostepenog suda, tužiocu pripada pravo na naknadu štete zbog neosnovano umanjene zarade za period od 01.11.2013. godine do 01.10.2016. godine u iznosima dosuđenim prvostepenom presudom (prihvaćenim nalazom i mišljenjem veštaka ekonomsko-finansijske struke) sa pripadajućom zakonskom kamatom i doprinosima za obavezno socijalno osiguranje. Zato je Vrhovni sud preinačio drugostepenu presudu u pobijanom odbijajućem delu tužbenog zahteva i u tom delu potvrdio prvostepenu presudu.

Preinačenjem odluke drugostepenog suda i odbijanjem žalbe tuženog potvrđena je prvostepena presuda i u odbijajućem delu odluke o troškovima prvostepenog postupka koji su tužiocu pravilno dosuđeni na osnovu člana 153, 154. i 163 stav 1. do 4. ZPP, a odbijen zahtev tužene za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Imajući u vidu izloženo na osnovu člana 416. stav 1. ZPP odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Tužilac je uspeo u postupku po reviziji, pa mu na osnovu članova 153. stav 1, 154. stav 2. i 163. stav 2. ZPP, pripadaju i opredeljeni troškovi revizijskog postupka. Visina je odmerena na ime traženih troškova i to: za sastav revizije od 49.500,00 dinara, prema važećoj Tarifi o nagradama i naknadama troškova za rad advokata („Službeni glasnik RS” broj 43/2023 od 26.05.2023. godine) kao i na ime sudskih taksi za reviziju 97.500,00 dinara i revizijsku odluku 97.500,00 dinara, odmereno prema tarifnom broju 1. i 2. taksene tarife Zakona o sudskim taksama („Službeni glasnik RS“ broj 98/24...106/15).

Na osnovu člana 165. stav 2. ZPP, Vrhovni sud je odlučio kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća-sudija,

Jelica Bojanić Kerkez,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković