Odlučujući o dozvoljenosti revizije, u smislu člana 404. ZPP, Vrhovni sud je ocenio da su ispunjeni uslovi za odlučivanje o posebnoj reviziji tužioca radi ujednačavanja sudske prakse, pa je odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. ZPP, Vrhovni sud je ocenio da je revizija tužioca osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Revizijski navodi o bitnoj povredi odredaba parničnog postupka nisu posebno razmatrani, jer se po izričitoj odredbi člana 404. stav 1. ZPP posebna revizija može izjaviti samo zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravni prethodnik tužioca JP „Poslovni prostor opštine Stari Grad“ je, kao zakupodavac sa tuženim, kao zakupcem 01.11.1998. godine zaključio ugovor o zakupu poslovnih prostorija na ... broj ... u ... na određeno vreme za period od 01.01.1998. godine do 31.10.2008. godine, sa aneksima, s tim što je po isteku ugovorenog perioda tuženi nastavio sa korišćenjem poslovnog prostora i plaćanjem zakupnine, pa je ugovor o zakupu prećutno produžen. Prema poslovnim knjigama zakupodavca tuženi nije platio zakupninu za novembar i decembar 2013. godine i za period od jula zaključno sa novembrom 2016. godine u ukupnom iznosu od 1.441.280,74 dinara.

Nižestepeni sudovi su ocenili da je tužbeni zahtev neosnovan zbog nedostatka aktivne legitimacije na strani tužioca, jer je tužba podneta 27.11.2019. godine kada je shodno članu kada je shodno članu 22. stav 1, 23. i 24. Odluke o načinu postupanja sa nepokretnostima koje su u javnoj svojini Grada Beograda, odnosno na kojima Grad Beograd ima posebna svojinska ovlašćenja („Službeni list Grada Beograda“, br. 63/2016) isključivo Grad Beograd bio aktivno legitimisan da potražuje zakupninu iz zaključenih ugovora o zakupu kao sukcesor prava i obaveza.

Po oceni Vrhovnog suda, osnovano se revizijom tužioca ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava, što ima za posledicu i nepotpuno utvrđeno činjenično stanje.

Odrebom člana 3. Odluke o načinu postupanja sa nepokretnostima koje su u javnoj svojini Grada Beograda, odnosno na kojima Grad Beograd ima posebna svojinska ovlašćenja („Službeni list Grada Beograda“, br. 63/16 od 23.06.2016. godine) propisano je da se raspolaganjem nepokretnostima Grada, u smislu ove odluke, smatra između ostalog davanje u zakup. Članom 22. stav 1. ove odluke propisano je da su nadležni organi gradskih opština Voždovac, Vračar, Zvezdara, Novi Beograd, Palilula, Rakovica, Savski venac, Stari Grad i Čukarica obavezni da u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ove odluke obaveste sve zakupce poslovnog prostora na kojima je gradska opština imala pravo upravljanja, o preuzimanju upravljanja na poslovnim zgradama i poslovnim prostorijama od strane Grada Beograda, odnosno organizacione jedinice Gradske uprave Grada Beograda nadležne za obavljanje poslova upravljanja i davanja u zakup poslovnih zgrada i poslovnih prostorija. Odredbom člana 23. stav 1. ove odluke, propisano je da na Grad Beograd, odnosno organizacionu jedinicu Gradske uprave nadležnu za obavljanje poslova upravljanja i davanja u zakup poslovnih zgrada i poslovnog prostora prelaze sva prava i obaveze iz ugovora o zakupu koje su zaključile gradske opštine, odnosno javna preduzeća ili druge organizacione jedinice osnovane od strane gradskih opština iz člana 22. stav 1. ove odluke, ukoliko su u saglasnosti sa zakonom i propisima Grada Beograda, počev od 01.12.2016. godine. Odredbom člana 24. stav 1. Odluke propisano je da započeti sudski sporovi sa zakupcima poslovnih zgrada i poslovnih prostorija kojima su upravljanje gradske opštine iz člana 22. stav 1. ove odluke, pokrenuti zbog neizmirene zakupnine, biće nastavljeni i okončani bez promene tužioca.

U konkretnom slučaju, tuženi je bio u zakupodavnom odnosu sa pravnim prethodnikom tužioca JP „Poslovni prostor opštine Stari Grad“ na osnovu prećutno produženog Ugovora o zakupu poslovnih prostorija od 01.11.1998. godine, sa aneksima, a tužilac potražuje zakupninu za novembar i decembar 2013. godine i za period od jula zaključno sa novembrom 2016. godine. Kako je reč o potraživanju nastalom pre 01.12.2016. godine, po oceni Vrhovnog suda tužilac je aktivno legitimisan za vođenje parnice.

Naime, odredbu člana 3. Odluke o načinu postupanja sa nepokretnostima koje su u javnoj svojini Grada Beograda, odnosno na kojima Grad Beograd ima posebna svojinska ovlašćenja treba tumačiti u sklopu sa odredbama 23. i 24. iste Odluke. Grad Beograd u skladu sa navedenom odlukom ima pravo davanja u zakup nepokretnosti Grada, i na Grad Beograd, odnosno organizacionu jedinicu Gradske uprave nadležnu za obavljanje poslova upravljanja i davanja u zakup poslovnih zgrada i poslovnog prostora, prelaze prava i obaveze iz važećih ugovora i novozaključenih ugovora, pa Grad ima aktivnu legitimaciju za potraživanja zakupnine koje su nastale kao obaveza zakupca nakon 01.12.2016. godine, kada je upravljanje poslovnim prostorom pripalo Gradu. Međutim, za neizmirene zakupnine do 01.12.2016. godine, kao u konkretnom slučaju, aktivna legitimacija tužioca proizilazi iz zaključenih ugovora na osnovu kojih je uspostavljen ugovorni odnos, bez obzira na datum pokretanja sudskog postupka. Stoga su razlozi nižestepenih sudova na kojima je zasnovana odluka o tužbenom zahtevu neprihvatljivi.

Imajući u vidu da nižestepeni sudovi zbog pogrešne primene materijalnog prava nisu cenili istaknuti prigovor zastarelosti u odnosu na svako pojedinačno mesečno potraživanje, nije bilo uslova za preinačenje pobijane presude, pa je primenom člana 416. stav 2. ZPP Vrhovni sud ukinuo nižestepene presude i predmet vratio prvostepenom sudu na ponovno odlučivanje.

U ponovnom postupku prvostepeni sud će, imajući u vidu primedbe na koje je ukazano ovim rešenjem, pravilnom primenom materijalnog prava oceniti prigovor zastarelosti u odnosu na svaki pojedinačni mesečni iznos utuženog potraživanja i o tužbenom zahtevu doneti novu zakonitu odluku.

Iz navedenih razloga, primenom člana 416. stav 2. ZPP, Vrhovni sud je odlučio kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Branka Dražić, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković