U IME NARODA

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Dragane Marinković, predsednika veća, Zorice Bulajić, Irene Vuković, Vesne Stanković i Radoslave Mađarov, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Vladimir Raičević, advokat iz ..., protiv tužene Opštine Lipljan, koju zastupa Predsednik privremenog organa Opštine Lipljan, radi isplate, odlučujući o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 413/23 od 30.03.2023. godine, u sednici održanoj 27.11.2024. godine, doneo je

P R E S U D U

PRIHVATA SE odlučivanje o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 413/23 od 30.03.2023. godine.

PREINAČUJU SE presuda Apelacionog suda u Nišu Gž1 413/23 od 30.03.2023. godine i presuda Osnovnog suda u Leskovcu P1 281/19 od 13.10.2022. godine, tako što se USVAJA tužbeni zahtev tužilje i OBAVEZUJE tužena da tužilji na ime naknade štete za period od 01.01.2017. godine do 01.02.2019. godine isplati: na ime razlike između minimalne zarade i isplaćene zarade iznos od 43.643,52 dinara i to:

-za januar 2017. godine iznos od 488,36 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.03.2017. godine do isplate;

-za mart 2017. godine iznos od 1.561,64 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.05.2017. godine do isplate;

-za maj 2017. godine iznos od 1.561,64 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.07.2017. godine do isplate;

-za jun 2017. godine iznos od 488,36 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.08.2017. godine do isplate;

-za avgust 2017. godine iznos od 1.567,69 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.10.2017. godine do isplate;

-za oktobar 2017. godine iznos od 490,25 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.12.2017. godine do isplate;

-za novembar 2017. godine iznos od 490,25 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.01.2018. godine do isplate;

-za januar 2018. godine iznos od 4.045,80 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.03.2018. godine do isplate;

-za februar 2018. godine iznos od 490,25 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.04.2018. godine do isplate;

-za mart 2018. godine iznos od 2.860,62 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.05.2018. godine do isplate;

-za april 2018. godine iznos od 1.675,44 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.06.2018. godine do isplate;

-za maj 2018. godine iznos od 4.045,80 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.07.2018. godine do isplate;

-za jun 2018. godine iznos od 1.681,90 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.08.2018. godine do isplate;

-za jul 2018. godine iznos od 2.871,66 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.09.2018. godine do isplate;

-za avgust 2018. godine iznos od 4.061,42 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.10.2018. godine do isplate;

-za septembar 2018. godine iznos od 492,14 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.11.2018. godine do isplate;

-za oktobar 2018. godine iznos od 4.061,42 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.12.2018. godine do isplate;

-za novembar 2018. godine iznos od 2.871,66 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.01.2019. godine do isplate;

-za decembar 2018. godine iznos od 1.681,90 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.02.2019. godine do isplate;

-za januar 2019. godine iznos od 6.155,32 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.03.2019. godine do isplate;

na ime razlike između pripadajućeg i isplaćenog dodatka na zaradu u skladu sa Zaključkom Vlade Republike Srbije 05 broj 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine iznos od 21.026,88 dinara i to:

-za januar 2017. godine iznos od 236,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.03.2017. godine do isplate;

-za mart 2017. godine iznos od 756.61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.05.2017. godine do isplate;

-za maj 2017. godine iznos od 756,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.07.2017. godine do isplate;

-za jun 2017. godine iznos od 236,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.08.2017. godine do isplate;

-za avgust 2017. godine iznos od 756,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.10.2017. godine do isplate;

-za oktobar 2017. godine iznos od 236,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.12.2017. godine do isplate;

-za novembar 2017. godine iznos od 236,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.01.2018. godine do isplate;

-za januar 2018. godine iznos od 1.952,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.03.2018. godine do isplate;

-za februar 2018. godine iznos od 236,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.04.2018. godine do isplate;

-za mart 2018. godine iznos od 1.380,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.05.2018. godine do isplate;

-za april 2018. godine iznos od 808,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.06.2018. godine do isplate;

-za maj 2018. godine iznos od 1.952,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.07.2018. godine do isplate;

-za jun 2018. godine iznos od 808,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.08.2018. godine do isplate;

-za jul 2018. godine iznos od 1.380,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.09.2018. godine do isplate;

-za avgust 2018. godine iznos od 1.952,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.10.2018. godine do isplate;

-za septembar 2018. godine iznos od 236,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.11.2018. godine do isplate;

-za oktobar 2018. godine iznos od 1.952,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.12.2018. godine do isplate;

-za novembar 2018. godine iznos od 1.380,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.01.2019. godine do isplate;

-za decembar 2018. godine iznos od 808,61 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.02.2019. godine do isplate;

-za januar 2019. godine iznos od 2.959,29 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.03.2019. godine do isplate, u roku od 15 dana od prijema otpravka presude.

OBAVEZUJE SE tužena da tužilji naknadi troškove celog postupka u iznosu od 132.508,00 dinara, u roku od 15 dana od prijema otpravka presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Leskovcu P1 281/19 od 13.10.2022. godine, stavom prvim izreke, odbijen je, kao neosnovan tužbeni zahtev tužilje kojim je tražila da se obaveže tužena da joj na ime naknade štete u visini razlike između minimalne zarade i isplaćene zarade isplati za period od 01.01.2017. godine do 01.01.2019. godine, ukupan iznos od 43.643,52 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačno opredeljene iznose od dospelosti do isplate, kao u sadržini tog stava. Stavom drugim izreke, odbijen je, kao neosnovan tužbeni zahtev tužilje kojim je tražila da se obaveže tužena da joj na ime naknade štete u visini razlike između dodatka na zaradu u skladu sa Zaključkom Vlade RS 05 broj 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine obračunatog na zaradu u visini minimalne zarade i isplaćenog dodatka na zaradu u skladu sa Zaključkom Vlade RS 05 broj 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine isplati za period od 01.01.2017. godine do 01.02.2019. godine iznos od 21.026,88 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačno opredeljene iznose počev od dospelosti do isplate, kao u sadržini tog stava. Stavom trećim izreke, odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 413/23 od 30.03.2023. godine, odbijena je, kao neosnovana žalba tužilje i potvrđena prvostepena presuda.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, reviziju je blagovremeno izjavila tužilja zbog pogrešne primene materijalnog prava, a radi ujednačavanja sudske prakse (član 404. ZPP).

Po odredbi člana 404. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ broj 72/11...18/20), revizija je izuzetno dozvoljena zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja ne bi mogla da se pobija revizijom, ako je po oceni Vrhovnog suda potrebno da se razmotre pravna pitanja od opšteg interesa ili pravna pitanja u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse, kao i ako je potrebno novo tumačenje prava (posebna revizija). O dozvoljenosti i osnovanosti posebne revizije odlučuje Vrhovni kasacioni sud u veću od pet sudija.

Postupajući na osnovu citirane zakonske odredbe, Vrhovni sud je imajući u vidu različitu sudsku praksu sudova u istoj činjeničnopravnoj situaciji dozvolio odlučivanje o posebnoj reviziji tužilje.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku i utvrdio da je revizija tužilje osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je u radnom odnosu na neodređeno vreme kod tužene, u zvanju viši referent u Odeljenju za ... . Rešenjem tužene od 01.08.2017. godine tužilji je određen koeficijent za obračun i isplatu plate od 8,85, pri čemu je određeno da se utvrđena zarada po osnovu radnog angažovanja zaposlene na KIM uvećava po osnovu Zaključka Vlade RS od 25.12.2008. godine za 50%, sa pravom na obračun plate po ovom rešenju od 01.11.2017. godine i sa pravom na dodatak na platu od 0,4% od osnovne plate za svaku punu godinu rada ostvarenom u radnom odnosu kod poslodavca. U spornom periodu tužilja je obavljala faktički rad kod tužene, a obračun plate od strane tužene je vršen u skladu sa donetim pojedinačnim aktom i sa uvećanjem za 50% primenom Zakučka Vlade Republike Srbije od 25.12.2008. godine na osnovu radnog angažovanja zaposlene na KiM. Nalazom i mišljenjem veštaka ekonomsko – finansijske oblasti utvrđeni su pojedinačni iznosi tražene razlike plate, za sporni period, u dve varijante. Visina razlike između minimalne zarade i osnovne plate tužilje bez uvećanja po Zaključku Vlade RS za sporni period iznosi 43.643,56 dinara, dok visina razlike na ime „kosovskog dodatka“ iznosi 21.026,84 dinara (prva varijanta). Prema drugoj varijanti - obračuna razlike plate koju je tužilja primila sa uvećanjem od 50% na ime „kosovskog dodatka“ u odnosu na minimalnu zaradu postoji negativna razlika, odnosno plata koju je tužilja primila je veća u odnosu na minimalnu zaradu u ukupnom iznosu od 354.772,36 dinara.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odbili tužbeni zahtev tužilje smatrajući da je u periodu potraživanja ostvarivala pravo na isplatu plate koja je bila viša od minimalne zarade time što je izvršen obračun u skladu sa posebnim normama koje su u primeni kod tužene i uvećanjem od 50% prema Zaključku Vlade RS od 25.08.2008.godine. Iz ovih razloga, sudovi smatraju da tužilja neosnovano potražuje utuženu razliku, po oba osnova.

Vrhovni sud ne prihvata ovakvo stanovište nižestepenih sudova, jer nalazi da je zasnovano na pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Tužilja na osnovu člana 5. stav 2. Zakona o platama službenika i nameštenika u organima autonomne pokrajine i lokalne samouprave („Službeni glasnik RS“, br. 113/17 i 86/19) ima pravo na isplatu minimalne zarade. Osim toga, tužilji u skladu sa Zaključkom Vlade Republike Srbije od 25.12.2008. godine i Zakonom o budžetu pripada i pravo na uvećanje zarade u visini od 50% mesečno na ime tzv. „kosovskog dodatka“. Prema nalazu veštaka, tužilji je u spornom periodu obračunata plata u manjem iznosu od minimalne zarade i na taj iznos vršeno je uvećanje od 50% mesečno. Takav obračun nije pravilan. Tužilja je imala pravo na isplatu plate u visini minimalne zarade i uvećanje od 50% obračunato na taj iznos. Isplaćena ukupna zarada tužilji sa tzv. „kosovskim dodatkom“ u spornom periodu je veća od minimalne zarade, ali je manja od iznosa koji se dobija obračunom plate u visini minimalne zarade uz uvećanje za 50% mesečno. Iz ovih razloga tužilja ima pravo na utuženu razliku plate, pa su nižestepene presude preinačene i usvojen tužbeni zahtev.

Na osnovu izloženog, Vrhovni sud je primenom odredbe člana 416. stav 1. Zakona o parničnom postupku doneo odluku kao u stavu drugom izreke.

Polazeći od uspeha u postupku, a saglasno odredbama člana 153, 154. i 163. ZPP, tužena je obavezana da tužilji naknadi troškove celog postupka u iznosu od 132.508,00 dinara. Tužilji su dosuđeni opredeljeni troškovi koji obuhvataju: sastav tužbe i jednog podneska po 9.000,00 dinara, zastupanja na tri održana ročišta po 10.500,00 dinara, zastupanja na jednom neodržanom ročištu 6.000,00 dinara, sastav žalbe i revizije po 18.000,00 dinara, prema Advokatskoj tarifi važećoj u vreme preduzimanja parničnih radnji, naknadu za obavljeno veštačenje 9.600,00 dinara, kao i sudske takse za: tužbu i prvostepenu odluku po 4.487,00 dinara, reviziju 8.974,00 dinara i revizijsku odluku 13.460,00 dinara, prema važećoj Taksenoj tarifi. Tužilji nisu dosuđene sudske takse u drugostepenom postupku, imajući u vidu da nije opredelila zahtev u skladu sa odredbom člana 163 stav 2 Zakona o parničnom postupku.

Imajući u vidu napred izneto, Vrhovni sud je na osnovu člana 165. stav 2. Zakona o parničnom postupku odlučio kao u stavu trećem izreke.

Predsednik veća – sudija

Dragana Marinković, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković