Protivna stranka u odgovoru na zahtev predlaže da sud isti odbije.

Postupajući po podnetom zahtevu i ispitujući pobijanu presudu u granicama zahteva, u smislu člana 54. Zakona o upravnim sporovima (''Službeni glasnik RS'' 111/09), Vrhovni kasacioni sud je našao da je zahtev neosnovan.

Prema razlozima obrazloženja pobijane presude, pravilno je, po oceni Upravnog suda, odlučio tuženi organ kada je odbio prijavu potraživanja tužioca po osnovu devizne štednje, jer nisu ispunjeni uslovi za priznavanje tog prava. Ovo stoga jer je pravilno tumačenje tuženog organa da je devizna štednja u smislu odredbe člana 1. stav 4. Zakona o regulisanju javnog duga Republike Srbije po osnovu neisplaćene devizne štednje građana položene kod banaka čije je sedište na teritoriji Republike Srbije i njihovim filijalama na teritoriji bivših republika SFRJ, u skladu sa propisima Federacije BiH, preneta na drugo pravno lice – banku sa sedištem u Federaciji BiH odnosno privatizacijski račun građana, čime je konvertovana u druga prava koja se mogu realizovati u skladu sa Zakonom o utvrđivanju i realizaciji potraživanja građana u postupku privatizacije. Kako prema potvrdi broj ...-...-...-.../... od 15.04.2019. godine, u Agenciji za privatizaciju u Federaciji BiH na jedinstvenom računu građana ... AA postoji neutrošen iznos od 993,32 KM iz osnova stare devizne štednje dostavljen od Komercijalne Banke DD Tuzla, registrovan 14.04.1999. godine, to pravilno nalazi tuženi organ da „Invest Banka“ AD Beograd, danom prenosa devizne štednje nije poslovala na teritoriji BiH. Na osnovu iznetog, tužilac po osnovu devizne štednje nije više u odnosu sa bankom kod koje je svojevremeno polagao deviznu štednju, čije je sedište u Republici Srbiji, jer je ista preneta na drugu banku sa sedištem u Federaciji BiH, odnosno konverzijom devizne štednje u drugi oblik prava, prestao je zakonski osnov za priznavanje prava po osnovu neisplaćene devizne štednje građana u skladu sa Zakonom o regulisanju javnog duga Republike Srbije po osnovu neisplaćene devizne štednje građana položene kod banaka čije je sedište na teritoriji Republike Srbije i njihovim filijalama na teritoriji bivših Republika SFRJ. U svakom slučaju i da tužilac nije iskoristio staru deviznu štednju za namene propisane Zakonom o utvrđivanju i realizaciji potraživanja građana u postupku privatizacije, evidentirana devizna štednja postala je unutrašnji dug Federacije BiH u skladu sa odredbom člana 5a navedenog zakona. Upravni sud je cenio navode tužbe kojima se ukazuje da je tuženi primenio odredbe čl.3, 7, 11. i 18. Zakona o utvrđivanju i realizaciji potraživanja građana u postupku privatizacije koje su presudom Ustavnog suda Federacije BiH ocenjene kao neustavne, čime je činjenice utvrdio na osnovu nezakonitih dokaza, pa je našao da su neosnovani. Ovo stoga, jer je presudom Ustavnog suda Federacije BiH od 08.01.2021. godine cenjena ustavnost odredbi čl.3, 7. i 18. Zakona o utvrđivanju i realizaciji potraživanja građana u postupku privatizacije („Sl. novine FBiH“, br.27/97, 8/99, 45/00), dok je tuženi organ u osporenom rešenju primenio odredbe Zakona o utvrđivanju i realizaciji potraživanja građana u postupku privatizacije („Sl. novine FBiH“, br.27/97, 8/99, 45/00, 54/00, 32/01, 27/02, 57/03, 44/04,97/07, 65/09, 48/11, 114/12 i 86/15), sa svim izmenama i dopunama Zakona donetim nakon ocene ustavnosti.

Ocenjujući zakonitost pobijane presude Vrhovni kasacioni sud nalazi da je ista doneta bez povreda pravila postupka i uz pravilnu primenu propisa.

Prema stanju u spisima i obrazloženju pobijane presude, tužilac je na osnovu poziva za prijavu potraživanja po osnovu devizne štednje od 23.01.2017. godine, podneo prijavu potraživanja, koja je evidentirana pod brojem ...-.../...-... od 11.12.2017. godine, a na osnovu devizne štednje položene kod „Invest banke“ AD Beograd, broj partije ...-...-...- ... . Tužilac je uz prijavu podneo original devizne štedne knjižice „Invest banke“ AD Beograd, pod brojem ..., u kojoj postoji pečat sa naznakom „evidentirana strana devizna štednja“ odnosno pečat sa nazivom banke – „Komercijalna Banka“ DD Tuzla. Pored toga, tužilac je dostavio i potvrdu finansijsko-informatičke agencije Sarajevo o tome da nije ostvario pravo u BiH po osnovu stare devizne štednje, niti da mu je to pravo priznato od strane Federacije BiH, kao i izjavu, datu pod moralnom, materijalnom i krivičnom odgovornošću, da predmetnu staru deviznu štednju nije preneo na drugo lice. Postupajući po nalogu tuženog za dostavu dopunske dokumentacije, tužilac je dostavio potvrdu Agencije za privatizaciju Federacije BiH broj ...-...-...-.../... od 15.04.2019. godine, kojom se potvrđuje, na osnovu uvida u bazu podataka Jedinstvenih računa građana (JRG) da na JRG ... AA, postoji neutrošen iznos od 993,32 KM iz osnova stare devizne štednje dostavljen iz „Komercijalne banke“ DD Tuzla, registrovan 14.04.1999. godine, uz napomenu da Agencija za privatizaciju nije nadležna za povrat stare devizne štednje i da ne raspolaže podacima o verifikovanim iznosima iz osnova stare devizne štednje.

Odredbom člana 1. stav 1. Zakona o regulisanju javnog duga Republike Srbije po osnovu neisplaćene devizne štednje građana položene kod banaka čije je sedište na teritoriji Republike Srbije i njihovim filijalama na teritoriji bivših republika SFRJ („Sl. glasnik RS“, br.108/16, 113/17 i 52/19), propisano je da se ovim zakonom uređuju uslovi, način i postupak regulisanja obaveza po osnovu neisplaćene devizne štednje građana koju su do 27. aprila 1992. godine položili: 1) državljani bivših republika SFRJ, osim Republike Srbije, kod banaka sa sedištem na teritoriji Republike Srbije i njihovim filijalama na teritoriji bivših republika SFRJ; 2) državljani Republike Srbije kod filijala banaka sa sedištem na teritoriji Republike Srbije, a koje su se nalazile na teritorijama bivših republika SFRJ. Stavom 4. istog člana propisano je da se odredbe ovog zakona ne odnose na deviznu štednju iz stava 1. ovog člana, koja je u potpunosti isplaćena u skladu sa propisima bivših republika SFRJ, na čijoj teritoriji je položena, ili koju su bivše republike SFRJ svojim propisima prenele na druga pravna lica, odnosno konvertovale u druga prava.

Odredbom člana 9. Zakona o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja („Sl. list SFRJ“, br.43/82 i 72/82, „Sl. list SRJ“ br.46/96 i „Sl. glasnik RS“, br.46/06), propisano je da se pravo strane države primenjuje prema svom smislu i pojmovima koje sadrži.

Prema odredbi člana 2. Zakona o utvrđivanju i realizaciji potraživanja građana u postupku privatizacije („Sl. novine FBiH“, br.27/97, 8/99, 45/00, 54/00, 32/01, 27/02, 57/03, 44/04, 79/07, 65/09, 48/11, 114/12 i 86/15), potraživanja građana, koja se izmiruju u skladu sa ovim zakonom, smatraju se potraživanja po osnovu stare devizne štednje, po osnovu kompenzacije za denacionalizovanu imovinu koja se ne može vratiti u vlasništvo i posed, potraživanja po osnovu neisplaćenih plaća pripadnika Armije RBiH, Hrvatskog vijeća odbrane, Policije i opća potraživanja utvrđena Zakonom o privatizaciji preduzeća. Odredbom člana 3. stav 1. istog zakona propisano je da lice koje ima deviznu štednju u bankama ili poslovnim jedinicama sa sjedištima na teritoriji Federacije iznad 100 KM, a bio je državljanin bivše Socijalističke Republike BiH i na dan 31. marta 1991. godine imao prebivalište na teritoriji koja sada pripada Federaciji, stiče potraživanja prema Federaciji sa stanjem na dan 31. marta 1992. godine. Odredbom člana 5. istog zakona propisano je da se potraživanje građana po svim osnovima iz člana 2. ovog zakona, iskazuju na jedinstvenom računu građana (u daljem tekstu: Jedinstveni račun) u organizacionoj jedinici Agencije za privatizaciju FBiH, prema mjestu prebivališta građana, a odredbom člana 5a istog zakona, da izuzetno od člana 5. ovog zakona, potraživanje po osnovu stare devizne štednje postaje unutrašnji dug FBiH koji se izmiruje u skladu sa posebnim zakonom, osim ako lice koje ima potraživanje po osnovu stare devizne štednje ne da izjavu da se ta potraživanja koriste za namjene iz člana 18. ovog zakona. Izjava iz stava 1. ovog člana je neopoziva i podnosi se Federalnom ministarstvu finansija u roku od tri meseca od dana stupanja na snagu ovog zakona. Prema odredbi člana 11. istog zakona, otvaranje Jedinstvenih računa vrši se po službenoj dužnosti na osnovu matičnog broja građanina – nositelja potraživanja iz ovog zakona, a otvaranje Jedinstvenog računa po osnovu stare devizne štednje vrši se na zahtev štediše. Jedinstveni račun predstavlja sertifikat građanina.

Polazeći od citiranih propisa, a kako prema potvrdi broj ...-...-...-.../... od 15.04.2019. godine, u Agenciji za privatizaciju Federacije BiH na jedinstvenom računu građanina ... AA, postoji neutrošen iznos od 993,32 KM iz osnova stare devizne štednje, dostavljen od „Komercijalne banke“ DD Tuzla, registrovan 14.04.1999. godine, pravilna je ocena Upravnog suda da je osporeno rešenje tuženog pravilno i zakonito. Ovo stoga što tužilac, ovde podnosilac zahteva za preispitivanje sudske odluke, po osnovu devizne štednje nije više u odnosu sa bankom kod koje je svojevremeno položio deviznu štednju („Invest banka“ AD Beograd), a čije je sedište u Republici Srbiji, već je stupio u odos sa FBiH. Naime njegova devizna štednja je preneta na drugu banku sa sedištem u Federaciji BiH („Komercijalnu banku“ DD Tuzla), a zatim konvertovana u drugi oblik prava na osnovu zakona Federacije BiH.

Imajući u vidu izloženo, i po oceni Vrhovnog kasacionog suda, ne radi se o staroj deviznoj štednji za koju bi bila odgovorna Republika Srbija prema presudi Evropskog suda za ljudska prava u Strazburu od 16.07.2014. godine, donetoj po predstavci 60642/08, Ališić, Sadžak i Šahdanović, protiv Slovenije i Srbije, odnosno prema Zakonu o regulisanju javnog duga Republike Srbije po osnovu neisplaćene devizne štednje građana položene kod banaka čije je sedište na teritoriji Republike Srbije i njihovim filijalama na teritoriji bivših republika SFRJ, pa su suprotni navodi zahteva neosnovani.

Naime, Republika Srbija, ne može biti odgovorna za regulisanje obaveza po osnovu neisplaćene devizne štednje podnosiocu zahteva ni u slučaju da je transfer iznosa od 993,32 KM na jedinstveni račun podnosioca kod Agencije za privatizaciju Federacije BiH izvršen bez njegove saglasnosti, automatskom primenom neustavnih odredaba Zakona o utvrđivanju i realizaciji potraživanja građana, u postupku privatizacije koji je donela Federacija BiH, jer je prenos deviznih sredstava na jedinstveni račun izvršen sa računa „Komercijalne banke“ DD Tuzla, sa sedištem na teritoriji Federacije BiH, a ne sa računa filijale „Invest banke“ sa sedištem na teritoriji Republike Srbije. Eventualne neustavne situacije uzrokovane primenom zakona Federacije BiH i povredu prava na mirno uživanje imovine pravnih subjekata koja iz toga proističe, mora otkloniti država koja je takvo stanje prouzrokovala, a ne Republika Srbija.

S obzirom na sve izloženo, Vrhovni kasacioni sud je, na osnovu odredbe člana 55. stav 1. Zakona o upravnim sporovima, odlučio kao u stavu prvom dispozitiva ove presude.

Kako je zahtev za preispitivanje sudske odluke odbijen, Vrhovni kasacioni sud je, na osnovu odredbe člana 74. Zakona o upravnim sporovima shodnom primenom odredbe člana 165. stav 1. u vezi člana 153. Zakona o parničnom postupku (''Službeni glasnik RS'' br. 72/11... 87/18) odlučio kao u drugom stavu dispozitiva presude.

PRESUĐENO U VRHOVNOM KASACIONOM SUDU

dana 27.08.2021. godine, Uzp 223/2021

Zapisničar,                                                                                                  Predsednik veća – sudija,

Dragica Vranić, s.r.                                                                                 Katarina Manojlović Andrić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić