Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Kzz 48/2023
02.02.2023. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Biljane Sinanović, predsednika veća, Svetlane Tomić Jokić, Bojane Paunović, Milene Rašić i Tatjane Vuković, članova veća, sa savetnikom Andreom Jakovljević, kao zapisničarem, u krivičnom predmetu okrivljenih Nikole Nedovića i AA, zbog krivičnog dela neovlašćena proizvodnja i stavljanje u promet opojnih droga iz člana 246. stav 2. Krivičnog zakonika i dr., odlučujući o zahtevima za zaštitu zakonitosti branioca okrivljenog Nikole Nedovića, advokata Zorana Steljića i branioca okrivljenog AA, advokata Jasmina Duštinca, podnetim protiv pravnosnažnih presuda Osnovnog suda u Aranđelovcu K 91/22 od 08.07.2022. godine i Apelacionog suda u Kragujevcu Kž1 605/22 od 04.11.2022. godine, u sednici veća održanoj dana 02.02.2023. godine, jednoglasno je doneo
P R E S U D U
ODBIJAJU SE, kao neosnovani, zahtevi za zaštitu zakonitosti branioca okrivljenog Nikole Nedovića, advokata Zorana Steljića i branioca okrivljenog AA, advokata Jasmina Duštinca, podneti protiv pravnosnažnih presuda Osnovnog suda u Aranđelovcu K 91/22 od 08.07.2022. godine i Apelacionog suda u Kragujevcu Kž1 605/22 od 04.11.2022. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Aranđelovcu K 91/22 od 08.07.2022. godine okrivljeni Nikola Nedović oglašen je krivim zbog krivičnog dela neovlašćena proizvodnja i stavljanje u promet opojnih droga iz člana 246. stav 2. Krivičnog zakonika, za koje mu je utvrđena kazna zatvora u trajanju od 5 (pet) godina i opozvana uslovna osuda izrečena presudom Osnovnog suda u Aranđelovcu K 246/20 od 03.03.2021. godine i uzeta kao utvrđena kazna zatvora u trajanju od 6 (šest) meseci pa je osuđen na jedinstvenu kaznu zatvora u trajanju od pet godina i pet meseci, koju će izdržavati po pravnosnažnosti presude u Zavodu za izvršenje kazne zatvora, a u koju mu se uračunava vreme provedeno u pritvoru počev od 02.09.2021. godine pa dok pritvor traje, a okrivljeni AA je oglašen krivim da je izvršio krivično delo neovlašćena proizvodnja i stavljanje u promet opojnih droga u pomaganju iz člana 246. stav 2. u vezi člana 35. Krivičnog zakonika, za koje mu je utvrđena kazna zatvora u trajanju od 2 (dve) godine i 2 (dva) meseca i za krivično delo neovlašćeno držanje opojnih droga iz člana 246a stav 1. Krivičnog zakonika, za koje mu je utvrđena kazna zatvora u trajanju od 3 (tri) meseca pa je osuđen jedinstvenu kaznu zatvora u trajanju od 2 (dve) godine i 4 (četiri) meseca koju će izdržati po pravnosnažnosti presude u Zavodu za izvršenje kazne zatvora, a u koju mu se uračunava vreme provedeno u pritvoru počev od 02.09.2021. godine pa dok pritvor traje.
Prema okrivljenima je izrečena mera bezbednosti oduzimanje predmeta i to 510 biljaka psihoaktivne konoplje „Cannabis sativa“ ukupne neto mase 134,618 kilograma, a od okrivljenog Nikole Nedovića dve plastične kante sive boje sa zelenim čepom na vrhu zapremine od po 10 litara i nalepnicom sa natpisom „...“, jedna plastična kanta sive boje sa zelenim čepom zapremine 5 litara i zelenom nalepnicom na kojoj je ispisano „...“ jedna bočica sive boje sa crnim čepom na vrhu zapremine 100 mililitara i narandžastom nalepnicom sa natpisom „...“, a od okrivljenog AA jedna ručno pravljena cigareta tzv. „Džoint“ ukupne neto mase 0,89 grama, po potvrdama o privremeno oduzetim predmetima PS Aranđelovac Ku 1031/21 od 02.09. 2021 godine i od 03.09. 2021. godine.
Istom presudom, okrivljeni su obavezani da plate sudu na ime paušala iznos od po 10.000,00 dinara, u roku od 30 dana po pravnosnažnosti presude, pod pretnjom prinudnog izvršenja, kao i da nadoknade ostale troškove krivičnog postupka koji su unapred isplaćeni iz budžetskih sredstava Osnovnog suda u Aranđelovcu i Osnovnog javnog tužilaštva u Aranđelovcu, o čijoj će visini sud doneti posebno rešenje.
Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Kž1 605/22 od 04.11.2022. godine delimičnim usvajanjem žalbe okrivljenog Nikole Nedovića i njegovog branioca i žalbi branilaca okrivljenog AA, preinačena je presuda Osnovnog suda u Aranđelovcu K 91/22 od 08.07.2022. godine, u delu odluke o krivičnim sankcijama pa su okrivljenima Nikoli Nedoviću i AA za krivična dela za koja su navedenom presudom oglašeni krivim i to okrivljenom Nikoli Nedoviću za krivično delo neovlašćena proizvodnja i stavljanje u promet opojnih droga iz člana 246. stav 2. Krivičnog zakonika utvrđena je kazna zatvora u trajanju od 3 (tri) godine i zadržana kao pravilno utvrđena kazna zatvora u trajanju od 6 (šest) meseci (utvrđena opozivom uslovne osude izrečene presudom Osnovnog suda u Aranđelovcu K 246/20 od 03.03.2021. godine) pa je osuđen na jedinstvenu kaznu zatvora u trajanju od 3 (tri) godine i 5 (pet) meseci, u koju mu se uračunava vreme provedeno u pritvoru od 02.09.2021. godine pa do upućivanja u Zavod za izvršenje kazne zatvora, a okrivljenom AA za krivično delo neovlašćena proizvodnja i stavljanje u promet opojnih droga u pomaganju iz člana 246. stav 2. u vezi člana 35. Krivičnog zakonika utvrđena je kazna zatvora u trajanju od 1 (jedne) godine i 2 (dva) meseca i zadržana kao pravilno utvrđena kazna zatvora u trajanju od 3 (tri) meseca za krivično delo neovlašćeno držanje opojnih droga iz člana 246a stav 1. Krivičnog zakonika pa je osuđen na jedinstvenu kaznu zatvora u trajanju od 1 (jedne) godine i 4 (četiri) meseca u koju mu se uračunava vreme provedeno u pritvoru od 02.09.2021. godine do upućivanja u Zavod za izvršenje kazne zatvora, dok se u preostalom delu žalbe okrivljenog Nikole Nedovića i njegovog branioca, kao i žalbe branilaca okrivljenog AA i žalba Osnovnog javnog tužioca u Aranđelovcu u celosti, odbijaju kao neosnovane i u nepreinačenom delu prvostepena presuda potvrđuje.
Protiv navedenih pravnosnažnih presuda zahteve za zaštitu zakonitosti blagovremeno su podneli:
- branilac okrivljenog Nikole Nedovića, advokat Zoran Steljić zbog bitne povrede odredaba krivičnog postupka iz člana 438. stav 2. tačka 1) ZKP, sa predlogom da Vrhovni kasacioni sud usvoji podneti zahtev kao osnovan i ukine pobijane presude i predmet vrati prvostepenom sudu na ponovno odlučivanje ili da pobijane presude preinači i okrivljenog Nikolu Nedovića oslobodi od optužbe.
- branilac okrivljenog AA, advokat Jasmin Duštinac zbog bitne povrede odredaba krivičnog postupka iz člana 438. stav 2. tačka 1) ZKP u vezi člana 16. stav 1. ZKP sa predlogom da Vrhovni kasacioni sud usvoji podneti zahtev kao osnovan i preinači pobijane presude ili samo drugostepenu presudu i okrivljenog AA oslobodi od optužbe zbog krivičnih dela koja su mu stavljena na teret.
Vrhovni kasacioni sud je dostavio primerke zahteva za zaštitu zakonitosti Republičkom javnom tužiocu shodno odredbi člana 488. stav 1. ZKP, te je u sednici veća koju je održao u smislu člana 490. ZKP, bez obaveštavanja Republičkog javnog tužioca i branilaca okrivljenih, smatrajući da njihovo prisustvo nije od značaja za donošenje odluke (član 488. stav 2. ZKP), razmotrio spise predmeta i pravnosnažne presude protiv kojih su zahtevi za zaštitu zakonitosti podneti, pa je, nakon ocene navoda iznetih u zahtevima, našao:
Zahtevi za zaštitu zakonitosti branilaca okrivljenih Nikole Nedovića i AA, su neosnovani.
Branioci okrivljenih u podnetim zahtevima za zaštitu zakonitosti ukazuju da je pobijanim presudama učinjena bitna povreda odredaba krivičnog postupka iz člana 438. stav 2. tačka 1) ZKP jer se pobijane pravnosnažne presude zasnivaju na nedozvoljenom dokazu - veštačenju Nacionalnog centra za kriminalističku forenziku u Nišu od 09.06.2022. godine. Nezakonitost ovog dokaza se, po navodima branilaca ogleda u tome što je veštačenje vršeno na uzorcima koji su pribavljeni suprotno odredbama ZKP, odnosno jer je predmet veštačenja bila biljna materija izuzeta iz zasada od 510 biljaka, koje su oduzete od okrivljenih po potvrdi o oduzetim predmetima, a koja je u ranijem postupku osušena i veštačena, na zahtev ovlašćenih službenih lica policije, bez naredbe tužioca. Samim tim, branioci nalaze da se veštačenje od 09.06.2022. godine, iako je u ponovljenom postupku obavljeno po naredbi suda, posredno zasniva na nezakonitom dokazu – veštačenju od 07.09.2021. godine, jer je materija koja je bila predmet veštačenja, proistekla iz prethodnog veštačenja i predstavlja njegov sastavni deo, zbog čega se na tom dokazu, kao i na ostalim dokazima koji su iz njega proistekli, shodno članu 16. ZKP, ne može zasnivati sudska odluka.
Izneti navodi zahteva za zaštitu zakonitosti branioca okrivljenog se, po oceni Vrhovnog kasacionog suda, ne mogu prihvatiti kao osnovani.
Veštačenje Nacionalnog centra za kriminalističku forenziku, Odsek Regionalni centar za kriminalističku forenziku u Nišu od 09.06.2022. godine, na koje kao nezakonit dokaz ukazuju branioci okrivljenih, rezultat je zakonito sprovedene dokazne radnje veštačenja i kao takav predstavlja zakonit dokaz. Ovo stoga što je predmetno veštačenje, koje je imalo za predmet utvrđivanje da li biljna materija, oduzeta od okrivljenih po potvrdi o oduzetim predmetima, sadrži psihoaktivne kontrolisane supstance u masenom udelu većem od 0,3% THC, određeno naredbom Osnovnog suda u Aranđelovcu K 91/22 od 04.05.2022. godine i obavljeno je od strane ovlašćene institucije i u svemu je dato u skladu sa pravilima nauke i struke, shodno odredbama ZKP. Pri tome, organ koji je određen za obavljanje veštačenja, ovlašćen je da sam izabere način veštačenja materije koja je predmet veštačenja, a sam proces veštačenja koji je izabran u konkretnom slučaju, spada u tehnologiju i proceduru, koju je taj organ ovlašćen da primenjuje prilikom obavljanja zadatka veštačenja.
Pored ovoga, iste navode, sadržane u zahtevu za zaštitu zakonitosti, branioci okrivljenih isticali su i u žalbi izjavljenoj protiv presude Osnovnog suda u Aranđelovcu K 91/22 od 08.07.2022. godine, a drugostepeni sud je našao da su ti žalbeni navodi neosnovani i za prihvatanje kao pravilnog pravnog stanovišta prvostepenog suda - da to što je veštačenje osušene biljne materije, sada po naredbi suda, obavljeno na uzorku koji ni na koji način nije oštećen ni kontaminiran, već je samo bio sastavni deo biljne materije oduzete od okrivljenih u zakonom propisanoj proceduri, od koga je izuzet uzorak i prilikom prethodnog veštačenja, bez naredbe javnog tužioca, ne čini novo veštačenje nezakonitim, na strani 5. u trećem i četvrtom stavu i na strani 6. u prvom i drugom stavu obrazloženja drugostepene presude, izneo razloge koje u svemu prihvata Vrhovni kasacioni sud i na iste upućuje, shodno odredbi člana 491. stav 2. ZKP.
Kako se shodno navedenom, i po oceni ovoga suda, predmetno veštačenje smatra zakonitim dokazom na kome se presuda može zasnivati, to se, kao neosnovani ocenjuju navodi branilaca okrivljenih kojima se ukazuje da je izvođenjem ovog dokaza i zasnivanjem presude na istome učinjena bitna povreda odredaba krivičnog postupka iz člana 438. stav 2. tačka 1) ZKP.
Sa iznetih razloga, nalazeći da pobijanim presudama nije učinjena povreda zakona na koju se neosnovano ukazuje zahtevima za zaštitu zakonitosti branilaca okrivljenih Nikole Nedovića i AA, to je Vrhovni kasacioni sud, na osnovu člana 491. stav 1. i 2. ZKP, navedene zahteve branilaca okrivljenih odbio kao neosnovane.
Zapisničar-savetnik Predsednik veća-sudija
Andrea Jakovljević,s.r. Biljana Sinanović,s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić