Rešenjem Višeg suda u Valjevu Gž 1404/22 od 07.07.2022. godine odbijene su kao neosnovane žalbe stranaka i potvrđeno rešenje Osnovnog suda u Ubu R1 14/21 od 02.02.2022. godine.

Protiv pravnosnažnog rešenja donetog u drugom stepenu protivnik predlagača je izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Predlagač je dostavio svoj odgovor na reviziju protivnika predlagača.

Ispitujući pobijano rešenje u smislu člana 408. ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11...18/20), Vrhovni kasacioni sud je ocenio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravosnažnim rešenjem Odeljenja za privredu i imovinsko-pravne poslove Opštine Lajkovac broj ...-.../...-... od 26.11.2020. godine od predlagača su eksproprisane kp.br. .../... površine 16 ari 73m2, kp.br. .../... površine 10 ari 68m2, kp.br. ... površine 43 ara 75m2 i kp.br. .../... površine 27 ari 8m2, koje su u list nepokretnosti br. ... KO ... bile upisane kao svojina predlagača. U cilju izgradnje državnog puta IB broj 27 Loznica-Valjevo-Lazarevac, deonica Iverak-Lajkovac, eksproprijacija je izvršena u korist Republike Srbije, a za potrebe protivnika predlagača. U cilju utvrđivanja novčane naknade za eksproprisane nepokretnosti prvostepeni sud je shodno članu 42. stav 1. i 2. Zakona o eksproprijaciji, kojim je propisano da se naknada u tom slučaju određuje u novcu prema tržišnoj ceni takvog zemljišta čiju procenu vrši organ nadležan za utvrđivanje poreza na prenos apsolutnih prava na nepokretnostima, prvostepeni sud je od Poreske uprave, Odeljenja za kontrolu izdvojenih aktivnosti Valjevo pribavio izveštaj o tržišnoj vrednosti poljoprivrednog zemljišta (300,00 dinara /1m2) i građevinskog zemljišta izvan građevinskog područja – selo (600,00 dinara/1m2), pa kako je na ovako utvrđenu cenu parcela, zbog odsustva obrazloženja i zbirno date procene za sve parcele, predlagač imao primedbe, prvostepeni sud je obavio veštačenje preko veštaka geodetske i građevinske struke. Po identifikaciji predmetnih parcela od strane veštaka geodetske struke, veštak građevinske struke je tržišnu vrednost eksproprisanih katastarskih parcela .../..., .../... i .../... KO ... utvrdio u iznosu od 720,00 dinara /1m2m a tržišnu vrednost kp.br. .../... KO ... u iznosu do 600,00 dinara/1m2, uzimajući u obzir obrazložene kriterijume i merila za procenu tržišne vrednosti konkretne katastarske parcele s obzirom na njen položaj i površinu.

Polazeći od toga da eksproprisane katastarske parcele predstavljaju građevinsko zemljište, prvostepeni sud je prihvatio njihovu tržišnu vrednost utvrđenu komparativnom metodom od strane veštaka građevinske struke, te je saglasno površini eksproprisanih nepokretnosti naknadu po tom osnovu utvrdio u visini od 6.625.520,00 dinara i protivnika predlagača obavezao na isplatu tog iznosa.

Prihvatajući izloženo činjenično stanje kao pravilno i potpuno utvrđeno, drugostepeni sud je ocenio da je prvostepena odluka zasnovana na pravilnoj primeni člana 41. stav 2. Zakona o eksproprijaciji prema kome se naknada za eksproprisane nepokretnosti određuje po tržišnoj ceni prema okolnostima u momentu donošenja sudske odluke ili postizanja sporazuma o visini naknade kao i na pravilnoj primeni člana 82. stav 1. i 2. Zakona o planiranju i izgradnji koji definišu prirodu građevinskog zemljišta i promenu njegove namene stupanjem na snagu planskog dokumenta o prenameni poljoprivrednog u građevinsko zemljište, pa je prvostepenu odluku potvrdio sa obrazloženjem da su Uredbom o utvrđivanju prostornog plana područja posebne namene državnog puta IB reda broj 27 Loznica – Valjevo – Lazarevac, deonica Iverak –Lajkovac (veza sa autoputem E763 Beograd-južni jadran, Beograd- Požega), koja je stupila na snagu 15.01.2020. godine navedene katastarske parcele formirane kao građevinske.

Drugostepeni sud je ocenio da je pravilnom primenom člana 41. stav 2. Zakona o eksproprijaciji prvostepeni sud naknadu za eksproprisano građevinsko zemište utvrdio prema njegovoj tržišnoj vrednosti obračunatoj nalazom sudskog veštaka građevinske struke, saglasno čemu je katastarsko svojstvo predmetnih nepokretnosti, kao poljoprivrednog zemljišta, bez uticaja na pravilnost žalbom pobijane prvostepene odluke.

Protivno navodima revizije, po oceni Vrhovnog kasacionog suda, drugostepena odluka je zasnovana na pravilnoj primeni materijalnog prava.

Članom 58. stav 1. Ustava Republike Srbije propisano je da se jemči mirno uživanje svojine i imovinskih prava stečenih na osnovu zakona, dok je stavom 2. istog člana propisano da pravo svojine može biti oduzeto ili ograničeno samo u javnom interesu utvrđenom na osnovu zakona, uz naknadu koja ne može biti niža od tržišne. Obim vlasničkih prava na istovetan prava regulisan je članom 1. Zakona o eksproprijaciji („Službeni glasnik RS“ broj 53/95“ Službeni list SRJ“ broj 16/01- odluka SUS i „Službeni glasnik RS“ broj 20...106/16 autentično tumačenje).

Citiranom Uredbom o utvrđivanju prostranog plana područja posebne namene državnog puta IB red broj 27 broj 27 Loznica – Valjevo – Lazarevac, deonica Iverak – Lajkovac (veza sa autoputem E763 Beograd-južni jadran, Beograd-Požega) predmetne katastarske parcele formirane su kao građevinske parcele, čime su postale javna svojina, pa su shodno članu 117. stav 1. Zakona o državnom premeru i katastru nadležni organi Grada Valjeva bili dužni da u roku od 30 dana od nastanka promene zahtev za sprovođenje iste podnesu Službi za katastar nepokretnosti. Okolnost da ta zakonska obaveza nije poštovana, ne može proizvesti negativne posledice po predlagača u smislu određivanja tržišne cene prema katastarskom (poljoprivrednom) statusu navedenih parcela, čije su priroda i namena promenjene navedenim dokumentom.

Saglasno datoj pravnoj argumentaciji neosnovanim su ocenjeni revizijski navodi o zasnovanosti drugostepenog rešenja na pogrešnoj primeni materijalnog prava, zbog čega je shodno članu 414. stav 1. ZPP odlučeno kao u prvom stavu izreke.

Zahtev predlagača za naknadu troškova revizijskog postupka odbijen je kao neosnovan u skladu sa odredbom člana 154. ZPP, imajući u vidu da se ne radi o potrebnom trošku.

Predsednik veća-sudija

Marina Milanović.s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić