U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Dobrile Strajina i Marine Milanović, članova veća, u pravnoj stvari tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Dalibor Mitić, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije, Ministarstva odbrane, koju zastupa Vojno pravobranilaštvo sa sedištem u Beogradu, radi utvrđenja diskriminacije, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 7725/18 od 27.12.2018. godine, u sednici održanoj 27.06.2019. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 7725/18 od 27.12.2018. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Višeg suda u Jagodini P1 812/17 od 24.10.2018. godine, ispravljene rešenjem istog suda P1 812/17 od 05.12.2018. godine, stavom prvim izreke usvojen je zahtev tužioca i utvrđeno da je Zaključkom Vlade Republike Srbije broj 401-161/2008-1 od 17.01.2008. godine, kojim su dozvoljena sredstva radi isplate novčane pomoći ratnim vojnim rezervistima sa prebivalištem na teritoriji sedam opština (Kuršumlije, Blace, Bojnik, Lebane, Doljevac, Žitorađa i Prokuplje), povređeno načelo jednakih prava i obaveza, čime je izvršena diskriminacija na osnovu mesta prebivališta učesnika rata sa prebivalištem na teritoriji svih ostalih opština koje nisu navedene u Zaključku Vlade Republike Srboje broj 401-161/2008-1 od 17.01.2008. godine, a time i ovde tužioca, kao učesnika rata 1999. godine. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da tužiocu na ime troškova postupka plati 45.800,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos počev od dana izvršnosti presude do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 7725/18 od 27.12.2018. godine, stavom prvim izreke, usvojena je žalba tužene i prvostepena presuda preinačena i odbijen, kao neosnovan zahtev tužioca kojim je tražio da se utvrdi da je Zaključkom Vlade Republike Srboje broj 401-161/2008-1 od 17.01.2008. godine, kojim su dozvoljena sredstva radi isplate novčane pomoći ratnim vojnim rezervistima sa prebivalištem na teritoriji sedam opština (Kuršumlije, Blace, Bojnik, Lebane, Doljevac, Žitorađa i Prokuplje), povređeno načelo jednakih prava i obaveza, čime je izvršena diskriminacija na osnovu mesta prebivališta učesnika rata sa prebivalištem na teritoriji svih ostalih opština koje nisu navedene u Zakuljučku Vlade Republike Srbije broj 401-161/2008-1 od 17.01.2008. godine, a time i ovde tužioca, kao učesnka rata 1999. godine i obavezan je tužilac da tuženoj na ime troškova postupka plati 18.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. ZPP („Sl. glasnik RS“, broj 72/11, 55/14) i utvrdio da revizija tužioca nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Nema ni bitne povrede odredaba parničnog popstupka iz člana 374. stav 1. istog zakona, jer drugostepeni sud nije pogrešno primenio koju od odredaba ovog zakona, a što je moglo uticati na donošenje pravilne i zakonite odluke.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio na služenju redovnog vojnog roka od 06.09.1998. godine do 05.09.1999. godine i u tom svojstvu je učestvovao u ratu u periodu od 24.03.1999. godine do 26.06.1999. godine. Vlada Republike Srbije je 17.01.2008. godine donela Zaključak broj 401-161/2008-1 kojim je prihvaćena informacija o potrebi obezbeđenja sredstava ostvarenih u postupku privatizacije za isplatu pomoći nerazvijenim opštinama koje su sastavni deo ovog Zaključka, a kojim je potvrdila Sporazum od 11.01.2008. godine. Navedenim Zaključkom je odlučeno da će se deo sredstava ostvarenih u postupku privatizacije iz 2007. godine u iznosu od 2.000.000.000,00 dinara preneti na posebne račune nerazvijenih opština Kuršumlije, Blace, Bojnik, Lebane, Žitorađa, Doljevac i Prokuplje. U Zaključku je navedeno da će kriterijume za raspodelu novčane pomoći sačiniti posebna zajednička komisija sastavljena od predstavnika lokalne samouprave i štrajkačkog odbora ratnih vojnih rezervista, da će pravo na dobijanje novčane pomoći steći svaki ratni vojni rezervista iz opština navedenih u zaključku koji dostavi pravnosnažnu presudu donetu na osnovu odricanja od tužbenog zahteva pred nadležnim sudovima protiv Republike Srbije, radi isplate naknade, kao i pismenu izjavu da nema daljih potraživanja po ovom osnovu prema Republici Srbiji. Tužiocu, koji se za vreme rata nalazio na služenju redovnog vojnog roka, nije isplaćena naknada, a nije vodio ni spor za isplatu naknade kao ratni vojni rezervista, zbog čega smatra da je diskriminisan u odnosu na ratne vojne rezerviste iz navedenih opština.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno je drugostepeni sud preinačio prvostepenu presudu i odbio zahtev tužioca pravilno zaključivši da tužilac u periodu od 24.03.1999. godine do 26.06.1999. godine nije imao status vojnika u rezervi, jer se nalazio na redovnom služenju vojnog roka, tako da Zaključkom Vlade Republike Srbije od 17.01.2008. godine nije učinjena diskriminacija prema tužiocu, jer se zaključak odnosio samo na vojne rezerviste, a ne i na lica koja su bili vojnici na služenju vojnog roka.

Članom 7. Zakona o vojsci Jugoslavije („Službeni list SRJ“, br.43/94, 28/96 „Službeni list SCG“, br.7/05 i 44/05), propisano je da vojsku sačinjavaju stalni i rezervni sastav, da stalni sastav vojske sačinjavaju profesionalni vojnici i vojnici na služenju vojnog roka, dok rezervni sastav vojske sačinjavaju rezervni oficiri, rezervni podoficiri, vojnici u rezervi i žene – vojni obveznici Članom 89. istog zakona propisano je da vojniku na služenju vojnog roka pripadaju novčana primanja koja odredi Savezni ministar za odbranu, dok je pitanje naknada putnih i drugih troškova u vojsci regulisano odredbama člana 90-93 navedenog zakona, pri čemu se ove odredbe, kao i odredba člana 89. primenjuju i za vreme ratnog stanja u smislu člana 93. zakona. Članom 5. Zakona o vojsci Srbije („Službeni glasnik RS“, br.116/07, 36/18), propisano je da se Vojska Srbije sastoji od stalnog i rezervnog sastava (stav 1). Stalni sastav Vojske Srbije čine profesionalni pripadnici Vojske Srbije i vojnici na služenju vojnog roka (stav 2), a rezervni sastav vojske Srbije čine rezervni oficiri, rezervni podoficiri i vojnici u rezervi (stav 3).

Postojanje diskriminacije izvršene Sporazumom od 11.01.2008. godine i Zaključkom Vlade Republike Srbije od 17.01.2008. godine, nastalim pre stupanja na snagu Zakona o zabrani diskriminacije („Službeni glasnik RS“, br. 22/09 - stupio na snagu 07.04.2009. godine), pravilno je cenjeno od strane drugostepenog suda na osnovu člana 21. Ustava Republike Srbije i člana 14. Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda.

Diskriminacija predstavlja svako neopravdano, po bilo kom osnovu, pravljenja razlike ili nejednako postupanje u odnosu na neka lica ili grupu lica, ali koja se nalaze u istoj pravnoj ili činjeničnoj situaciji, što je u konkretnom slučaju izostalo, jer se tužilac nije ni nalazio u istoj situaciji kao ratni vojni rezervisti iz sedam opština Topličkog okruga, na koje se Zaključak Vlade Republike Srbije odnosio i kojima ratne dnevnice do 17.01.2008. godine odnosno do momenta donošenja Zaključka nisu bile isplaćene. Tužilac je bio na redovnom služenju vojnog roka od 06.09.1998. godine do 05.09.1999. godine, s tim što je za vreme služenja vojnog roka, u toku trajanja NATO bombardovanja, u periodu od 24.03.1999. godine do 25.06.1999. godine učestvovao u ratu, kao vojnik na redovnom služenju vojnog roka. Shodno navedenom, tužilac je spadao u krug lica koja u smislu čl. 2. i 3. Pravilnika o naknadi putnih i drugih troškova u Vojsci Jugoslavije („Službeni vojni list“, br.38/93, 7/99) ostvaruju naknadu putnih i drugih troškova za vreme kada su izloženi uvećanim troškovima van mesta službovanja, a u određenim slučajevima i u mestu službovanja. Međutim, kako iz sadržine Sporazuma od 11.01.2008. godine i Zaključka Vlade Republike Srbije od 17.01.2008. godine, sledi da je novčana pomoć isplaćena na posebne račune sedam opština, radi isplate ratnih dnevnica vojnim rezervistima sa prebivalištem na teritoriji tih opština, to po oceni Vrhovnog kasacionog suda tužilac nije bio u istoj situaciji kao rezervisti na koja se isti odnose, jer tužilac u spornom periodu nije pripadao rezervnom sastavu vojske, već stalnom sastavu vojske, kao vojnik na služenju vojnog roka.

Imajući u vidu navedeno, Vrhovni kasacioni sud nalazi da je drugostepeni sud pravilno zaključio da navedenim Zaključkom Vlade Republike Srbije od 17.01.2008. godine, nije izvršena diskriminacija u pogledu isplate ratnih dnevnica u odnosu na tužioca, iako mu iste nisu isplaćene, zbog čega je njegov zahtev neosnovan i kao takav pravilno odbijen.

Na osnovu člana 414 stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

Slađana Nakić Momirović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić