Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ broj 72/11 ... 18/20) Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, kao ni druge bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 407. stav 1. ZPP zbog kojih se revizija može izjaviti. Drugostepeni sud nije propustio da primeni niti je nepravilno promenio odredbe procesnog zakona, što je bilo ili moglo biti od uticaja na zakonitost i pravilnost pobijane presude, pa se neosnovano ukazuje na bitnu povredu postupka iz člana 374. stav 1. u vezi člana, 391., 394., 8., 231. i 229. ZPP i 374. stav 2. tačka 5 ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužilac je bivši radnik AD „Metalac“ iz Kuršumlije, koji poseduje pravnosnažnu i izvršnu presudu P 275/04 od 11.05.2004. godine na osnovu koje ima potraživanje prema preduzeću na ime ostvarene zarade u novčanom iznosu od 39.520,90 dinara, kao i po osnovu doprinosa. Skupština Opštine Kuršumlija je 10.10.2019. godine donela Odluku o utvrđivanju programa prevazilaženja stanja izuzetno lošeg životnog standarda određenih kategorija stanovništva na teritoriji Opštine Kuršumlija od 10.10.2019. godine i Program za prevazilaženje stanja izuzetno lošeg životnog standarda određenih kategorija stanovništva. Kriterijumi i uslovi na osnovu kojih se utvrđuju korisnici i visina pomoći predviđeni su navedenim Programom i uslov je bio da se nad preduzećem u državnom vlasništvu sprovodi postupak stečaja u dužem trajanju od 3 godine, da stečajni poverenici ne bi mogli da namire svoje potraživanje u iznosu većem od 5% od ukupnog potraživanja, kao i to da je licima iz ove opštine egzistencijalno ugrožen životni standard. Agencija za licenciranje je dostavila izveštaj sa spiskom preduzeća koji ispunjavaju ove uslove, a na njemu se nije nalazilo preduzeće prema kome je tužilac imao potraživanje, pa zahtev tužioca koji je upućen 07.11.2019. godine nije razmatran. Opštinsko veće Opštine Kuršumlija je donelo 27.12.2019. godine novi zaključak za prevazilaženje izuzetno lošeg životnog standarda građana koji ostvaruju pravo na dodelu jednokratne novčane pomoći kojima je egzistencijalno ugrožen životni standard, i definisane su aktivnosti na utvrđivanju lica koja ostvaruju pravo na pomoć, tako da je bilo potrebno dostaviti spiskove lica do 31.12.2019. godine, a ovlašćeno lice za sastavljanje spiska bio je BB, bivši zapslen u preduzećima na teritoriji Opštine Kuršumlija. U skladu sa Zaključkom određen je broj bivših radnika AD „Metalac“ iz Kuršumlije, a prema spisku dostavljenom tuženoj navedena lica su primila iznos od 30.000,00 dinara, dok se tužilac na tom spisku nije našao.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su pozivajući se na odredbu člana 21. Ustava Republike Srbije, člana 14. Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, odredbe člana 4. i 8. Zakona o zabrani diskriminacije, zaključili da je tužbeni zahtev tužioca neosnovan, zbog toga što diskriminacija nije svako nejednako postupnje, odnosno neopravdano pravljenje razlike, već je diskriminacija pravljenje razlike, odnosno nejednako postupanje u odnosu na lice ili grupu lica koja se zasniva na nekom ličnom svojstvu. Tužilac nije učinio verovatnim da je postupanje organa tužene diskriminatorsko i da se odnosi na njegovo lično svojstvo, što je bio dužan da učini u smislu pravila o teretu dokazivanja propisana odredbom člana 45. Zakona o zabrani diskriminacije.

Kod tako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno je u pobijanim nižestepenim presudama primenjeno materijalno pravo kada je odbijen tužbeni zahtev.

Odredbom člana 2. stav 1. tačka 1. Zakona o zabrani diskriminacije („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 22/09) propisano je da u ovom Zakonu izrazi diskriminacija i diskriminatorsko postupanje označavaju svako neopravdano pravljenje razlike ili nejednako postupanje, odnosno propuštanje (isključivanje, ograničavanje ili davanje prvenstva), u odnosu na lice ili grupe, kao i na članove njihovih porodica ili njima bliskih lica, na otvoren ili prikriven način, a koji se zasniva na rasi, boji kože, precima, državljanstvu, nacionalnoj pripadnosti ili etničkom poreklu, jeziku, verskim ili političkim ubeđenjima, polu, rodu, robnom identitetu, seksualnoj orijentaciji, polnim karakteristikama, nivoom prihoda, imovnom stanju, rođenju, genetskim osobenostima, zdravstvenom stanju, invaliditetu, bračnom i porodičnom statusu, osuđivanosti, starosnom dobu, izgledu, članstvu u političkim, sindikalnim i drugim organizacijama i drugim stvarima, odnosno pretpostavljenom ličnom svojstvu.

Prema odredbi člana 45. Zakona o zabrani diskriminacije, ako je sud utvrdio da je izvršena radnja neposredne diskriminacije ili je to među strankama nesporno, tuženi se ne može osloboditi od odgovornosti dokazivanjem da nije kriv (stav 1.). Ukoliko tužilac učini verovatnim da je tuženi izvršio akt diskriminacije, teret dokazivanja da usled tog akta nije došlo do povrede načela jednakosti, odnosno načela jednakih prava i obaveza snosi tuženi (stav 2.).

Imajući u vidu utvrđeno činjenično stanje i citirane odredbe Zakona, pravilno je nalaženje drugostepenog suda da je osnovano prvostepeni sud postupio kada je odbio kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca, s obzirom da tokom postupka tužilac nije učinio verovatnim da je tuženi izvršio akt diskriminacije na način bliže naveden u izreci prvostepene odluke, odnosno da je različito postupao prema njemu zbog nekog njegovog ličnog svojstva. Okolnost da li je ispoštovana procedura u postupku dodeljivanja jednokratne novčane pomoći po zaključku od 27.12.2019. godine može biti predmet preispitivanja u posebnom postupku, ali odsustvo ostalih pokazatelja ovakvog ponašanja – neophodno pravljenje razlike među radnicima preduzeća na Opštini Kuršumlija na osnovu nekog ličnog svojstva jednog od njih, ne predstavlja osnov za utvrđenje postojanja diskriminatorskog postupanja tužene prema tužiocu. Drugostepeni sud je, suprotno navodima revidenta da drugostepeni sud nije sagledao da je prvostepeni sud suprotno odredbama ZPP odbio predloge tužioca na pripremnom ročištu, ocenio sve žalbene navode nalazeći da isti nisu od uticaja na pravilnost i zakonitost presude.

Iz izloženih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci presude, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća – sudija

Dobrila Strajina, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić