U IME NARODA

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Gordane Komnenić, predsednika veća, dr Ilije Zindovića i Mirjane Andrijašević, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Danilo Petrović, advokat iz ..., protiv tuženog BB iz ..., čiji su punomoćnici Goran Cvetković i Nebojša Cvetković, advokati iz ... i VV iz ..., radi utvrđenja, odlučujući o reviziji tužilje, izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž 984/22 od 06.10.2022. godine, u sednici održanoj 22.11.2023. godine, doneo je

P R E S U D U

PREINAČUJE SE presuda Apelacionog suda u Nišu Gž 984/22 od 06.10.2022. godine, tako što se ODBIJA kao neosnovana žalba tuženog BB i POTVRĐUJE presuda Osnovnog suda u Leskovcu P 6400/18 od 15.09.2021. godine.

OBAVEZUJE SE tuženi BB da tužilji naknadi troškove revizijskog postupka od 27.500,00 dinara, u roku od 15 dana od dana prijema prepisa presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Leskovcu P 6400/2018 od 15.09.2021. godine, stavom prvim izreke, usvojen je tužbeni zahtev tužilje, pa je prema tuženima utvrđeno da je nedopušteno izvršenje na nepokretnostima u postupku koji se vodi pred izvršiteljem Predragom Kostićem iz ..., Ul. ..., u predmetu II 664/2015 i to: k.p. br. .., njiva 5. klase na mestu zvanom ''...'', površine 30,35 ari; k.p. br. .., njiva 3. klase na mestu zvanom ''...'', površine 58,35 ari i k.p. br. .., njiva 4. klase na mestu zvanom ''...', površine 17,28 ari, sve upisane u KO ..., u udelu od 2/3, što su tuženi dužni da priznaju pod pretnjom novčanog kažnjavanja zbog nepoštovanja sudske odluke. Stavom drugim izreke, naloženo je SKN Leskovac da izvrši brisanje zabeležbe rešenja o izvršenju I 7817/10. Stavom trećim izreke, tuženi su obavezani da tužilji na ime troškova parničnog postupka plati iznos od 138.400,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž 984/22 od 06.10.2022. godine, stavom prvim izreke, preinačena je presuda Osnovnog suda u Leskovcu P 6400/18 od 15.09.2021. godine, tako da glasi da se odbija tužbeni zahtev tužilje da se utvrdi prema tuženima da izvršenje na nepokretnostima u postupku koji se vodi pred izvršiteljem Predragom Kostićem iz ... u predmetu br. II 664/2015 i to: k.p. br. .., njiva 5. klase na mestu zvanom ''...'', površine 30,35 ari; k.p. br. .., njiva 3. klase na mestu zvanom ''...'', površine 58,35 ari i k.p. br. .., njiva 4. klase na mestu zvanom ''...'', površine 17,28 ari, sve upisane u KO ..., u udelu od 2/3, nedopušteno, što bi tuženi bili dužni da priznaju tužilji, a pod pretnjom novčanog kažnjavanja zbog nepoštovanja sudske odluke, kao i da se naloži SKN Leskovac da izvrši brisanje zabeležbe rešenja o izvršenju I 7817/10, kao neosnovan. Stavom drugim izreke, tužilja je obavezana da tuženom BB iz ... na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 131.300,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti pa do isplate.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu, primenom odredbe člana 408., u vezi člana 403. stav 2. tačka 3. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/2011….18/2020) i člana 92. Zakona o uređenju sudova (''Službeni glasnik RS'', br. 10/23), pa je utvrdio da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja i tuženi VV su bili u braku od 21.11.1988. godine do 20.03.2006. godine, kada je njihov brak razveden presudom Opštinskog suda u Leskovcu. Opštinskom sudu u Leskovcu u predmetu I 3354/05 (sada I 7817/10) tuženi BB, u svojstvu izvršnog poverioca, je podneo predlog za izvršenje protiv izvršnih dužnika VV i GG, radi naplate svog potraživanja, na osnovu pravnosnažne i izvršne presude Opštinskog suda u Leskovcu P 5397/03 od 03.12.2004. godine i presude Okružnog suda u Leskovcu Gž 1112/05 od 27.05.2005. godine. Opštinski sud u Leskovcu je doneo rešenje o izvršenju I 3354/05 od 18.11.2005. godine, kojim je odredio izvršenje popisom, procenom i prodajom pokretnih stvari izvršnih dužnika i isplatom izvršnom poveriocu. Rešenjem I 3354/05 od 01.06.2009. godine, Opštinski sud u Leskovcu je izmenio rešenje o izvršenju od 18.11.2005. godine u pogledu sredstava izvršenja, tako što umesto popisa, procene i prodaje pokretnih stvari izvršnog dužnika je određeno sredstvo izvršenja prodajom nepokretnosti izvršnih dužnika. U postupku izvršenja obuhvaćene su i ovde sporne nepokretnosti k.p. br. .., njiva 5. klase na mestu zvanom ''...'', površine 30,35 ari; k.p. br. .., njiva 3. klase na mestu zvanom ''...'', površine 58,35 ari i k.p. br. .., njiva 4. klase na mestu zvanom ''...'', površine 17,28 ari. Rešenjem Osnovnog suda u Leskovcu I 7817/2010 od 20.05.2015. godine, obustavljen je postupak sprovođenja izvršenja pred tim sudom po rešenju o izvršenju I 7817/2010 od 18.11.2005. godine i postupak sprovođenja izvršenja po rešenju o izvršenju Osnovnog suda u Leskovcu, a na predlog izvršnog poverioca postupak je nastavljen pred Javnim izvršiteljem Predragom Kostićem iz ... . Tužilja je, u svojstvu trećeg lica, podnela prigovor radi proglašenja nedopuštenim izvršenja na nepokretnosti izvršnog dužnika VV i to na gore navedenim spornim nepokretnostima. Osnovni sud u Leskovcu je rešenjem Ipi 20/16 od 11.10.2016. godine, tužilju uputio na parnični postupak. Potom je tužilja Osnovnom sudom u Leskovcu u predmetu P 2625/16 dana 07.06.2016. godine, podnela tužbu protiv tuženog VV, radi deobe bračne tekovine, a u tom predmetu doneta je presuda na osnovu priznanja P 2625/16 od 30.08.2016. godine, kojom je usvojen tužbeni zahtev tužilje i prema tuženom VV utvrđeno da je ona, po osnovu sticanja u bračnoj zajednici suvlasnik sa udelom od 2/3 napred navedenih spornih nepokretnosti. Po rešenju SKN Leskovac od 21.11.2016. godine, dozvoljen je upis prava svojine u korist tužilje, sa delom poseda od 2/3, a tuženog od 1/3 na nepokretnostima k.p. br. k.p. br. .., k.p. br. .. i k.p. br. .., sve upisane u KO ..., u LN br. .. . Tužilja se kao suvlasnik tih nepokretnosti i dalje vodi sa 2/3 idealnih delova iako je u postupku sprovođenja izvršenja pred javnim izvršiteljem, od strane istog donet zaključak II 664/2015 od 10.05.2018. godine, kojim se dodeljuje nepokretnost izvršnog dužnika, između ostalih i predmetne nepokretnosti, kupcu DD iz ... po ugovoru o prodaji nepokretnosti neposrednom pogodbom zaključenim 08.05.2015. godine.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je tužbeni zahtev tužinje usvojio, nalazeći da je ona suvlasnik na spornim nepokretnostima sa udelom od 2/3 idealnih delova po presudi na osnovu priznanja na osnovu koje je upisana kod SKN, sa tim suvlasničkim udelom, koji ne može da bude predmet izvršenja na osnovu odredbe člana 81. i 111. Zakona o izvršenju i obezbeđenju.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu tako što je tužbeni zahtev tužilje odbio, nalazeći da je tuženi VV tužilji priznao tužbeni zahtev za utvrđenje suvlasništva od 2/3 na predmetnim nepokretnostima, po osnovu sticanja u bračnoj zajednici, iako je nesporna činjenica da je on, u toku izvršnog postupka, već raspolagao tom imovinom u korist svoje dece ugovorom o poklonu, koji je poništen po tužbi tuženog BB s obzirom da je isti sačinjen u toku trajanja izvršnog postupka u nameri da se spreči naplata dugovanja VV po pravnosnažnoj presudi, a da je potom, VV tužilji, kao bivšem bračnom drugu, nakon razvoda braka, priznao suvlasnički udeo sa istom namerom, odnosno namerom sprečavanja izvršnog poverioca da sprovede naplatu svog potraživanja po pravnosnažnoj i izvršnoj presudi u izvršnom postupku. Po mišljenju drugostepenog suda, radi se o zloupotrebi prava raspolaganja učinjenoj procesnom radnjom u parničnom postupku u cilju osujećenja naplate dospelog novčanog potraživanja tuženog BB, što znači da ta izjava ima pravno dejstvo pravne radnje kojom se otuđuje imovina u cilju osujećenja i oštećenja poverioca, tuženog BB, a što tužilji nije moglo da ostane nepoznato, imajući u vidu da je tužbu za utvrđenje svojine po osnovu sticanja u braku podnela 2016. godine, iako je brak razveden još 2006. godine.

Po oceni Vrhovnog suda, drugostepeni sud je, preinačenjem prvostepene presude, pogrešno primenio materijalno pravo.

Zakon o izvršenju i obezbeđenju (''Službeni glasnik RS'', br. 31/2011 ... 109/2013), važeći u vreme pokretanja postupka izvršenja, u odredbi člana 50.stav 4.propisuje da sudija može tokom celog postupka treće lice, čije pravo oceni verovatnim, ako je izvršni poverilac osporio ili o njemu se nije izjasnio, rešenjem da uputi da u roku od 15 dana od dana dostavljanja rešenja protiv izvršnog poverioca pokrene parnični postupak radi proglašenja da je izvršenje na tom predmetu nedopušteno.

Odredbom člana 176. stav 1. Porodičnog zakona (''Službeni glasnik RS'', br. 18/2005 ... 6/2015), propisano je da se smatra da su supružnici izvršili deobu zajedničke imovine ako su u javni registar prava na nepokretnostima upisana na oba supružnika kao suvlasnika na opredeljenim udelima. Smatra se da je upis izvršen na ime oba supružnika i kad je izvršen na ime samo jednog od njih, osim ako nakon upisa nije zaključen pismeni sporazum stranaka o deobi zajedničke imovine, odnosno bračni ugovor, ili je o pravima supružnika na nepokretnosti odlučivao sud (stav 2.). Deoba zajedničke imovine može se vršiti za vreme trajanja braka i posle njegovog prestanka na osnovu odredbe člana 178. istog Zakona. Deobom zajedničke imovine, u smislu Porodičnog zakona, smatra se utvrđivanje suvlasničkog, odnosno supoverilačkog udela svakog supružnika u zajedničkoj imovini na osnovu odredbe člana 177. Porodičnog zakona.

U konkretnom slučaju, presudom na osnovu priznanja Osnovnog suda u Leskovcu P 2625/16 od 30.08.2016. godine, izvršena je sudska deoba zajedničke imovine supružnika, tužilje i VV, tako što je utvrđeno da je tužilja, po osnovu sticanja u bračnoj zajednici suvlasnik sa udelom od 2/3 predmetnih – spornih nepokretnosti, u odnosu na koje je, rešenje SKN Leskovac od 21.11.2016. godine dozvoljen upis prava svojine tužilje, sa udelom poseda od 2/3 na nepokretnostima k.p. br. .., k.p. .. i k.p. br. .., sve upisane u KO ..., u LN br .. . Imajući u vidu da je sudskom odlukom utvrđen suvlasnički udeo supružnika u zajedničkoj imovini (predmetnim nepokretnosima), sledi da je tužilja dokazala da na predmetnim nepokretnostima ima pravo koje izvršenje čini nedopuštenim na njenom suvlasničkom udelu, kako je pravilno zaključio prvostepeni sud usvajanjem njenog tužbenog zahteva.

Na osnovu odredbe člana 416. stav 1. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni sud je odlučio kao u stavu prvom izreke.

Tužilja je uspela u revizijskom postupku pa joj pripada pravo na naknadu troškova tog postupka, u smislu odredbe člana 153. stav 1. i 154. Zakona o parničnom postupku. Troškovi priznati tužilji obuhvataju njene izdatke na ime angažovanja punomoćnika, advokata za sastav revizije od 18.000,00 dinara, primenom važeće Advokatske tarife i za sudske takse na reviziju od 3.800,00 dinara i odluku po reviziji od 5.700,00 dinara, primenom važeće Taksene tarife.

Na osnovu odredbe člana 165. stav 2. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni sud je odlučio kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća – sudija

Gordana Komnenić, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković