.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev 18724/2023
30.08.2023. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Jelice Bojanić Kerkez, predsednika veća, Vesne Stanković i Radoslave Mađarov, članova veća, u parnici tužioca mal. AA, čiji je zakonski zastupnik majka BB, oboje iz ..., čiji je punomoćnik Marija Kitarović, advokat iz ..., protiv tuženog VV iz ..., čiji je punomoćnik Dragana Ljubojević, advokat iz ..., radi izdržavanja, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž2 548/22 od 21.12.2022. godine, u sednici veća održanoj dana 30.08.2023. godine, doneo je
P R E S U D U
DELIMIČNO SE USVAJA revizija tuženog i PREINAČUJU presuda Apelacionog suda u Beogradu Gž2 548/22 od 21.12.2022. godine i presuda Trećeg Osnovnog suda u Beogradu P2 14/2022 od 02.06.2022. godine u stavu prvom izreke, tako što se odbija kao neosnovan tužbeni zahtev za obavezivanje tuženog da na ime doprinosa izdržavanja maloletnog tužioca plaća, pored mesečnog iznosa od 17.000,00 dinara dosuđenog pravnosnažnom presudom P2 1383/20 od 08.06.2021. godine, i iznos od još 2.000,00 dinara počev od podnošenja tužbe 09.11.2020. godine pa ubuduće dok za to postoje zakonski uslovi ili se ova odluka ne izmeni, a u preostalom delu (za iznos od još 3.000,00 dinara) revizija tuženog se ODBIJA.
ODBIJA SE zahtev tuženog za naknadu troškova revizijskog postupka.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Trećeg osnovnog suda u Beogradu P2 14/2022 od 02.06.2022. godine, stavom prvim izreke obavezan je tuženi da pored iznosa od 17.000,00 dinara dosuđenog pravnosnažnom presudom P2 1383/2020 od 08.06.2021. godine, na ime doprinosa za izdržavanje maloletnog AA plaća mesečno još i razliku do traženog iznosa od 25.000,00 dinara i to iznos od 8.000,00 dinara počev od podnošenja tužbe 09.11.2020. godine pa ubuduće dok za to postoje zakonski uslovi ili se ova odluka ne izmeni, do 15. u mesecu za tekući mesec, isplatama na označeni tekući račun zakonskog zastupnika maloletnog tužioca, majke BB. Stavom drugim izreke odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.
Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž2 548/22 od 21.12.2022. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovna žalba tuženog i potvrđena presuda Trećeg osnovnog suda u Beogradu P2 14/22 od 02.06.2022. godine u delu stava prvog izreke kojim je tuženi obavezan da pored iznosa od 17.000,00 dinara dosuđenog pravnosnažnom presudom P2 1383/20 od 08.06.2021. godine, na ime svog doprinosa za izdržavanje maloletnog tužioca plaća mesečno još i razliku do iznosa od 22.000,00 dinara i to iznos od još 5.000,00 dinara počev od podnošenja tužbe 09.11.2020. godine pa ubuduće, dok za to postoje zakonski uslovi ili se ova odluka ne izmeni, do 15. u mesecu za tekući mesec, isplatama na označeni tekući račun zakonskog zastupnika maloletnog tužioca. Stavom drugim izreke preinačena je navedena prvostepena presuda u preostalom delu stava prvog izreke, tako što je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se tuženi obaveže da pored iznosa od 17.000,00 dinara dosuđenog pravnosnažnom presudom od 08.06.2021. godine i iznosa od 5.000,00 dinara dosuđenog ožalbenom presudom, na ime svog doprinosa za izdržavanje plaća mesečno još i razliku do traženog iznosa od 25.000,00 dinara, odnosno za iznos od još 3.000,00 dinara počev od podnošenja tužbe 09.11.2020. godine pa ubuduće dok za to postoje zakonski uslovi ili se odluka ne izmeni, do 15. u mesecu za tekući mesec, isplatama na tekući račun zakonskog zastupnika maloletnog tužioca. Stavom trećim izreke odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđeno rešenje o troškovima parničnog postupka sadržano u stavu drugom izreke prvostepene presude. Stavom četvrtim izreke odbijeni su zahtevi tužioca i tuženog za naknadu troškova drugostepenog postupka.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, u delu stava prvog izreke, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ZPP učinjene pred drugostepenim sudom, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.
Vrhovni sud je ispitao drugostepenu presudu u pobijanom delu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku (,,Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 18/20) i utvrdio da je revizija tuženog delimično osnovana.
U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, niti je drugostepena presuda doneta uz bitnu povredu odredaba postupka iz člana 374. stav 1. ZPP, pošto odluka sadrži jasne i konkretizovane razloge o osnovanosti navoda izjavljenih žalbi tužioca i tuženog.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, u toku ove parnice, koja je pokrenuta dana 09.11.2020. godine, doneta je pravnosnažna presuda P2 1383/2020 dana 08.06.2021. godine, kojom je maloletni tužilac AA, rođen ...2011. godine poveren na samostalno vršenje roditeljskog prava majci BB, a tuženi, otac obavezan da doprinosi njegovom izdržavanju mesečnim iznosom od 17.000,00 dinara počev od dana podnošenja tužbe pa ubuduće dok za to postoje zakonski uslovi. Pobijanom presudom odlučeno je o preostalom delu zahteva za plaćanje mesečnog doprinosa tuženog dečjem izdržavanju u visini od 25.000,00 dinara. Maloletni tužilac je učenik petog razreda osnovne škole. Osim školskih obaveza trenira košarku. Zbog ravnih tabana nosi uloške, zbog problema sa kožom koristi kreme, koji izdaci uz preostale potrebe tužioca opredeljuju njihovo zadovoljavanje na mesečnom nivou iznosom od 50.000,00 dinara. Tužilac sa majkom živi u stanu površine 45m2 koji je vlasništvo njenog oca. Majka tužioca zaposlena je sa mesečnim primanjem od 80.000,00 dinara. Vlasnik je putničkog automobila proizvedenog 2012. godine. Tuženi sa suprugom i sinom, rođenim dana ...2022. godine živi u stanu površine 44 m2. Tuženi je stan kupio podizanjem kredita, po kom osnovu ima mesečni izdatak na ime kreditne rate od oko 18.000,00 dinara. Zaposlen je sa mesečnom zaradom od oko 68.000,00 dinara. Njegova supruga ostvaruje mesečno primanja od 34.000,00 dinara. Tuženi je vlasnik automobila. Minimalna suma izdržavanja je 36.135,00 dinara.
Prvostepeni sud, na osnovu odredbi člana 160. Porodičnog zakona nalazi da kod utvrđenih potreba maloletnog tužioca, sa jedne strane, odnosno porodičnih i materijalnih prilika tuženog, sa druge strane postoji mogućnost oca da doprinosi dečjem izdržavanju mesečnim iznosom od 25.000,00 dinara, pa usvaja postavljeni tužbeni zahtev za preostali iznos od 8.000,00 dinara.
Drugostepeni sud, vodeći računa i o odredbama članova 73. i 162. stav 3. Porodičnog zakona nalazi da tuženi nema mogućnosti da doprinosi dečjem izdržavanju mesečnim iznosom višim od 22.000,00 dinara, pošto ima izdatke za obezbeđenje stambene potrebe svoje porodice, kao i obavezu izdržavanja još jednog maloletnog deteta, za razliku od majke tužioca. Osim toga, zarada majke tužioca je viša, pa se odmeravanjem mesečne obaveze tuženog na iznos od 22.000,00 dinara životni standard tužioca upodobljava životnom standardu njegovih roditelja.
Po oceni Vrhovnog suda, osnovano se revizijom tuženog ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.
U prvom redu, napominje se da navodi revizije o izmeni kreditne rate po osnovu priložene potvrde banke od 17.02.2023. godine ne mogu biti relevantni za odluku u ovoj parnici, budući da je ova činjenica nastala nakon zaključenja glavne rasprave. Po odredbi člana 360. stav 3. Zakona o parničnom postupku pravnosnažnost presude vezuje se za činjenično stanje utvrđeno do zaključenja glavne rasprave.
Međutim, imajući u vidu utvrđene činjenice vezane za vrstu potreba maloletnog tužioca, posebno za njegove razvojne potrebe i potrebe vezane za zdravlje, prilike u kojima tužilac živi sa majkom u domaćinstvu, te mogućnosti tuženog uslovljene njegovom mesečnom zaradom od 68.000,00 dinara i obavezom izdržavanja još jednog maloletnog deteta, po oceni revizijskog suda tuženi nema mogućnosti da doprinosi izdržavanju tužioca mesečnim iznosom višim od 20.000,00 dinara, bez ugrožavanja sopstvene egzistencije. Ovim iznosom udovoljava se imperativu iz odredbe člana 162. stav 3. Porodičnog zakona, po kome ako je poverilac izdržavanja dete, visina izdržavanja treba da mu omugući najmanje takav nivo životnog standarda kakav uživa roditelj dužnik izdržavanja.
Iz iznetih razloga revizija je delimično usvojena, a tužbeni zahtev u konačnom preko mesečnog iznosa od 20.000,00 dinara odbijen.
Na osnovu odredbi člana 165. stav 2, 153. stav 2. i 154. ZPP, kao posledica delimičnog uspeha u postupku po reviziji zahtev tuženog za naknadu troškova postupka je odbijen.
Odluka u izreci doneta je na osnovu odredbi članova 416. stav 1. i 414. stav 1. ZPP.
Predsednik veća – sudija
Jelica Bojanić Kerkez, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
