.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 2712/2020
27.01.2022. godina
Beograd
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Branke Dražić i Danijele Nikolić, članova veća, u vanparničnom postupku predlagača AA iz ..., čiji su punomoćnici Mikica Zlatković i Dejan Cvetković advokat iz ..., protiv protivnika predlagača JP „Putevi Srbije“ iz Beograda, radi određivanja naknade za eksproprisanu nepokretnost, odlučujući o reviziji predlagača izjavljenoj protiv rešenja Višeg suda u Pirotu Gž 874/19 od 06.02.2020. godine, u sednici veća održanoj dana 27.01.2022. godine, doneo je
R E Š E NJ E
DELIMIČNO SE USVAJA revizija predlagača i PREINAČUJE rešenje Višeg suda u Pirotu Gž 874/19 od 06.02.2020. godine u pogledu odluke o kamati, tako što SE ODBIJA kao neosnovana žalba predlagača i POTVRĐUJE rešenje Osnovnog suda u Pirotu R1 39/18 od 22.05.2019. godine u prvom stavu izreke - delu kojim je protivnik predlagača obavezan da na iznos naknade od 4.821.076,00 dinara plati zakonsku zateznu kamatu od 22.05.2019. godine do isplate.
U preostalom delu revizija predlagača, izjavljena protiv rešenja Višeg suda u Pirotu Gž 874/19 od 06.02.2020. godine, ODBIJA SE kao neosnovana.
O b r a z l o ž e nj e
Rešenjem Osnovnog suda u Pirotu R1 39/18 od 22.05.2019. godine, stavom prvim izreke, određena je naknada za porodičnu stambenu zgradu na parceli .., upisanu u list nepokretnosti .. KO ..., eksproprisane pravnosnažnim rešenjem Odeljenja za urbanizam, građevinarstvo, imovinsko-pravne i stambeno-komunalne poslove Opštine Bela Palanka br. .. od 23.01.2014. godine u korist JP „Putevi Srbije“ iz Beograda i protivnik predlagača obavezan da isplati predlagaču iznos od 4.821.076,00 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom od 22.05.2019. godine do isplate, kao i da joj nadoknadi troškove postupka u iznosu od 108.750,00 dinara, sve u roku od 15 dana od dana prijema prepisa rešenja. Stavom drugim izreke, određeni su troškovi veštačenja radi procene tržišne vrednosti nepokretnosti iz stava prvog izreke ovog rešenja i protivnik predlagača obavezan da veštaku Miodragu Kostiću isplati iznos od 35.500,00 dinara u roku od osam dana od dana prijema prepisa rešenja, uplatom na tekući račun naveden u ovom stavu izreke.
Rešenjem Višeg suda u Pirotu Gž 874/19 od 06.02.2020. godine preinačeno je rešenje Osnovnog suda u Pirotu R1 39/18 od 22.05.2019. godine u delu odluke o kamati, tako što je obavezan protivnik predlagača da predlagaču na dosuđeni iznos naknade od 4.821.076,00 dinara plati kamatu po stopi rasta cena na malo prema poslednjem objavljenom podatku Republičkog organa nadležnog za poslove statistike koja teče od dana donošenja rešenja - 22.05.2019. godine do isplate, dok je u preostalom delu rešenje potvrđeno a žalba predlagača odbijena kao neosnovana.
Protiv pravnosnažnog rešenja donetog u drugom stepenu predlagač je blagovremeno izjavila reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.
Odlučujući o izjavljenoj reviziji, na osnovu člana 408. ZPP u vezi sa članom 27. i članom 30. stav 2. ZVP, Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija predlagača delimično osnovana.
U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Pobijanjem ocene izvedenih dokaza revident osporava utvrđeno činjenično stanje, što je u suprotnosti sa članom 407. stav 2. ZPP, bez obzira na odluku drugostepenog suda da preinači prvostepeno rešenje samo u pogledu sporednog potraživanja - zatezne kamate.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravnosnažnim rešenjem organa uprave Opštine Bela Palanka usvojen je zahtev BB i eksproprisana porodična stambena zgrada na parceli .. iz lista nepokretnosti .. KO ... . Predlagač je zakonska naslednica ranije vlasnice eksproprisane zgrade, umrle ...2016. godine. Nalazom veštaka od 05.11.2018. godine utvrđena je proizvodna vrednost eksproprisanog objekta u iznosu od 9.453.091,20 dinara i njegova tržišna vrednost u iznosu od 4.821.076,00 dinara.
Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su pravilnom primenom materijalnog prava odredili naknadu za eksproprisanu zgradu.
Odredbom člana 41. stav 2. Zakona o eksproprijaciji propisano je da se visina naknade u novcu za eksproprisane nepokretnosti određuje po tržišnoj ceni, prema okolnostima u momentu zaključenja sporazuma o visini naknade, a ako sporazum nije postignut prema okolnostima u momentu donošenja prvostepene odluke o naknadi.
U konkretnom slučaju, visina naknade određena je tako što je novčani iznos neophodan za izgradnju istog objekta kao novogradnje (proizvodna vrednost) umanjena za procenat amortizacije eksproprisanog objekta starog 46 godina. Takav metodološki pristup u određivanju naknade je adekvatan, jer polazi od vrednosti eksproprisanog objekta kao novosagrađenog, ali istu umanjuje za procenat u kojem je objekat amortizovan za vreme od izgradnje do eksproprijacije.
Predlagač neosnovano u reviziji ukazuje na propust nižestepenih sudova da primene i odredbu člana 51. Zakona o eksproprijaciji. Tom odredbom je propisano da se pri određivanju naknade može odrediti i veći iznos od tržišne cene, uzimanjem u obzir materijalnih i drugih ličnih i porodičnih prilika ranijeg sopstvenika, ako su te okolnosti od bitnog značaja za njegovu egzistenciju (broj članova domaćinstva, broj članova domaćinstva koji su sposobni za privređivanje, odnosno koji su zaposleni, zdravstveno stanje članova domaćinstva, mesečni prihod domaćinstva i slično). Predlagač tokom postupka nije isticala postojanje neke od činjenica koje bi, u smislu navedene odredbe, bile od značaja za određivanje naknade u većem iznosu od tržišne, zbog čega ne može uspešno ukazivati na propust sudova da tu odredbu primene.
Osnovani su navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava pri odlučivanju o zateznoj kamati.
Zakon o eksproprijaciji ne sadrži odredbe o kamati, kao što je to bio slučaj sa ranije važećim zakonom (član 71. stav 2. i 3). Zbog toga je protivnik predlagača - korisnik eksproprijacije dužan da, u smislu člana 277. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima, plati zateznu kamatu počev od dana određivanja naknade do isplate po stopi koja je propisana Zakonom o zateznoj kamati.
Iz navedenih razloga, na osnovu članova 414. stav 1. i 416. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.
Predsednik veća - sudija
Branislav Bosiljković, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
