Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Gordane Komnenić, predsednika veća, dr Ilije Zindovića i Marije Terzić, članova veća, u vanparničnom predmetu predlagača AA iz ... i BB iz ..., čiji je zajednički punomoćnik Aleksandar Stojadinović, advokat iz ..., protiv protivnika predlagača Grada Požarevca, koga zastupa Gradsko pravobranilaštvo Grada Požarevca, radi određivanja naknade za eksproprisanu nepokretnost, odlučujući o reviziji protivnika predlagača izjavljenoj protiv rešenja Višeg suda u Požarevcu Gž 1431/23 (2018) od 27.08.2024. godine, u sednici održanoj 22.01.2025. godine, doneo je

R E Š E NJ E

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija protivnika predlagača izjavljena protiv rešenja Višeg suda u Požarevcu Gž 1431/23 (2018) od 27.08.2024. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Rešenjem Osnovnog suda u Požarevcu R1 76/2023 od 27.07.2023. godine, stavom 1. izreke, određena je naknada predlagaču BB iz ... u iznosu od 1.378.421,5 dinara, na ime tržišne vrednosti 2/3 udela u površini od 979,33 m2 na kp br .., vinograd „VV“ površine 6,13 ari i kp br .., vinograd „VV“, površine 8,56 ari, obe u K.O. ..., novog stanja kp br .., .., .. i .., .., .., sve upisane u LN br. .. K.O. ..., ukupne površine 14,69 ari, a po osnovu rešenja Odeljenja za imovinsko-pravne poslove SO Požarevac broj 06- 465-97/95 od 09.07.1995. godine, koje je pravnosnažno 14.08.1995. godine, koju se obavezuje da isplati protivniku predlagača Grad Požarevac, sa zakonskom zateznom kamatom od dana donošenja rešenja do isplate. Stavom 2. izreke, određena je naknada predlagaču AA iz ... u iznosu od 689.210,8 dinara, na ime tržišne vrednosti 1/3 udela u površini od 489,66 m2, na kp br .., vinograd „VV“ površine 6,13 ari i kp br .. vinograd „VV“, površine 8,56 ari, obe u K.O. ..., novog stanja kp br .., .., .. i .., .., .., sve upisane u LN br .. K.O. ..., ukupne površine 14,69 ari a po osnovu rešenja Odeljenja za imovinsko-pravne poslove SO Požarevac, broj 06-465-97/95 od 10.07.1995. godine, koje je pravnosnažno 28.07.1995. godine, koja se obavezuje da isplati protivniku predlagača Grad Požarevac, sa zakonskom zateznom kamatom od dana donošenja rešenja do isplate. Stavom 3. izreke, obavezan je protivnik predlagača da predlagačima naknadi troškove vanparničnog postupka u ukupnom iznosu od 639.400,00 dinara, od toga predlagaču BB iz ... 426.266,66 dinara a predlagaču AA iz ... od 213.133,33 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti rešenja do isplate.

Viši sud u Požarevcu je, rešenjem Gž 1431/23 (2018) od 27.08.2024. godine, stavom 1. izreke, ukinuo rešenje Osnovnog suda u Požarevcu R1 76/2023 od 27.07.2023. godine, Stavom 2. izreke, određena je naknada predlagaču BB iz ...u iznosu od 587.600,00 dinara, na ime tržišne vrednosti 2/3 eksproprisanih parcela i to: kp br .. vinograd „VV“ površine 6,13 ari i kp br .. vinograd „VV“ površine 8,56 ari, obe u K.O. ..., koje parcele sada nose nove brojeve i to: kp br .., .., .., .., .. i .., sve upisane u LN br .. K.O. ..., a po osnovu rešenja Odeljenja za imovinsko-pravne poslove SO Požarevac broj 06, 465-97/95 od 10.07.1995. godine, koje je pravnosnažno 14.08.1995. godine, koju se obavezuje da isplati protivnik predlagača Grad Požarevac sa zakonskom zateznom kamatom od dana donošenja rešenja 27.08.2024. godine do isplate. Stavom 3. izreke, određena je naknada predlagaču AA iz ... u iznosu od 293.800,00 dinara, na ime tržišne vrednosti 1/3 eksproprisanih parcela i to: kp br .. vinograd „VV“ površine 6,13 ari i kp br .. vinograd „VV“ površine 8,56 ari, obe u K.O. ..., koje parcele sada nose brojeve i to: kp br .., .., .., .., .. i .., sve upisane u LN br .. K.O. ..., a po osnovu rešenja Odeljenja za imovinsko-pravne poslove SO Požarevac broj 06-465- 97/95 od 10.07.1995. godine, koje je pravnosnažno 28.08.1995. godine, koji se obavezuje da isplati protivniku predlagača Grad Požarevac sa zakonskom zateznom kamatom od donošenja rešenja 27.08.2024. godine do isplate. Stavom 4. izreke, obavezan je protivnik predlagača da predlagačima naknadi troškove vanparničnog postupka i da predlagaču BB isplati 400.250,00 dinara, a predlagaču AA 200.125,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na te iznose od izvršnosti rešenja pa do isplate troškova vanparničnog postupka.

Protiv rešenja drugostepenog suda kojim je postupak pravnosnažno okončan, protivnik predlagača je izjavio blagovremenu reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava, pozivajući se na odredbu člana 404. Zakona o parničnom postupku.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu odluku primenom odredbe člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 3. i 420. stav 1. i 6. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11 ... 18/20), odredbe člana 92. Zakona o uređenju sudova („Službeni glasnik RS“, br. 10/23) i odredbe člana 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku („Službeni glasnik SRS“ br 25/82, 48/88 i „Službeni glasnik RS“ br. 46/5 ... 14/2022), pa je utvrdio da je revizija neosnovana, a pošto je dozvoljena, odlučivanje o posebnoj reviziji (na osnovu odredbe člana 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku), je suvišno.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom revidenta ne ukazuje se na neku drugu bitnu povredu propisanu odredbom člana 407. stav 1. tačke 2. i 3. istog Zakona.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravnosnažnim rešenjem Odeljenja za imovinsko-prvne poslove SO Požarevac broj 06-465-97/95 od 10.07.1995. godine, prihvaćen je predlog Opštinskog javnog pravobranilaštva Požarevac pa je u korist Opštine Požarevac za potrebe JP Direkcije za izgradnju Opštine Požarevac, radi izgradnje druge faze puteva M-24, obilazak oko Požarevca, deonica Ljubičevo- Šumarice, eksproprisana kp br .., vinograd „VV“ od 6,13 ari i kp br .., vinograd „VV“ od 8,56 ari u K.O. ..., vlasnika AA iz ... sa 1/3. Naloženo je ranijem sopstveniku da nepokretnosti opisane u rešenju preda korisniku eksproprijacije JP Direkciji za izgradnju Opštine Požarevac u roku od 15 dana od dana pravnosnažnosti rešenja, tako da rešenje, po pravnosnažnosti posluži kao pravni osnov za upis prava korišćenja na navedenim nepokretnostima u korist JP „Direkcija za izgradnju Opštine Požarevac“. Pod istim brojem i datumom doneto je rešenje u odnosu na GG koji je pravni prethodnik predlagača BB tako što je rešenjem Odeljenja za imovinsko- pravne poslove SO Požarevac broj 06-465-97/95 od 10.07.1995. godine, prihvaćen predlog da se za potrebe JP Direkcije za izgradnju Opštine Požarevac, radi izgradnje druge faze puta M-24, obilazak oko Požarevca, deonica Ljubičevo- Šumarice, ekspropriše kp br .., vinograd „VV“ od 6,13 ari i kp br .., vinograd „VV“ od 8,56 ari u K.O. ... vlasnika GG iz ... sa 2/3. Na osnovu zapisnika o uvođenju u posed Odeljenja za imovinsko-pravne poslove SO Požarevac broj 06-465-97/96 od 07.08.1995. godine, utvrđeno je da je JP Direkcija za izgradnju opštine Požarevac, uvedena u posed nepokretnosti i to kp br .. od 6,13 ari i kp br .. od 8,56 ari u K.O. ..., radi izgradnje zaobilaznog puta M-24 oko grada Požarevca. Eksproprisane parcele .. i .. starog stanja u K.O. ..., deljene su pa je kp .. deljena na .., .., .. dok je kp br .. deljena na .., .. i .. . Sada ove eksproprisane parcele nose nove brojeve i to: .., .., .., .., .. i .. a sve su upisane u K.O. ..., tako što je njihova ukupna površina 14,69 ari i upisane su u LN br .. K.O. ... na GG iz ... (pravnog prethodnika predlagača BB) sa udelom od 2/3 i predlagača AA iz ... sa udelom od 1/3. Veštačenjem od strane Poljoprivrednog fakulteta u Novom Sadu utvrđena je tržišna vrednost eksproprisanih parcela koje su poljoprivredno zemljište tako što procenjena tržišna vrednost za parcelu .. površine 176 m2 iznosi 105.600,00 dinara, za parcelu .. površine 206 m2, 123.600,00 dinara, za parcelu .. površine 240 m2 - 144.000,00 dinara, za parcelu .. površine 269 m2 – 161.400,00 dinara, za parcelu broj .. površine 235 m2 – 141.000,00 dinara, za parcelu broj .. površine 343 m2 – 205.800,00 dinara. Ukupna vrednost svih parcela površine 1469 m2 iznosi 881.400,00 dinara. Predlagač BB, kao naslednik pokojnog GG je vlasnik sa 2/3 navedenih parcela pa mu pripada naknada u iznosu od 587.600,00 dinara, dok predlagaču AA, kao vlasniku 1/3, procenjena tržišna vrednost na ime njenog udela u navedenim parcelama iznosi 293.800,00 dinara. Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, a kako je Grad Požarevac pravni sledbenik JP „Direkcija za izgradnju Grada Požarevca“, za čije potrebe su eksproprisane parcele predlagačima, drugostepeni sud je protivnika predlagača obavezao da predlagačima isplati naknadu u iznosima utvrđenim veštačenjem od strane Poljoprivrednog fakulteta u Novom Sadu, primenom odredbe člana 41. stav 2. Zakona o eksproprijaciji.

Po oceni Vrhovnog suda, drugostepeni sud je pravilno primenio materijalno pravo.

Odredbom člana 41. stav 2. Zakona o eksproprijaciji („Službeni glasnik RS“ br. 53/95, „Službeni list SRJ“ br 16/2001 i „Službeni glasnik RS“ br 20/209 ... 106/2016), propisano je da se visina naknade u novcu za eksproprisane nepokretnosti određuje po tržišnoj ceni, prema okolnostima u momentu zaključenja sporazuma o visini naknade, a ako sporazum nije postignut, prema okolnostima u momentu donošenja prvostepene odluke o naknadi. Postupak za određivanje naknade propisan je u odredbi člana 56. istog zakona, tako što je korisnik eksproprijacije dužan da organu iz stava 1. ovog člana podnese pismenu ponudu o obliku i visini naknade u roku koji ne može biti duži od 15 dana od dana pravnosnažnosti rešenja o eksproprijaciji (stav 2.).

U konkretnom slučaju, korisnik eksproprijacije na osnovu rešenja Odeljenja za imovinsko-pravne poslove Skupštine opštine Požarevac broj 06-465-97/95 od 10.07.1995. godine, je JP Direkcija za izgradnju Opštine Požarevac. Odlukom o prestanku rada, postojanja i brisanja iz registra Javnog preduzeća „Direkcija za izgradnju Grada Požarevca“ Požarevac, koja je objavljena u „Službenom glasniku Grada Požarevca“ broj 14/2016, u članu 1. je navedeno da se tom Odlukom uređuje prestanak rada, postojanje i brisanje iz registra privrednih društava Javnog preduzeća „Direkcija za izgradnju Grada Požarevca“ Požarevac i prenošenje imovine, prava, obaveza i poslova tog javnog preduzeća na Grad Požarevac, kao njegovog osnivača. U članu 3. stav 1. Odluke, navedeno je da imovina, prava, obaveze i poslovi Direkcije nastali na ime i na račun Direkcije zaključno sa 30.11.2016. godine, od 01.12.2016. godine, u celini prelaze na osnivača, Grad Požarevac. U stavu 2. tog člana odluke, navedeno je da Grad Požarevac, danom prestanka rada i postojanja Direkcije od 01.12.2016. godine, stupa na mesto Direkcije u svim zatečenim obligacionim i drugim odnosima a na osnovu odredbe stava 3. odluke, Grad Požarevac, kao pravni sledbenik Direkcije, jeste titular njene imovine, njenih pravna i obaveza, kao što su pravo svojine, pravo korišćenja i drugo stvarno pravo uključujući sva potraživanja i dugovanja, kao i poverilac sredstava obezbeđenja i dužnik tereta koje Direkcija ima u pravnom prometu prema trećim licima, državnim i drugim organima. To znači da je Grad Požarevac, kao pravni sledbenik korisnika eksproprijacije JP „Direkcija za izgradnju Grada Požarevca“, za čije potrebe su eksproprisane parcele predlagača, dužan da predlagačima isplati naknadu za eksproprisanu nepokretnost.

Neosnovani su navodi revizije protivnika predlagača da on nije pasivno legitimisan u ovoj pravnoj stvari jer je na eksproprisanim katastarskim parcelama Republika Srbija izgradila saobraćajnicu, državni put IB reda, koji, po Zakonu o javnoj svojini i Uredbi o kategorizaciji državnih puteva („Službeni glasnik RS“ br 105/2013 ... 93/2005), predstavlja javnu svojinu Republike Srbije. Ta činjenica nije bitna za odlučivanje, imajući u vidu da je korisnik eksproprijacije određen rešenjima kojima su predlagaču AA i pravnom prethodniku predlagača BB, VV eksproprisane predmetne nepokretnosti, tako što je korisnik eksproprijacije JP „Direkcija za izgradnju Opštine Požarevac“, čiji je protivnik predlagača pravni sledbenik. Na osnovu odredbe člana 56. stav 2. Zakona o eksproprijaciji, korisnik eksproprijacije je dužan da organu uprave podnese pismenu ponudu o obliku i visini naknade, što znači da je za pasivnu legitimaciju u ovom postupku bitno svojstvo korisnika eksproprijacije određeno rešenjem o eksproprijaciji. Zbog toga, protivnik predlagača neosnovano ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Pravilna je i odluka o troškovima jer je doneta pravilnom primenom odredbe člana 154. stav 1. Zakona o parničnom postupku u vezi odredbe člana 139. i 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku.

Na osnovu odredbe člana 414. stav 1. u vezi odredbe člana 420. stav 1. i 6. Zakona o parničnom postupku i člana 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku, Vrhovni sud je odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Gordana Komnenić, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković