Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž 3510/17 od 31.08.2017. godine stavom prvim izreke preinačena je presuda Osnovnog suda u Prokuplju P 965/16 od 07.07.2016. godine tako što je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca da se u korist kat. parc. broj ... po listu nepokretnosti ... KO ... i mini hidroelektrane na istoj parceli, konstituiše pravo službenosti postavljenja cevovoda za sprovođenje rečne vode za navodnjavanje mini hidroelektrane na dubini od 80 cm do 150 cm, sa presekom betonskog cevovoda od 800 mm, sa pravom održavanja cevovoda ispod poslužnih parcela tuženih i to u dužini od cca 1536,25 metara na kat. parc. broj ... po listu nepokretnosti KO ..., u dužini od cca 394 metara na kat. parc. broj ... po listu nepokretnosti ... KO ..., u dužini od cca 115,2 metara na kat. parc. broj ... po listu nepokretnosti broj ... KO ..., u dužini od cca 468,9 metara na kat. parc. broj ... po listu nepokretnosti broj ... KO ..., u dužini od cca 169,4 metara na kat. parc. broj ... po listu nepokretnosti broj ... KO ..., u dužini od cca 326 metara na kat. parc. broj ... po listu nepokretnosti ... KO ..., u dužini od cca 171,5 metara na kat. parc. broj ... po listu nepokretnosti broj ... KO ..., u dužini od cca 995 metara na kat. parc. broj ... po listu nepokretnosti broj ... KO ..., u dužini od cca 253 metara na kat. parc. broj ... po listu nepokretnosti broj ... KO ..., te da se obavežu tuženi da ovo pravo postavljenje cevovoda priznaju i trpe. Stavom drugim izreke odbijen je tužbeni zahtev tužioca da se obaveže da tuženima na ime naknade za konstituisanje službenosti isplati: Republici Srbiji iznos od 375.830,00 dinara, AA iznos od 15.840,00 dinara, BB iznos od 135,00 dinara, VV iznos od 405,00 dinara, GG iznos od 135,00 dinara, DD iznos od 135,00 dinara, ĐĐ iznos od 203,00 dinara, EE iznos od 405,00 dinara i ŽŽ iznos od 203,00 dinara. Stavom trećim izreke obavezan je tužilac da tuženom EE iz ... na ime naknade troškova parničnog postupka isplati iznos od 57.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ZPP učinjene pred drugostepenim sudom i zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Odlučujući o izjavljenoj reviziji na osnovu člana 408. ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11, 49/13-US, 74/13-US, 55/14 i 87/18) Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija tužioca nije osnovana.

U sprovedenom postupku nisu učinjene bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti, a u postupku pred drugostepenim sudom nije došlo do propusta u primeni ili pogrešnoj primeni koje od odredaba ovog zakona, pa nema ni povrede iz člana 374. stav 1. ZPP, na koju se revizijom tužioca ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužilac je vlasnik kat. parc. broj ... KO ..., Opština ..., upisane u list nepokretnosti broj ... KO ..., na kojoj parceli je predviđena izgradnja mini hidroelektrane „...“. Za izgradnju mini hidroelektrane na predmetnoj parceli tužilac je dobio lokacijsku dozvolu od strane Opštinske uprave-Odeljenje za urbanizam, stambeno-komunalne poslove i građevinarstvo Opštine Prokuplje broj 350- 64/2011-05, kao i rešenje o izdavanju vodne saglasnosti od strane Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede broj 325-04-00740/2012-07 od 21.11.2012. godine. Radi korišćenja navedene mini hidroelektrane potrebno je konstituisati službenost postavljenjem betonskog cevovoda radi provođenja rečne vode ispod parcela različitih vlasnika, a sa kojima je tužilac većinom postigao sporazum o konstituisanju službenosti mimo suda. Postavljenim tužbenim zahtevom tužilac traži konstituisanje službenosti u korist povlasne parcele – u vlasništvu tužioca, postavljenjem cevovoda ispod parcela tuženih, a u skladu sa trasom predviđenim glavnim projektom.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužioca i konstituisao pravo službenosti u korist povlasne parcele, zaključivši da je radi korišćenja mini hidroelektrane tužioca neophodno da se konstituiše pravo službenosti na poslužnim parcelama tuženih i to postavljenjem betonskog cevovoda ispod površine katastarskih parcela tuženih, jer ne postoji drugi i povoljniji način, a navedeni način najmanje opterećuje poslužna dobra, shodno odredabama člana 49, 50. i 53. Zakona o osnovama svojinsko pravnih odnosa, istovremeno obavezavši tužioca da tuženima na ime naknade za konstituisanje službenosti isplati novčane iznose navedene u stavu drugom izreke presude.

Odlučujući o žalbi tuženog EE, drugostepeni sud je našao da je pogrešan zaključak prvostepenog suda kojim je ustanovljeno pravo službenosti u korist povlasne parcele u vlasništvu tužioca, zbog čega je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev pozivajući se na odredbu člana 211. ZPP.

Po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda tužbeni zahtev tužioca nije osnovan zbog nedostatka pasivne legitimacije.

Odredbom člana 211. stav 1. Zakona o parničnom postupku propisano je da nužno suparničarstvo postoji ako po zakonu ili zbog prirode pravnog odnosa tužbom moraju da se obuhvate sva lica koja su učesnici materijalno pravnog odnosa. Stavom 2. odredbe zakona propisano je da ako sva lica iz stava 1. tog stava nisu obuhvaćena tužbom, kao stranke, sud će da odbije tužbeni zahtev kao neosnovan. Stavom 3. navedene odredbe propisano je da o nužnom suparničarstvu sud vodi računa po službenoj dužnosti.

Kako su u konkretnom slučaju, pored lica označenih u tužbi, kao korisnici parcela u državnoj svojini, sa određenim udelom upisani JP „Srbija šume“ u udelu 2300/12943 i Preduzeće za zapošljavanje i rehabilitaciju invalidnih lica „ZZ“ d.o.o. u udelu 2106/12943, a isti nisu obuhvaćeni tužbom, to na strani tuženih nema potpune pasivne legitimacije.

Stoga, po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilno je postupio drugostepeni sud kada je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev tužioca. Naime, u konkretnom slučaju svi vlasnici poslužnih dobara su jedinstveni i nužni suparničari, jer spor mora da se reši na jednak način prema svima. Ustavnovljeno pravo službenosti kao stvarno pravo deluje prema svima, pa i prema korisnicima poslužnih parcela koje se nalaze u svojini Republike Srbije.

Neosnovano je pozivanje tužioca u reviziji na činjenicu da JP „Srbija šume“ i Preduzeće za zapošljavanje i rehabilitaciju invalidnih lica „ZZ“ d.o.o. nisu vlasnici poslužnog dobra, već samo korisnici istog, odnosno da su navedene parcele u svojini Republike Srbije, zbog čega nisu ni morali biti obuhvaćeni tužbom, obzirom da shodno citiranoj zakonskoj odredbi, u konkretnom slučaju postoji nužno suparnčarstvo svih lica koja su učesnici materijalog pravnog odnosa, odnosno kako vlasnika tako i korisnika poslužnih parcela, koje se nalaze u svojini Republike Srbije, te ustanovljeno pravo službenosti kao stvarno pravo deluje prema svima, odnosno u konkretnom slučaju i prema korisnicima poslužnih parcela - JP „Srbija šume“ i Preduzeće za zapošljavanje i rehabilitaciju invalidnih lica „ZZ“ d.o.o. zbog čega je pravilno drugostepeni sud, obzirom da navedena lica nisu obuhvaćena tužbom, odbio tužbeni zahtev kao neosnovan iz razloga nepostojanja potpune pasivne legitimacije.

Navodi tužioca o pogrešnoj primeni materijalnog prava se stoga ne mogu prihvatiti kao osnovani.

Ostali navodi iz revizije tužioca nisu od takvog značaja da mogu dovesti do drugačije odluke suda.

Iz napred izloženih razloga, primenom člana 414. stav 1. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

Branislava Apostolović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić