U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Dobrile Strajina i Marine Milanović, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Jovan Stanojević, advokat iz ..., protiv tuženih Opštine Vlasotince i Opštine Crna Trava, čiji je zastupnik Opštinski pravobranilac iz Vlasotinca, radi naknade štete, odlučujući o reviziji tužioca, izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž 969/18 od 22.02.2018. godine, na sednici održanoj 30.06.2020. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužioca, izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž 969/18 od 22.02.2018. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Viši sud u Leskovcu, presudom P 252/16 od 30.10.2017. godine, odbio je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca, kojim je tražio da se tuženi obavežu da solidarno isplate tužiocu na ime naknade materijalne štete koju su mu pričinili sprečavanjem gradnje mini hidrocentrale na reci Vlasini na parcelama .., .., .. KO ..., Opština Vlasotince i to ne ime utrošenih sredstava pripreme gradnje i početka gradnje vodozahvata u koritu iznos od 1.354.879,80 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na ime veštačenja od 20.02.2016. godine do konačne isplate i na ime izgubljene dobiti za period od 2014. do 2044. godine iznos od 186.981.477,00 dinara. Obavezao je tužioca da solidarno naknadi tuženima troškove parničnog postupka u iznosu od 333.930,00 dinara, u roku od 15 dana od dana prijema presude pod pretnjom prinudnog izvršenja.

Apelacioni sud u Nišu, presudom Gž 969/18 od 22.02.2018. godine, odbio je kao neosnovanu žalbu tužioca i potvrdio presudu Višeg suda u Leskovcu P 252/16 od 30.10.2017. godine.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, iz svih zakonom propisanih razloga.

Tuženi su blagovremeno podneli odgovor na reviziju.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. ZPP („Službeni glasnik RS“, br.72/11 i 55/14), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U postupku pred nižestepenim sudovima, nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti, na osnovu člana 408. ZPP.

U reviziji je ukazano na bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz odredbe člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP. Međutim, zbog navedene bitne povrede odredaba parničnog postupka, revizija se ne može izjaviti, s obzirom na to da ista nije propisana kao razlog za izjavljivanje revizije odredbama člana 407. stav 1. tačka 1-3 ZPP. Pored toga, prema oceni ovoga suda, ni ostalim navodima revizije u pogledu bitne povrede odredaba parničnog postupka se ne dovodi u sumnju zakonitost i pravilnost pobijane presude.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, Opštinsko veće Crne Trave je Zaključkom od 09.10.2007. godine, odbilo zahtev tužioca za izdavanje saglasnosti za izgradnju mini hidroelektrana na reci Vlasini na lokaciji „BB“ kp br. .. KO ..., Opština Crna Trava, iz razloga što je taj organ ranije dao saglasnost drugom licu za istu vrstu delatnosti. Kako gradnja hidroelektrane podrazumeva izgradnju vodozahvata, cevovoda i mašinske zgrade za smeštaj turbina i da je u konkretnoj situaciji izgradnja mašinske zgrade planirana na teritoriji Opštine Vlasotince, tužilac je podneo zahtev Opštinskom ogranu Opštine Vlasotince za izgradnju mašinske kućice na kp br. .., .. i .. KO ..., Opština Vlasotince. Rešenjem Odeljenja za urbanizam, građevinske, komunalno stambene, inspekcijske i imovinskopravne poslove od 08.09.2008. godine, tužilac je dobio odobrenje za izgradnju objekta – mašinske kućice, koje je postalo pravnosnažno 25.09.2008. godine. Isti organ, postupajući po pravu nadzora, rešenjem ../08-03 od 29.09.2008. godine, je poništio navedeno rešenje, iz razloga što je po donošenju spornog rešenja utvrđeno da se izgradnja mašinske kućice planira na kat. parceli koja pripada Opštini Vlasotince, ali da se cevovod i vodozahvat u dužini od 1300 metara protežu na teritoriji Opštine Crna Trava, da je Opština Crna Trava već donela rešenje o odobrenju za izgradnju mini hidroelektrane „VV“, te da organ opštinske uprave Opštine Vlasotince nije stvarno nadležan za odlučivanje o zahtevu tužioca. Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja, rešenjem od 21.10.2010. godine je poništilo predmetno rešenje o poništaju broj ../08-03 od 29.09.2008. godine, posle čega je odlučivalo o zahtevu tužioca, tako što je akt Odeljenja za urbanizam, građevinske, komunalno-stambene, inspekcijske i imovinskopravne poslove od 08.09.2008. godine, ponovo oglasilo ništavim, kao i akt o urbanističkim uslovima istog Odeljenja od 05.08.2008. godine, sa razlozima da se radi o rešenju čije izvršenje objektivno nije moguće, s obzirom na to da predmetna upravna stvar nije bila teritorijalno vezana za područje organa koji je odlučivao o zahtevu, već da se cevovod i vodozahvat protežu van granica njegovog područja. Upravni sud, presudom U 4834/11 od 16.05.2013. godine je poništio navedeno rešenje Ministarstva životne sredine i prostornog planiranja i predmet vratio nadležnom organu na ponovno odlučivanje. Tužilac je naručio glavni projekat za izgradnju mini hidroelektrane „BB“ i nastavio sa prikupljanjem potrebnih dozvola i odobrenja radi izgradnje iste. Po pribavljenom mišljenju u postupku dobijanja vodoprivrednih uslova, izdatog od RHMZ od 10.12.2007. godine, mišljenja u postupku dobijanja vodoprivrednih uslova od JVP „Morava“ Niš od 08.02.2008. godine, tehničkih uslova za prikupljanje male hidroelektrane PD za distribuciju električne energije „Jugoistok“ DOO Niš od 07.05.2008. godine, rešenja Opštine Vlasotince da nije potrebna procena uticaja na životnu sredinu od 18.04.2008. godine, akta o urbanističkim uslovima Opštine Vlasotince od 05.08.2008. godine, rešenja o izdavanju vodoprivrednih uslova Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede od 27.03.2008. godine, Ugovora o plaćanju naknade za uređenje građevinskog zemljišta sa JP Direkcijom za izgradnju Vlasotince od 06.09.2010. godine, potvrde o prijemu tehničke dokumentacije – glavnog projekta, izdate od Opštine Vlasotince 12.01.2012. godine, tehničke kontrole glavnog projekta mini hidroelektrane „BB“ na Vlasini iz novembra 2008. godine i potvrde o prijemu radova od 25.08.2010. godine, tužilac je na teritoriji Opštine Crna Trava započeo pripremne građevinske radove na izgradnji pristupnog puta, premeštanju korita reke, iskopu temelja i postavljanju armature za vodozahvat. Povodom preduzetih građevinskih radova Opština Crna Trava je donela rešenje broj ../2010-05 od 17.09.2010. godine, o zatvaranju gradilišta, uz obrazloženje da se pripremni radovi izvode bez građevinske dozvole, koje rešenje je presudom Upravnog suda U 30380/10 od 29.03.2012. godine postalo konačno i izvršno. Osnovni sud u Leskovcu, presudom K 1799/11 od 06.02.2015. godine, oglasio je tužioca krivim za krivično delo građenja bez građevinske dozvole iz člana 219a stav 3. u vezi stava 2. KZ i uslovno osudio na kaznu zatvora u trajanju od pet meseci i novčanu kaznu u iznosu od 100.000,00 dinara.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prema oceni ovoga suda, pravilno je odbijen tužbeni zahtev tužioca, kojim je tražio da se obavežu tuženi da solidarno isplate tužiocu na ime naknade materijalne štete sprečavanjem gradnje mini hidrocentrale na reci Vlasini na ime utrošenih sredstava pripreme gradnje i početka gradnje vodozahvata u koritu iznos od 1.354.879,80 dinara i na ime izgubljene dobiti za period od 2014. do 2044. godine iznos od 186.971.477,00 dinara, zbog čega nisu od uticaja na drugačiju odluku ovoga suda navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Odredbom člana 172. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima – ZOO („Službeni list SFRJ“, br.29/78, 39/85, 45/89, 57/89 i „Službeni list SRJ“, br.31/93) je propisano da, pravno lice odgovara za štetu koju njegov organ prouzrokuje trećem licu u vršenju ili u vezi sa vršenjem svojih funkcija. Odredbom člana 172. stav 2. ZOO, da, ako za određeni slučaj nije što drugo u zakonu određeno, pravno lice ima pravo na naknadu od lica koje je štetu skrivilo namerno ili krajnjom nepažnjom.

Nezakonitom radnjom službenog lica ili organa, prema oceni ovoga suda, smatra se postupanje suprotno zakonu, drugom propisu ili opštem aktu, kao i propuštanje da se zakon, drugi propis ili opšti akt primeni. Nepravilan rad službenog lica ili organa je činjenje ili nečinjenje protivno uobičajenom i propisanom načinu obavljanja delatnosti koje šteti pravu ili interesima trećeg lica.

Prema oceni ovoga suda, u radnjama tuženih nema nezakonitog i nepravilnog rada.

Nisu od značaja navodi revizije kojima se ukazuje da se drugostepeni organ posle donošenja presude Upravnog suda nije koristio ovlašćenjem iz člana 257. tačka 3. Zakona o opšte upravnom postupku, što se može utvrditi čitanjem dopisa Ministarstva građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture, pravnog sledbenika Ministarstva koje je ranije odlučivalo, broj ../2011-09 od 06.08.2015. godine, u kome je navedeno da je Ministarstvo našlo da u konkretnom slučaju nema uslova za poništaj i ukidanje rešenja o odobrenju za izgradnju Odeljenja za urbanizam, građevinske, komunalno – stambene, inspekcijske i imovinsko-pravne poslove Opštine Vlasotince broj ../08 od 08.09.2008. godine, odnosno da nema uslova da ovo Ministarstvo po službenoj dužnosti pokrene postupak za poništaj rešenja na osnovu službenog nadzora i da je u istom dopisu navedeno da je rešenje postalo konačno i pravnosnažno po proteku roka od 15 dana za izjavljivanje žalbe, odnosno 25.09.2008. godine, te da jasno proizlazi da ovo rešenje proizvodi pravno dejstvo počev od dana donošenja i da nikada nije pravnosnažno oglašeno ništavim ili poništeno. Ovo iz razloga, kako to zaključuje drugostepeni sud, da to što je Opštinski organ Opštine Vlasotince na osnovu službenog nadzora poništio svoje rešenje od 08.09.2008. godine, kojim je tužiocu izdato odobrenje za izgradnju objekta mašinske kućice, ne predstavlja osnov za odgovornost tužene, imajući u vidu da je u postupku utvrđeno da je ovo rešenje o oglašavanju ništavim rešenja o odobrenju za gradnju poništeno u upravnom postupku kao nezakonito od strane nadležnog Ministarstva, posle čega je to Ministarstvo odlučivalo o zahtevu tužioca i da to što je presudom Upravnog suda od 16.05.2013. godine, usvojena žalba tužioca i poništeno rešenje Ministarstva, kojim je poništeno rešenje o odobrenju za gradnju mašinske kućice i akta o izdatim urbanističkim uslovima kao sastavni deo tog rešenja, nisu od uticaja na drugačiju odluku, jer je predmet vraćen tom Ministarstvu na ponovno odlučivanje.

Nisu od značaja ni navodi revizije kojima se ukazuje, da je tužilac posle dobijanja svih potrebnih saglasnosti i prikupljene dokumentacije na osnovu pravnosnažnog i izvršnog rešenja o odobrenju za gradnju započeo i izvodio radove u svemu prema rešenju o odobrenju za gradnju i aktu o urbanističkim uslovima, obzirom da isti nisu obuhvaćeni radovima na vodozahvatu i cevovodu na području Opštine Crna Trava i da je tužilac znao ili morao znati da ne postoji mogućnost za izgradnju mini hidrocentrale, kada mu je zaključkom Opštinskog veća Crna Trava od 09.10.2007. godine odbijen zahtev za izdavanje saglasnosti za izgradnju, jer je drugom licu ranije data saglasnost za istu vrstu delatnosti. Stoga su svi materijalni gubitci tužioca vezani za njegove zahteve i ulaganja radi gradnje mini hidrocentrale u domenu odgovornosti tužioca a ne tužene Opštine Vlasotince od koje je tužilac tražio samo odobrenje za izgradnju mašinske zgrade kao sastavnog dela mini hidrocentrale. Neosnovan je zahtev tužioca za naknadu ovih troškova, iako za njega predstavljaju štetu, jer ne postoji uzročna veza između za tužioca nastale štete i postupanja organa tuženih.

Kako se odbija kao neosnovana revizija tužioca i navodi iz revizije nisu od uticaja na drugačiju odluku ovoga suda, nije neophodno dalje detaljno obrazlagati ovu presudu u smislu odredbe člana 414. stav 2. ZPP.

U reviziji se ukazuje i na pogrešno i nepotpuno utvrđeno činjenično stanje. Međutim, u konkretnoj situaciji to nije dozvoljen razlog za izjavljivanje revizije, na osnovu odredbe člana 407. stav 2. ZPP.

Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu odredbe člana 414. stav 1. ZPP, odlučio kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Slađana Nakić Momirović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić