Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP, u vezi sa članom 403. stav 2. tačka 2. ZPP, i utvrdio da je revizija osnovana.

U postupku donošenja pobijane presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, između stranaka je zaključen ugovor o otkupu stana 11.07.2012. godine, i to za stan broj ... u ulici ...broj ... u ..., u potkrovlju, površine 76 m2, koji se nalazi na kp. br. .../... KO ... – ..., a koji je tužilac prethodno koristio u svojstvu nosioca stanarskog prava – zakupca. Prema članu 2. zaključenog ugovora o otkupu stana, ugovorne strane su saglasne da ugovorna cena stana na dan 27.02.2012. godine iznosi 2.621.149,00 dinara, koja je utvrđena posle propisanih umanjenja, prema obračunu otkupne i ugovorne cene stana sačinjene od strane tuženog. Na osnovu nalaza i mišljenja veštaka ekonomsko – finansijske struke, na koji stranke nisu imale primedaba, utvrđeno je da tužena nije dosledno primenila način bodovanja propisan Uputstvom o načinu utvrđivanja otkupne cene stana, te da je tužiocu obračunala veću otkupnu cenu za iznos od 410.266,83 dinara. Tužiocu je obračunata i naplaćena cena u visini od 2.621.149,00 dinara, a trebalo je da otkupna cena iznosi 2.210.882,32 dinara.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev s pozivom na odredbu člana 463. Zakona o obligacionim odnosima. Prema stanovištu drugostepenog suda, okolnost da se tužena u trenutku formiranja cene nije dosledno pridržavala Uputstva o načinu utvrđivanja ugovorne cene stana nije pravno relevantna, jer ugovorna cena stana predstavlja rezultat sporazuma stranaka i autonomije volje dve ravnopravne ugovorne strane, pa nema mesta primeni odredbe člana 463. ZOO.

Osnovano se revizijom tužioca ukazuje da je drugostepena presuda doneta pogrešnom primenom materijalnog prava.

Ugovor jeste izraz saglasnih volja ugovornih strana i zaključen je kad su se one saglasile o bitnim sastojcima ugovora, a za ugovor o prodaji (otkupu) stana cena svakako predstavlja bitan element ugovora. Kod otkupa stana, cena se ne formira slobodno na tržištu, već je njena visina propisana određenim pravilima, sadržanim u Uputstvu o načinu utvrđivanja otkupne cene stana („Službeni glasnik RS“, br.52/92...), kao podzakonskog akta koji propisuje kriterijume i merila za utvrđivanje visine otkupne cene stana. Prema članu 463. Zakona o obligacionim odnosima, na koji se osnovano pozvao prvostepeni sud, kada je ugovorena veća cena od one koju je za određenu vrstu stvari propisao nadležni organ, kupac duguje samo iznos propisane cene, a ako je već isplatio ugovorenu cenu, a što je ovde slučaj, ima pravo zahtevati da mu se vrati razlika. Kako je prvostepeni sud odredio veštačenje na okolnost visine otkupne cene stana prema navedenom podzakonskom aktu i kako na nalaz i mišljenje veštaka stranke u toku postupka nisu imale primedaba i nisu ga osporavale, to je pravilno prvostepeni sud obavezao tuženu da tužiocu isplati iznos utvrđene razlike između propisane i ugovorene isplaćene cene. Stoga je na osnovu odredbe člana 416. stav 1. ZPP, Vrhovni kasacioni sud odlučio kao u izreci.

O troškovima parničnog postupka odlučeno je primenom člana 165. stav 2. ZPP, a tužiocu dosuđeni i troškovi sudske takse za reviziju u iznosu od 36.010,00 dinara i odluku po reviziji u iznosu od 54.015,00 dinara, kao i troškovi sastava revizije od strane advokata u iznosu od 18.000,00 dinara, sve u ukupnom iznosu od 108.025,00 dinara, prema odgovarajućim TT i AT.

Predsednik veća - sudija

Biserka Živanović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić