.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev2 145/2019
14.05.2020. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Dobrile Strajina i Marine Milanović, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Stojan Takić, advokat iz ..., protiv tuženog Grada Leskovca, Gradske uprave za privredu i poljoprivredu iz Leskovca, koga zastupa Gradski javni pravobranilac Grada Leskovca, radi utvrđenja radnog odnosa, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 2318/16 od 29.09.2016. godine, u sednici veća održanoj 14.05.2020. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 2318/16 od 29.09.2016. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Leskovcu P1 1065/15 od 06.05.2016. godine, stavom prvim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se utvrdi da je bio u radnom odnosu na neodređeno vreme kod tuženog počev od 29.12.1990. godine, pa sve do zasnivanja radnog odnosa u JKP „Toplana“ u Leskovcu – 13.12.2000. godine. Stavom drugim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se obaveže tužena da mu na ime naknade štete, za period od maja 1991. godine pa zaključno sa decembrom 2000. godine, isplati pojedinačne mesečne iznose bliže označene u tom stavu izreke, sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti pa do isplate (iznosi naknade i datumi dospeća određeni u izreci). Stavom trećim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je traženo da se obaveže tuženi da nadležnom fondu PIO, u korist tužioca, za period od maja 1991. godine pa do decembra 2000. godine, uplati pripadajuće obavezne poreze i doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje. Stavom četvrtim izreke, obavezan je tužilac da tuženom na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 104.250,00 dinara.
Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 2318/16 od 29.09.2016. godine, odbijene su žalbe tužioca i njegovog punomoćnika i potvrđena presuda Osnovnog suda u Leskovcu P1 1096/15 od 06.05.2016. godine.
Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 i 55/14), koji se primenjuje na osnovu člana 506. stav 2. istog Zakona, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.
U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, kao ni druge bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 407. stav 2. ZPP zbog kojih se revizija može izjaviti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio u radnom odnosu u RO „...“ i RO „...“, prema kojima je okončan postupak stečaja rešenjem likvidacionog veća Okružnog privrednog suda u Leskovcu od 28.12.1990. godine. Stvari koje čine likvidacionu masu prenete su Opštini Leskovac, koja je tužioca tokom stečajnog postupka zadržala na radu, radi završetka započetih poslova održavanja objekata i mašina likvidiranih preduzeća, tako da je za period od 29.12.1990. godine pa sve do 15.05.1991. godine, tužiocu uplaćen doprinos za PIO i jednokratni iznos naknade za obavljeni faktički rad. Nakon osnivanja Preduzeća „...“ ... 15.05.1991. godine, čiji je osnivač Opština Leskovac, tužilac nije preuzet kao radnik, i u periodu od 15.05.1991. godine tužilac se nalazio na evidenciji nezaposlenih lica i primao naknadu, kao materijalno obezbeđenje, sve do 01.10. 1992. godine, kada je zasnovao radni odnos kod Preduzeća „...“ i bio u radnom odnosu kod navedene firme sve do 13.12.2000. godine, kada je zasnovao radni odnos kod drugog poslodavca – JKP „ Toplana“.
Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno je u pobijanim nižestepenim presudima primenjeno materijalno pravo kada je odbijen tužbeni zahtev za utvrđenje radnog odnosa tužioca kod tuženog na neodređeno vreme za period od 29.12.1990. godine do 13.12.2000. godine. Naime, tužiocu je prestao radni odnos, po samom zakonu, okončanjem postupka lividacije preduzeća 28.12.1990. godine, a nakon okončanja postupka likvidacije i preuzimanja imovine likvidiranog preduzeća od strane Opštine Leskovac, nije došlo do zasnivanja radnog odnosa donošenjem posebnog akta o zasnivanju radnog odnosa, u smislu čl. 9 – 20. Zakona o radnim odnosima iz 1986. godine, već je bio uspostavljen faktički rad koji ne dovodi do zasnivanja radnog odnosa i može prestati jednostranom izjavom poslodavca u svako vreme. Tužiocu su, za vreme faktičkog rada koji je trajao do sve 15.05.1991. godine, isplaćeni i naknada za obavljeni rad i socijalni doprinosi. Nakon završetka faktičkog rada, tužilac se nalazio na evidenciji nezaposlenih lica i primao naknadu zbog nezaposlenosti sve do 01.10.1992. godine, kada je zasnovao radni odnos kod drugog poslodavca i stekao status zaposlenog na neodređeno vreme. Budući da ne postiji osnov za zasnivanje i samim tim za utvrđenje radnog odnosa, kao i da je za sporni period izvršen upis staža i isplaćena naknada tužiocu za obavljeni rad, a po prestanku rada i naknada zbog nezaposlenosti, sve do zasnivanja radnog odnosa kod drugog poslodavca; nisu bila povređena prava tužioca iz radnog odnosa, primenom opšteg propisa - Zakona o radnim odnosima iz 1986. godine i tada važećih posebnih propisa kojima su bila regulisana prava iz radnog odnosa kod poslodavaca i u organima lokalne samouprave, kao i prava za slučaj nezaposlenosti, zbog čega navodi revizije da je materijalno pravo pogrešno primenjeni nisu osnovani.
Kako tužilac nije uspeo sa zahtevom za utvrđenje radnog odnosa na neodređeno vreme, neosnovan je njegov zahtev za naknadu štete i uplatu pripadajućih obaveznih socijalnih doprinosa za sporni period, s obzirom da u navedenom periodu tužilac kod tuženog nije imao status zaposlenog u radnom odnosu.
Na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci presude.
Predsednik veća – sudija
Slađana Nakić Momirović,s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
