Protiv pravosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju, kao posebnu, zbog pogrešne primene matrijalnog prava u smislu člana 404. Zakona o parničnom postupku.

Odlučujući o dozvoljenosti izjavljene revizije na osnovu člana 404. stav 2. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11 ... 10/23 – drugi zakon) sud je cenio da su ispunjeni uslovi za odlučivanje o posebnoj reviziji tužilje radi ujednačavanja sudske prakse zbog čega je odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući pravilnost pobijane presude na osnovu člana 408. ZPP Vrhovni sud je ocenio da revizija tužilje osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je u radnom odnosu u Zdravstvenom centru Vranje koji joj kao poslodavac nije isplatio zaradu za jun 2016. godine. Posle toga, tužilja je podnela predlog za izvršenje na osnovu koga je doneto rešenje o izvršenju Ii 3211/17 od 06.06.2017. godine Osnovnog suda u Vranju, kojim je određeno izvršenje na novčanim sredstvima izvršnog dužnika Zdravstvenog centra Vranje. Doneto rešenje o izvršenju sprovodi javni izvršitelj Stanko Filipović po predmetu Ii 1300/17. Rešenje o izvršenju i zaključak javnog izvršitelja o sprovođenju izvršenja po dostavljanju Narodnoj banci Srbije, Organizaciji za prinudnu naplatu, nije sprovedeno u roku od 15 dana. Dana 12.08.2019. godine, izvršni poverilac je preko punomoćnika obratio javnom izvršitelju sa zahtevom za promenu sredstava i predmeta izvršenja, ali o navedenom predlogu nije odlučivano, niti su posle druge radnje preduzimane. Tužilja navedeno potraživanje prema izvršnom dužniku nije namirila. Tokom postupka je utvrđeno da je račun Zdravstvenog centra Vranje na dan 14.04.2021. godine u blokadi 1810 dana. Veštačenjem od strane veštaka finansijske struke utvrđeno je da se Zdravstveni centar Vranje finansira iz različitih izvora prihoda i to pretežno iz ustupljenih javnih prihoda, odnosno iz sredstava dobijenih od Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje, Filijala u Vranju za 2018. godine RFZO – 96,60%, budžet RS – 1,28%, ostali izvori 2,12% u 2019. godini – RFZO 21,77%, budžet RS 6,96%, ostali izvori 1,27% i u 2020. godine RFZO 97,86%, budžet RS – 0,94%, ostali izvori 1,21%. Tužilja tužbom u ovoj parnici traži da se obaveže tužena da isplati na osnovu glavnog duga iznos od 53.726,39 dinara i troškove postupka u iznosu od 7.350,00 dinara, kako je to utvrđeno pravnosnažnim i izvršnim rešenjem Osnovnog suda u Vranju II 3211/17 od 06.06.2017. godine, po osnovu odgovornosti osnivača za obaveze Zdravstvenog centra Vranje, a u skladu sa propisanom obavezom iz odredbi člana 14. Zakona o stečaju, jer se tužiljin poslodavac nalazi u blokadi, a spada u pravne subjekte prema kojima se ne može sprovesti postupak stečaja, jer se finansira iz budžeta Republike Srbije.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su zaključili da nisu ispunjeni uslovi za primenu odredbe člana 14. Zakona o stečaju jer tužilja pokrenula postupak izvršenja protiv poslodavca čiji je osnivač tuženi koji postupak je još uvek u toku a pri tom nisu ispunjena sva raspoloživa sredstva iz rešenja propisana Zakonom o izvršenju i obezbeđenju.

Vrhovni sud smatra da je stanovište nižestepenih sudova zasnovano na pogrešnoj primeni materijalnog prava zbog čega je preinačio drugostepenu i prvostepenu presudu i usvojio kao osnovan tužbeni zahtev.

Odredbom člana 14. stav 1. Zakona o stečaju, pored ostalog, propisano je da se stečajni postupak ne sprovodi ni prema pravnim licima čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, a koja se isključivo ili pretežno finansiraju kroz ustupljene javne prihode ili iz republičkog budžeta, odnosno budžeta autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave. Prema stavu 3. navedene odredbe, za obaveze pravnog lica nad kojim se u skladu sa stavom 1. tog člana ne sprovodi stečajni postupak, solidarno odgovaraju njihovi osnivači.

Prema tome, kako tužilja svoje novčano potraživanje nije mogla da naplati, jer je izvršni dužnik na dan 14.04.2021. godine u blokadi 1810 dana i nad njim se ne može sprovesti postupak stečaja, tužena solidarno odgovara za dugove izvršnog dužnika čiji je osnivač i koji se pretežno finansira kroz ustupanje javnih prihoda iz Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje. Kada se nastupanjem trajne nesposobnosti za servisiranje svojih finansijskih obaveza pravnog lica čiji je osnivač Republika Srbija stvore materijalno-pravni uslovi za otvaranje stečaja, kakav je ovde slučaj sa tužiljinim poslodavcem, tužena odgovara solidarno sa tim pravnim licem. S toga je pogrešan zaključak drugostepenog suda da bi do ispunjenosti uslova za solidarnu odgovornost osnivača došlo tek u situaciji ako zaposleni u izvršnom postupku ne bi mogao da naplati svoja potraživanja, odnosno ukoliko nastupi jedan od razloga propisanih odredbom člana 129. stav 1. tačka 46. Zakona o izvršenju i obezbeđenju („Službeni glasnik RS“ br. 104/09 ... 83/14).

Neosnovan je prigovor tužene o zastarelosti potraživanja tužilje sa pozivom na član 196. Zakona o radu. Odredbom člana 196. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ broj 24/05 ... 95/18 – autentično tumačenje) propisano da sva novčana potraživanja iz radnog odnosa zastarevaju u roku od 3 godine od dana nastanka obaveze. Odredbom člana 388. Zakona o obligacionim odnosima („Službeni list SFRJ“ broj 29/78 ... „Službeni glasnik RS“ broj 18/20) je propisano da se zastarevanje prekida podizanjem tužbe i svakom drugom poveriočevom radnjom preduzetom protiv dužnika pred sudom ili drugim nadležnim organom, u cilju utvrđivanja, obezbeđenja ili ostvarenja potraživanja. Kako se u konkretnom slučaju potraživanje tužilje odnosi na obračun zarade za jun 2016. godine i kako je podnošenjem predloga za izvršenje 30.05.2018. godine Osnovnom sudu u Vranju protiv svog poslodavca, sa kojim tužena solidarno odgovara kao njegov suosnivač shodno članu 14. stav 3. Zakona o stečaju, to je neosnovan prigovor tužene o zastarelosti potraživanja istaknutog tužbom u ovoj parnici, podnetom dana 14.04.2021. godine.

Iz navedenih razloga, Vrhovni sud je primenom člana 416. stav 1. ZPP odlučio kao u stavu drugom izreke.

Tužena je uspela u ovom postupku i na osnovu člana 165. stav 2. u vezi člana 153. stav 1. i 154. stav 1. ZPP tuženoj pripadaju traženi i opredeljeni troškovi postupka i to na ime sastava tužbe i jednog obrazloženog podneska u iznosu od po 9.000,00 dinara, zastupanja od strane punomoćnika iz reda advokata na dva održana ročišta u iznosu od po 10.500,00 dinara, zastupanja na jednom neodržanom ročištu iznos od 6.000,00 dinara, troškova veštačenja u iznosu od 7.000,00 dinara, sastava žalbe i revizije u iznosu od po 18.000,00 dinara, takse na tužbu, provstepenu presudu, žalbe i drugostepenu presudu iznos od po 4.050,00 dinara i na ime takse na reviziju i presudu po reviziji u iznosu od 8.100,00 dinara, sve u ukupnom iznosu od 105.822,00 dinara, primenom Tarife o nagradama i naknadama troškova za rad advokata i Tarifnog broja 1. stav 1. tačka 2. Taksene tarife iz Zakona o sudskim taksama. Tužilji na troškove postupka dosuđena i zakonska zatezne kamata primenom člana 277. Zakona o obligacionim odnosima.

Iz navedenih razloga, Vrhovni sud je primenom člana 165. stav 2. ZPP odlučio kao u stavu trećem izreke.

Predsednik veća - sudija

Jelica Bojanić Kerkez, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković