Rev2 4619/2022 4619/2022 3.5.9; 3.5.15

Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev2 4619/2022
30.05.2024. godina
Beograd

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branke Dražić, predsednika veća, Dragane Boljević, Radoslave Mađarov, Marine Milanović i Vesne Stanković, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., koju zastupa Ivan Ivanković, advokat iz ..., protiv tuženog JP „Elektroprivreda Srbije“ iz Beograda, koga zastupa Aleksandar Budalić, advokat iz ..., radi isplate po tužbi i protivtužbi, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 2405/21 od 18.06.2021. godine, na sednici održanoj 30.05.2024. godine, doneo je

R E Š E NJ E

NE DOZVOLJAVA SE odlučivanje o posebnoj reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 4219/21 od 29.10.2021. godine.

ODBACUJE SE kao nedozvoljena revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 4219/21 od 29.10.2021. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 3978/19 od 18.05.2021. godine usvojen je tužbeni zahtev i utvrđeno da su ništavi izjava tužilje od 14.03.2014. godine (stav prvi izreke) i odredba člana 4. sporazuma o prestanku radnog odnosa tužilje broj ...-16 od 15.12.2016. godine (stav drugi izreke) kojima se tužilja saglasila da tuženi izvrši obustavu neotplaćenog iznosa zajma odbijanjem od drugih primanja u slučaju da joj prestane radni odnos i tuženi je obavezan da isplati tužilji 50.000,00 dinara na ime naknade štete zbog manje isplaćene stimulativne naknade (otpremnine) sa zakonskom zateznom kamatom od 30.12.2016. godine do isplate (stav treći izreke). Istom presudom, stavom četvrtim izreke, odbijen je protivtužbeni zahtev tuženog da mu tužilja isplati 50.000,00 dinara na ime zajma sa zakonskom zateznom kamatom od 30.12.2016. godine do isplate. Stavom petim izreke obavezan je tuženi da isplati tužilji 48.300,00 dinara na ime troškova parničnog postupka sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 4219/21 od 29.10.2021. godine odbijena je žalba tuženog i potvrđena navedena prvostepena presuda (stav prvi izreke), a preinačeno rešenje o troškovima tako što je tuženi obavezan da plati tužilji 250.800,00 dinara na ime troškova parničnog postupka sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti do isplate (stav drugi izreke).

Protiv pravnosnažne drugostepene presude tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja, s pozivom na odredbe člana 404. Zakona o parničnom postupku (posebna revizija).

U smislu člana 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11, 49/13-US, 74/13-US, 55/14, 87/18, 18/20) u daljem tekstu: ZPP, posebna revizija je izuzetno pravno sredstvo koje se, zbog pogrešne primene materijalnog prava, može izjaviti protiv drugostepene presude koja se ne bi mogla pobijati revizijom. O dozvoljenosti posebne revizije odlučuje Vrhovni sud, ceneći potrebu odlučivanja o tom pravnom sredstvu zbog razmatranja pravnih pitanja od opšteg interesa ili u interesu ravnopravnosti građana, ujednačavanja sudske prakse ili novog tumačenja prava.

U konkretnoj parnici pravnosnažnom presudom donetom u drugom stepenu potvrđena je prvostepena presuda kojom je utvrđena ništavost izjave od 14.03.2014. godine i člana 4. sporazuma o prestanku radnog odnosa tužilje od 15.12.2016. godine kojima se tužilja saglasila da tuženi izvrši obustavu, odbijanjem od drugih primanja u slučaju da joj prestane radni odnos, neotplaćenog iznosa zajma odobrenog 14.03.2014. godine i kojom je tuženi obavezan da isplati tužilji iznos od 50.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 30.12.2016. godine do isplate koji je obustavio prilikom isplate otpremnine tužilji. Prema stanovištu drugostepenog suda, stimulativna naknada ima karakter otpremnine koja predstavlja jedan od utvrđenih oblika pravne zaštite zaposlenih u slučaju prestanka radnog odnosa, odnosno potraživanja kojeg se, u smislu člana 60. stav 4. Ustava Republike Srbije, zaposleni ne može odreći. Iz tog razloga, po stanovištu drugostepenog suda, izjava tužilje od 14.03.2014. godine i član 4. sporazuma o prestanku radnog odnosa su ništavi, u smislu člana 103. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima. Pravno stanovište drugostepenog suda o pravnoj prirodi otpremnine i ništavosti izjave tužilje, koje je izloženo u pobijanoj presudi počiva na pravilnoj primeni materijalnog prava koja je u skladu sa pravnim shvatanjem izraženim u odlukama ovog suda kojima je odlučivano o zahtevima tužilaca sa istim ili sličnim činjeničnim stanjima i pravnim osnovom. Saglasno zakonu o radu, poslodavac može naplatiti novčano potraživanje prema zaposlenom samo na osnovu pravnosnažne odluke suda, u slučajevima utvrđenim zakonom ili uz pristanak zaposlenog, i to samo obustavljanjem od njegove zarade (član 123. stav 1), pri čemu se otpremnina isplaćena u skladu sa članom 158. tog zakona ne smatra se zaradom (član 105. stav 3), a stimulativna naknada ima karakter otpremnine jer je tužilji isplaćena na osnovu sporazuma o prestanku radnog odnosa, zaključenog u cilju sprovođenja plana optimizacije (smanjenja) broja zaposlenih.

Pošto u konkretnom slučaju ne postoji potreba ni za razmatranjem pravnih pitanja od opšteg interesa, ni u interesu ravnopravnosti građana, kao ni potrebe ujednačavanja sudske prakse i novog tumačenja prava, Vrhovni sud nalazi da u konkretnom slučaju nisu ispunjeni uslovi za odlučivanje o reviziji kao izuzetno dozvoljenoj, pa je odlučeio kao u prvom stavu izreke, primenom člana 404. stav 2. ZPP.

Ispitujući dozvoljenost revizije u smislu člana 410. stav 2. tačka 5. ZPP prema kome je revizija nedozvoljena ako je izjavljena protiv presude protiv koje se ne može izjaviti, Vrhovni sud je utvrdio da je izjavljena revizija nedozvoljena.

Tužba u osom postupku je podneta 19.12.2019. godine sa zahtevom za isplatu iznosa koji je očigledno niži od 40.000 evra u dinarskoj protivvrednosti, a u takvom slučaju, saglasno članu 403. stav 3. ZPP, revizija nije dozvoljena, zbog čega je odbačena drugim stavom izreke, primenom člana 413. ZPP.

Predsednik veća – sudija

Branka Dražić,s.r.

Za tačnost otpravka

zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković